Opština Pljevlja, na sjeveru Crne Gore, svečanom akademijom obilježila je nacionalni praznik i istorijske datume kojima susjedna Srbija slavi Dan državnosti 15. i 16. februara.
Na skupu u pljevaljskom Centru za kulturu je intonirana zvanična himna Srbije "Bože pravde".
"Okupili smo se da kažemo i pokažemo da je ovaj praznik zajednički, a himna Bože pravde zajednička svih Srba, ma gdje živjeli", rekao je predsjednik pljevaljske Opštine Dario Vraneš, 14. februara na svečanosti.
Povod održavanja je 220 godina Prvog srpskog ustanka i 189 godina od proglašenja prvog Ustava u Srbiji.
"Srbija nikad nije prestala da bude stožer i pouzdan oslonac srpskom narodu u svim srpskim zemljama. Neka tako bude na vjek i vjekova. Amin", zaključio je Vraneš.
Prethodno je konstatovao kako "nas od naše etničke matice dijeli prevoj Jabuka".
Jabuka je međunarodni granični prelaz između Srbije i Crne Gore, 30 kilometara od Pljevalja.
Inače, Pljevlja su multietnički i multivjerski grad.
Prema posljednjem popisu iz 2011. godine, u ovom gradu živi oko 57 odsto Srba, dok je onih koji se izjašnjavaju kao Bošnjaci skoro sedam odsto, a kao Muslimani oko šest odsto, od ukupnog stanovništva.
Šta stoji u Zakonu?
Komentarišući činjenicu da pljevaljska vlast u Crnoj Gori slavi Dan državnosti druge države ministar javne uprave Maraš Dukaj je u Danilovgradu 13. februara rekao da iako "ne podržava" to zakonom nije eksplicitno zabranjeno.
Zakon o državnim praznicima, naime, definiše praznike koji se obilježavaju u Crnoj Gori, ali ne propisuju zabranu proslave državnih praznika drugih država. Samim tim, ne postoje kaznene odredbe za takve slučajeve.
Najava proslave, izazvala je osude dijela javnosti kao i opozicionih partija, koje su ocijenile da se radi o negiranju nezavisnosti i udaru na državnost Crne Gore.
Izostale su reakcije predsjednika države Jakova Milatovića i premijera Milojka Spajića, kao i partija vladajuće većine.
Među onima koji su ih pozivali da reaguju je i bivši imam Islamske zajednice u Pljevljima, Samir Kadribašić.
Oglasili su se samo lokalni odbori Demokrata i Spajićevog Pokreta Evropa koji sa Vranešovom partijom kontrolišu vlast u Pljevljima porukom da opština nema nadležnosti da slavi praznike drugih država.
Na vlasti u Pljevljima decenijama je bila Demokratska partija socijalista, doskorašnjeg predsjednika Mila Đukanovića.
Na talasu promjene vlasti na državnom nivou avgusta 2020. vlast je i u ovom gradu prošle godine preuzela koalicija na čelu sa strankama nedavno rasformiranog prosrpskog Demokratskog fronta.
Ko je Dario Vraneš, čelnik Pljevalja?
Dario Vraneš je funkcioner Nove srpske demokratije, jedne od stranaka rasformiranog proruskog i prosrpskog Demokratskog fronta, na čijem čelu je šef Skupštine Andrija Mandić.
Proslavu istorijskih praznika Srbije u Pljevljima, ne smatra negiranjem crnogorske nezavisnosti, već pravom srpskog naroda na svoju kulturu i tradiciju:
"Ne smeta im ni Noć vještica, ni Kineska Nova godina, ni bilo koji drugi praznik, međutim sve što je srpsko im smeta. Mi smo se upravo protiv toga borili, tražimo ravnopravnost za sve pa tako i za srpski narod".
Njegov desetomjesečni mandat obilježio je niz kontroverzi.
Dario Vraneš je u decembru, povodom 82. godišnjice Pljevaljske bitke, koju su partizanske jedinice vodile protiv italijanskog okupatora na početku Drugog svjetskog rata, rekao da su zločini protiv civila u tom kraju "posljedica zločina komunista nad vojnicima Italije".
Reagovalo je udruženje antifašista koje je podsjetilo Vraneša da su u pljevaljskom kraju mnogobrojne zločine nad civilima počinile četničke formacije.
Prošle godine je, odgovarajući na pitanje odbornika DPS-a Marka Tošića, zašto u gradu za Dan nezavisnosti 21. maja nema zastava Crne Gore rekao da će "prekinuti praksu da se grad tih dana pretvara u cirkusku predstavu".
Dan nezavisnosti je praznik čije obilježavanje propisuje Zakon o državnim praznicima Crne Gore.
Nakon stupanja na funkciju svim direktorima opštinskih javnih ustanova i preduzeća uputio je zahtjev da na zgradama istaknu trobojke.
Zakonom je propisano da se državna zastava Crne Gore (crvena sa zlatnim grbom) vijori na zgradama lokalne uprave i ustanova čiji je osnivač država.
Crveno-plavo-bijele trobojke identične su sa narodnom zastavom Srbije.
Uslišio je predlog episkopa Srpske pravoslavne crkve Anastasija, da se umjesto 20. novembra, dana oslobođenja grada od fašizma u Drugom svjetskom ratu, za Dan opštine odredi crkveni praznik 27. oktobar dan Svete Petke.
Atanasije je prisustvovao pljevaljskoj akademiji obilježavanja Dana državnosti Srbije.
Radulović: Kaznenim odredbama izmijeniti zakone o proslavi praznika
Obilježavanje dana državnosti Srbije u Pljevljima je nepoštovanje prema državi Crnoj Gori, njenim simbolima i građanima, ocjenjuje za Radio Slobodna Evropa pravnik Veselin Radulović.
"Nije prirodno i, u najmanju ruku je neumjesno, da bilo koji funkcioner, koji pokriva funkciju u Crnoj Gori slavi dan državnosti druge države. Time otvoreno pokazuje da ne poštuje državu od čijih građana prima zaradu i u čije ime bi trebalo da vrši funkciju".
Prema njegovim riječima, Zakon o državnim praznicima jasno precizira koji se praznici u Cnoj Gori praznuju, ali da toj odredbi nedostaje drugi dio vezan za sankcije u slučaju kada se proslavljaju praznici drugih država.
Radulović kaže da "ovi zakoni imaju mnogo pravnih praznina i treba ih dopuniti, razmišljati o sankcionisanju za nepoštovanje, s obzirom na to da se oni nerijetko politički zloupotrebljavaju":
"Niz funkcionira, isključivo politički, to zloupotrebljava i preduzima neke radnje koje nisu u javnom interesu. Naprotiv, produbljuju dalje podjele, koje u Crnoj Gori već postoje par godina".
Ukazuje i da nedavne situacije sa predsjednikom Skupštine Andrijom Mandićem koji ističe zastavu Srbije u svom kabinetu nameće potrebu za pooštravanjem zakona.
Optužbe za 'podrivanje ustavnog poretka'
Lokalna opozicija i dio crnogorske javnosti ocijenio je da se ovim događajem podriva ustavni poredak i narušava suverenitet i Pljevalja i Crne Gore.
U Liberalnoj partiji smatraju da Vraneš otvoreno pokazuje da Pljevlja pripadaju Srbiji.
Iz pljevaljskog DPS-a su ocijenili da "lokalna vlast politikom agresivnog velikosrpskog nacionalizma nastavlja klerikalizaciju", dok njeni koalicioni partneri Demokrate i Pokret Evropa sad, "zarobljeni trulim kompromisima, sramno ćute".
"Vraneš je prava je slika aktuelne parlamentarne većine i svega što se dešava u Crnoj Gori od promjene vlasti 30. avgusta do danas", kazao je Danijel Živković predsjednik Demokratske partije socijalista Crne Gore.
Crna Gora je Ustavom definisana kao građanska i sekularna država.
