Nakon pravosnažne presude protiv šefova Službe državne bezbjednosti (SDB) Srbije o uključenosti u rat u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj, "Majke Srebrenice" najavile su tužbu protiv Srbije i bh. entiteta Republika Srpska.
Bivši šefovi SDB-a Srbije Jovica Stanišić i Franko Simatović osuđeni su 31. maja na po 15 godina zatvora.
Proglašeni su krivim za učestvovanje u udruženom zločinačkom poduhvatu, kao i za zločine počinjene u pet opština u Bosni i Hercegovini, te jednoj opštini u Hrvatskoj.
Žalbeno vijeće zaključilo je i da je SDB Srbije plaćao "Arkanovce" (Srpsku dobrovoljačku gardu) koji su činili ubistva.
“Nakon presuda za Udruženi zločinački poduhvat, te presude Stanišiću i Simatoviću planiramo podnijeti tužbu protiv Republike Srbije i RS-a. Tražit ćemo pravdu za svaku žrtvu genocida”, navodi se u objavi na zvaničnom Twitter nalogu Majki Srebrenice.
Pravosnažnom presudom Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične sudove u Den Haagu, Stanišić i Simatović postali prva dva funkcionera Srbije osuđena za zločine u Bosni i Hercegovini.
Slobodan Milošević je bio optužen, ali je preminuo 2006. godine tokom suđenja.
U Srebrenici je u julu 1995. godine počinjen genocid nad Bošnjacima, koji se smatra jednim od najgorih zločina počinjenih u Evropi od Drugog svjetskog rata.
Procjenjuje se da su snage bosanskih Srba u samo nekoliko dana ubile više od 8.000 bošnjačkih muškaraca i dječaka u i oko grada. Protjerano je više od 40.000 ljudi među kojima se mnogi nikada nisu vratili u prijeratne domove.
U Memorijalnom centru Srebrenica-Potočari do danas je ukopano više od 6.650 žrtava, a na drugim lokacijama više od 230. Prema podacima Instituta za nestale osobe BiH, još uvijek se traga za oko 1.200 žrtava.
Za genocid i zločine u Srebrenici pred međunarodnim, regionalnim i sudovima u BiH osuđeno je više od pedeset osoba na ukupno više od 700 godina zatvora.
Sud u Den Haagu je, pored ostalih, na doživotnu zatvorsku kaznu osudio i Ratka Mladića, vođu vojske bosanskih Srba tokom rata 1992-1995. godine, kao i Radovana Karadžića, bivšeg predsjednika Republike Srpske.
Međunarodni sud pravde u Hagu u presudi po tužbi BiH protiv tadašnje državne zajednice Srbije i Crne Gore je 2007. godine utvrdio je da Srbija nije počinila genocid u BiH, niti učestvovala u zavjeri ili bila saučesnik u genocidu.
U korist BiH Sud je ipak presudio da je Srbija i Crna Gora ( u vrijeme rata Savezna Republika Jugoslavija) odgovorna što nije učinila ništa da spriječi genocid u Srebrenici, niti da kazni počinioce.
Sud je utvrdio da je Savezna Republika Jugoslavija (SRJ) tokom rata pružala finansijsku pomoć Republici Srpskoj, ali, kako se navodi u presudi, nije utvrđeno da je postojala apsolutna međusobna zavisnost organa i vojske.
Takođe, prema odluci Suda, BiH nije uspjela dokazati da je vojska SRJ učestvovala u masakru u Srebrenici, niti da je general Ratko Mladić mogao biti tretiran kao organ vlasti tadašnje Jugoslavije, odnosno Srbije.
Međunarodni sud pravde u Hagu odbio je u martu 2017. zahtjev za reviziju presude iz 2007. godine kojom je oslobodio Srbiju odgovornosti za genocid, uz obrazloženje da zahtjev nije podnijela BiH kao država.
