Oko 4.000 građana Budve, pristalica Demokratskog fronta (DF), potpisalo je peticiju sa zahtjevom da se uhapšeni predsjednik Opštine Budva Milo Božović iz te stranke, osumnjičen za teška krivična djela, oslobodi iz pritvora.
Peticiju je, u formi inicijative, usvojila vladajuća većina predvođena DF-om na zasijedanju lokalne skupštine 21. aprila, i ona će biti poslata Vladi i pravosudnim organima.
Kao obrazloženje se navodi da je hapšenjem Božovića onemogućeno funkcionisanje grada, jer nisu imenovani njegovi potpredsjednici.
Među razlozima su i "problemi koji će nastupiti u jeku turističke sezone, ugrožena socijalna primanja, naknade po osnovu rođenja djeteta, besplatan prevoz đaka i penzionera".
Predsjednik Opštine Budva Milo Božović je uhapšen 13. aprila, nakon čega mu je određen pritvor do 30 dana.
Specijalno državno tužilaštvo (SDT) je saopštilo da postoje osnovi sumnje da je učinio krivično djelo stvaranje kriminalne organizacije i tri krivična djela neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga.
Božović je odbacio optužbe, a njegov advokat i partija DF čiji je funkcioner, naveli su da je riječ o "politički motivisanom procesu".
Demokratski front je, uz Demokrate i pokret URA, je od avgusta 2020. na vlasti u Crnoj Gori.
Apelacioni sud je 21. aprila potvrdio odluku kojom je Božoviću određen pritvor.
Lokalni političari traže izmjenu pravosudne odluke
Predsjednik budvanskog parlamenta Nikola Jovanović, takođe iz DF-a, kazao je da inicijativom traže da se Božoviću pritvor zamjeni sa jednom ili više mjera, kao što su zabrana napuštanja stana, boravišta, oduzimanje putne isprave i sl.
On je ustvrdio da je hapšenje Božovića politički motivisano, a nekoliko odbornika DF-a su tokom sjednice rekli i da je Božović uhapšen "jer je Srbin".
Iz građanskog pokreta URA, koji je u koaliciji sa DF-om, odbacili su ocjene o "nacionalnom progonu", a iz Demokrata su poručili da postoje zakonski načini da grad funkcioniše i u sadašnjim okolnostima.
Opoziciona Demokratska partija socijalista (DPS) je ocijenila da je ovom inicijativom budvanski parlament izašao iz svojih nadležnosti.
"Ovo je stvar za tužilaštvo i sudstvo, svojim postupcima pravite štetu Milu Božoviću", rekao je odbornik DPS-a Milan Tičić, i dodao da DF ima većinu u skupštini koja može da imenuje potpredsjednike Opštine.
Politički pritisci lokalne vlasti na pravosuđe
Poruke da je hapšenjem predsjednika Opštine Budva dovedeno u pitanje njeno funkcionisanje je pritisak na pravosuđe koje odlučuje u slučaju Božović, ocjenjuje istraživač javnih politika Marko Sošić iz Instituta Alternativa.
"U ovom trenutku oni treba da traže rješenje, a ne da smišljaju na koji će način izvršiti što veći pritisak na pravosuđe", kaže Sošić za Radio Slobodna Evropa (RSE).
Naglašava da lokalna uprava ima brojne zakonske mogućnosti da obezbijedi normalno funkcionisanje i u situaciji kada je predsjednik opštine u pritvoru.
"Insistiranje da bez nekoga život staje, da se Opština može zaključati, da niko neće primiti plate itd, je par ekselans pritisak na tužilaštvo i nema utemeljenje", ocjenjuje Sošić.
Pritisci na pravosuđe i sa državnog nivoa
Iz vrha DF-a su hapšenje Božovića ocijenili kao politički progon uoči parlamentarnih izbora 11. juna.
"Ovo nije profil kriminalca, ovo šansi nema", rekao je poslanik DF-a Branko Radulović na skupštinskom Odbora za bezbjednost i odbranu 18. aprila.
"Ja više vjerujem Milu Božoviću nego Specijalnom državnom tužilaštvu", izjavio je na istom odboru jedan od lidera DF-a Milan Knežević.
On je za hapšenje optužio i ambasadorku Velike Britanije u Crnoj Gori Karen Medoks, navodeći da je izjavila kako "svi treba da čestitaju na akciji koja se odnosila na hapšenje Božovića", što su iz britanske ambasade demantovali.
Njegov partijski kolega Mandić je ustvrdio da su, osim Velike Britanije, u slučaj uključene i druge zapadne zemlje, s ciljem uticaja na junske parlamentarne izbore.
Borba protiv kriminala i korupcije samo do naših vrata
Izjave političkih čelnika, poput ovih oko hapšenja Božovića, mogu imati uticaj na pravosuđe, smatra Sošić.
Inače je DF, od postavljenja specijalnog tužioca Vladimira Novovića marta prošle godine do ovog slučaja, imao pozitivan stav o njegovom radu.
"Ne može biti da u jednom trenutku isti tužilac bude i sjajan i loš. Da je sjajan kada goni neke druge, a onda kada dođe u naše dvorište, da je problematičan", kaže Sošić.
Naglašava, međutim, da takvi komentari nisu svojstveni samo DF-u.
Podsjeća na slične primjere kod DPS-a nakon hapšenja u slučaju EKO fond, ili u reakciji predstavnika URA na hapšenje njihovog funkcionera u aferi šverca cigareta.
"Mislim da se specijalni tužilac trenutno nalazi u specifičnoj situaciji gdje se svima pomalo 'zamjerio', što ja mislim da je dobro. Na političarima je da se drže elementarno pristojno i onda kada se pokrene postupak protiv njihovih simpatizera ili članova partija", kaže Sošić.
U 13 godina tri hapšenja predsjednika Opštine Budva
Hapšenje Božovića je treće po redu hapšenje nekog predsjednika Opštine Budva u poslednjih trinaest godina.
U gradu koji doprinosi pola turističkog prometa Crne Gore, prethodno su zbog kriminalnog udruživanja bili osuđeni Rajko Kuljača i Lazar Rađenović. Oni su bili funkcioneri tada vladajuće Demokratske partije socijalista.
Najprije je u decembru 2010. godine uhapšen Rajka Kuljača sa još desetak osoba zbog afere Zavala. Osuđen je na pet godina zatvora.
I povodom hapšenja Kuljače i tadašnjeg potpredsjednika Opštine Dragana Marovića je održan protest podrške pod geslom "Budvu niko ne može uhapsiti".
Njegov nasljednik Lazar Rađenović je uhapšen avgusta 2015. godine, uz još dvanaest osoba, s optužbom da su dio kriminalne grupe koja je zloupotrebom službenog položaja nanijela Opštini višemilionsku štetu.
Rađenović je osuđen na godinu i po zatvora, i novčanu kaznu od 30.000 eura.
Milo Božović je prethodnih 18 godina biran za odbornika u svim sazivima lokalnog parlamenta u Budvi.
Nakon što je njegov DF osvojio lokalnu vlast 2016., postao je menadžer Opštine, a četiri godine kasnije, nakon pobjede DF-a na parlamentarnim izborima, bio je poslanik u državnom Parlamentu.
Na čelu Opštine je od avgusta 2022. godine.