Crnogorski policajac Ljubo Milović se tereti da je vođa devetočlane kriminalne grupe koja je poslednjih godina krijumčarila velike količine kokaina iz Južne Amerike u zemlje Evropske unije, piše u optužnici beogradskog Tužilaštva za organizovani kriminal.

Milović, koji je u bjekstvu, jedan je od brojnih crnogorskih državljana koji se poslednjh godina povezuju sa transatlantskim švercom kokaina, zbog čega 20 crnogorskih pomoraca robija u zatvorima od Filadelfije do Arube.

Da su kriminalci iz Crne Gore učestvovali u međunarodnom švercu više od 30 tona kokaina, koji su zaplijenile policije širom svijeta od 2017. do 2021. piše u izvještaju objavljenom u martu, Kancelarije Ujedinjenih nacija za drogu i kriminal za 2023.

"Državljani Crne Gore su se već neko vrijeme često pojavljivali u otkrivenim slučajevima trgovine kokainom, posebno kao pomorci", piše u izvještaju, uz ocjenu da na povezanost crnogorskih kriminalaca sa grupama koje su "glavni igrači u švercu kokaina" utiče to što razumiju isti jezik.

Navodi se i da su crnogorske vlasti identifikovale "Škaljarski i Kavački klan" kao moćne i organizovane kriminalne grupe visokog rizika u zemlji.

Crnogorska Luka Bar označena je kao tranzitna tačka za balkanske kriminalne grupe u švercu droge iz Južne Amerike. Precizirano je da se kokain najčešće skriva u pošiljkama banana iz Ekvadora.

U kojim lukama su padali crnogorski šverceri kokaina

• Filadelfija, Sajedinjene Američke Držve - juna 2019. na brodu "MSC Gayane" zaplijenjeno 20 tona kokaina (vrijednosti oko 1.5 milijardi dolara) i uhapšeno pet crnogorskih pomoraca. Dvije godine kasnije sud u Filadelfiji osudio ih je na skoro 34 godine zatvora.

Jedan od njih inženjer iz Kotora Vladimir Penda (28), osuđen na skoro šest godina na sudu je tvrdio da je učestvovao u "krijumčarenju samo iz straha što bi mu balkanske bande mogle učiniti od porodice da ih je odbio", javila je agencija AP.

Tri godine kasnije u Majamiju je zbog ovog slučaja uhapšen Goran Gogić. Optužen je pred sudom u Njujorku a tužioci ga terete za "logistiku i koordinaciju između kolumbijskih krijumčara članova posade i radnika na pristaništu".

• Istom optužnicom Gogić, se tereti i za slučaj iz februara 2019. kada je na brodu "MSC Carlotta" u Njujorku zaplijenjeno oko 1.437 kilograma kokaina.
• Optužnica Gorana Gogića tereti i za šverc oko 537 kilograma kokaina koji je marta 2019. zaplijenjen na brodu "MSC Desiree" u Filadelfiji.

• Portugal - na Azorskim ostrvima u septembru 2018. zaplijenjeno je 840 kilograma kokaina na brodu Florida. Uhapšene državljane Crne Gore, Marka Stevića i Veljka Jovanovića, sud na Azorskim ostrvima jula 2020. osudio je na 10 ipo odnosno devet ipo godina zatvora.
• Rumunija- aprila 2019. u blizini od luke Konstanca, na Dunavu prevrnlo se plovilo sa 1,8 tona kokaina. Kasnija policijska istraga je dio kokaina povezala sa Igorom Dedovićem, jednim od vođa Škaljarskog klana, koji je ubijen januara 2020. u Atini.
• Portugal- šest tona kokaina zaplijenila je policija maja 2019. na brodu “Yemaya”, u blizini grada Horta kod Azorskih ostrva. Uhapšen je jedan pomorac iz Crne Gore.
• U vodama Portugala -policija je zaplijenila 800 kilograma kokaina, avgusta 2019. na jedrilici “Seascope”, koja je plovila ka luci Porto. Naknadno je policija Slovenije u junu 2021. otkrila da je taj kokain pripadao Kavačkom klanu. Slovenačka policija predala je slučaj crnogorskom Specijalnom tužilašvu.
• Venecuela - Preko pet tona kokaina vrijednog oko 250 miliona eura u februaru 2020. policija je zaplijenila je na brodu „Aresa” i uhapsila 11 crnogorskih državljana.

Oni su godinu kasnije, na Arubi, osuđeni na kazne od devet do 15 godina zatvora. Organizator tog šverca je, prema navodima crnogorske policije, Damjan Vukašinović iz Podgorice, koji je po međunarodnoj potjernici uhapšen jula 2022. u Beogradu.

• U njemačkoj luci Hamburg u maju 2020. policija je zaplijenila pola tone kokaina na brodu Barske plovidbe "Budva" koji je plovio pod crnogorskom zastavom. Zbog šverca je uhapšen i pola godine kasnije pušten pomorac Mladen Radulović. Njegov pravni tim je naglasio da Radulović ima pravo na odštetu, jer je greškom hapšen.

Pomorci i u 2022. krijumčarili kokain

• Zelenortska ostrva- policija je u aprilu 2022. zaplijenila više od 5.6 tona kokaina na brodu ”Alkatraz”, koji je iz Brazila doplovio u luku Praja, na obali Zapadne Afrike. Akcija je sprovedena uz pomoć američke Agencijom za borbu protiv narkotika. Tom prilikom uhapšena su i dvojica crnogorskih državljana, a osam mjeseci kasnije osuđeni su na po 12 godina zatvora, uz pet brazilskih državljana.
• Australija- Federalna policija je u maju 2022. u Port Hedlandu kod grada Pilbara zaplijenila 320 kilograma kokaina vrijednog oko 128 miliona dolara. Uhapšenom Kotoraninu Aleksandaru Nikoliću kapetanu međunarodnog broda "Interlink Veraciti" prijeti kazna doživotnog zatvora, prenijela je australijska policija.

Kokain padao i u Crnoj Gori

• U Tivtu -crnogorska policija je u aprilu 2019. zaplijenila oko 60 kilograma kokaina, vrijednog oko pet miliona eura na u brodu „Jadran“ Vojske Crne Gore. Pred Višim sudom u Podgorici u toku je suđenje petočlanoj kriminalnoj grupi.
• Policija je avgusta 2021., u Zeti, nadomak Podgorice zaplijenila 1.2 tona kokaina sakrivenog u tovaru banana. Uhapšeni su otac i ćerka, Budimir i Marina Krstović, koji su petnaest mjeseci kasnije pušteni iz pritvora. Viši sud u Podgorici ih je oslobodio zbog nedostatka dokaza.
• Početkom januara 2022. zaplijenjeno je oko 500 kilograma kokaina, nadomak Podgorice, koji je u Luku Bar stigao u paketima banana iz Ekvadora. Policija je tada uhapsila špeditera iz Bara Đoka Drobnjaka, koji je u septembru iste godine pušten na slobodu nakon odluke Apelacionog suda da se protiv njega obustavi postupak.

Evropska komisija ukazala je u oktobarskom izvještaju iz 2022. za Crnu Goru na porast slučajeva u kojima su uhapšeni crnogorski državljani zbog šverca droge u inostranstvu.

U Evropi se godišnje potroši oko 91 tona kokaina, pokazuju podaci Evropskog centra za praćenje droga (EMCDDA), a oko 70 odsto proizvedenog kokaina za svjetsko tržište dolazi iz Kolumbije.

*RSE je do podataka došao pretragom međunarodnih i domaćih policijskih i pravosudnih izvještaja i saopštenja.