Godinama evropska i svjetska štampa piše o namještanju fudbalskih mečeva i sumnjivim radnjama koje prate najvažniju sporednu stvar na svijetu, kako na Balkanu ali i u renomiranim evropskim ligama. U više navrata su pod lupom UEFA-e bili pojedini fudbalski klubovi sa ovih prostora, ali se nakon akcije belgijske policije sada po prvi put kao osumnjičeni za umiješanost u međunarodni lanac pranja novca i kriminalno udruživanje sumnjiče lica sa ovih prostora. Radi li se o kriminalnoj fudbalskoj hobotnici čiji kraci vode u Crnu Goru i Srbiju?
Najveća afera koja potresa belgijski i evropski fudbal koja je otvorena nakon velike akcije belgijske policije „Čiste ruke“ rezultirala je hapšenjima u Belgiji i otvorenim istragama u Crnoj Gori i Srbiji za umiješanost pojedinih lica u međunarodni lanac pranja novca i korupcije.
Sudske vlasti u Beligiji odredile su pritvor do 26. oktobra za devet osoba koje su osumnjičene za finansijsku prevaru i namještanje utakmica između najboljih ekipa u zemlji. Među njima, tri osobe su porijeklom iz regiona: menadžeri Dejan Veličković i Dragan Siljanoski, kao i Veličkovićeva supruga Marija Bogojevska.
Prema saznanjima dnevnog lista “Het Newsblad”, Siljanoski i Bogojevska su dobili elektronski nanogicu, dok Veličković ostaje u zatvorskoj ćeliji budući da je stavljen visoko u hijerarhiji onog što je tužilaštvo nazvalo “kriminalnom organizacijom koja se bavila pranjem novca i ostalim finansijskim prevarama”.
Prema navodima lokalnih medija, namještanje utakmica ili transfera igrača prevazilazi belgijske granice. Tako, prema nekim izvorima lokalnih medija, među nameštenim transferima se spominju i engleski Everton i Watford kao i turski Galatasaraj.
Za ovaj veliki korupcionaški skandal optuženo je 19 lica. Zbog osnovane sumnje za finansijsku prevaru i namještanje utakmica između najboljih ekipa u zemlji policijska operacija je nazvana “Čiste ruke” i odvija se u trenutku kada belgijski fudbal postiže uspjehe, uključujući i treće mjesto na ovogodišnjem svjetskom prvenstvu.
U okviru operacije “Čiste ruke”, vlasti su pretresle i lokacije u regionu Balkana: Crnu Goru, Srbiju i Makedoniju. Pa je u Beogradu uhapšen fudbalski menadžer Uroš Janković, a u Podgorici u svojstvu osumnjičenog saslušan njegov brat Uglješa Janković inače, univerzitetski profesor.
Na početku operacije, prošle nedjelje, jednu noć je zadržan i fudbalski trener ekipe Brugge, Ivan Leko koji je potom pušten u nedostatku dokaza da je bio uključen u aferu.
Novinar Balkan Investigative Reporting Network (BIRN) Slobodan Georgjev kaže da je to vjerovatno do sada najveća akcija u Evropi tog tipa, koja pokazuje da je neko u policiji i tužilaštvima počeo da čita novine jer su o tome toliko pisali mediji u Evropi.
“Ta fudbalska mafija operiše svuda i to na dva nivoa. Dakle da trguje fudbalerima i pravi te, rekao bih, prenaduvane ugovore, pa taj novac iz jedne zemlje ide u drugu gde se u toj drugoj zemlji opere. I ja mislim da kada kažete Crna Gora i Srbija ja mislim da smo mi ovde bili teren na kome se taj novac prao. Dakle, ako bi neko po fantastičnoj nekoj sumi prodao fudbalera iz Srbije i Crne Gore u neki zapadnoevropski klub dešavalo se često, da je pola tog novca zapravo izmišljeni novac koji ovaj klub na lokalu, ili lokalni prodavac, treba da vrati pošto ga naravno, ovde opere. I ja se nadam da će dalja istraga još više to potvrditi. I da će još neki ljudi sa ovih prostora da budu na udaru policija i ovdašnjih bezbednosnih službi“, kazao je Georgijev.
Po potjernici belgijskih pravosudnih organa u Beogradu je 10. oktobra uhapšen fudbalski menadžer Uroš Janković zbog sumnje da je izvršio krivično djelo kriminalnog organizovanja korupcije i pranja novca kome je potom, prema zvaničnom saopštenju, Viši sud odredio ekstradicioni pritvor i čeka ga izručenje. Istim povodom, u Srbiji je po nalogu Tužilaštva za organizovani kriminal, kako je zvanično saopšteno, izvršen pretres stambenih objekata ali i zaplijenjeno oko milion eura nezakonito stečenog novca malverzacijama u belgijskim fudbalskim klubovima.
Dok je u Podgorici tim povodom u Specijalnom državnom tužilaštvu (SDT) saslušan univerzitetski profesor Uglješa Janković po zamolnici belgijskih istražnih organa koji ga sumnjiče da je umiješan u pranje novca zarađenog namještanjem utakmica i spornim fudbalskim transferima, pred specijalnim tužiocima je saslušana i njegova majka, što je za RSE potvrdila portparolka Specijalnog tužilaštva tužiteljka Sanja Jovićević.
„Obavještavamo Vas da je u Specijalnom državnom tužilaštvu formiran predmet povodom zamolnice druge države za pružanje međunarodne pravne pomoći u kojem predmetu se preduzimaju istražne radnje u skladu sa sadržinom zahtjeva predmetne zamolnice, a ovo tužilaštvo, radi zaštite interesa postupka koji je u toku, u ovoj fazi postupka ne može dati više informacija“, stoji u odgovoru Specijalnog državnog tužilaštva.
Pravni zastupnik porodice Janković, advokat Velibor Marković, za RSE kaže da o trenutnom statusu Uroša Jankovića u Beogradu ne zna ništa ali je potvrdio da je profesor Fakulteta političkih nauka u Podgorici (FNP) Uglješa Jankovic prilikom saslušanja u SDT negirao krivicu.
„Ovdje se saslušavaju moji vlastodavci Uglješa Janković i njegova majka, oni se saslušavaju po zamolnici belgijskog pravosuđa za pružanje međunarodne pravne pomoći u krivičnim stvarima. Što se tiče Uglješe, on je detaljno iznio svoju odbranu, negirao je učešće u izvršenju krivičnih djela, a što se tiče majke - ona nije iznosila odbranu vec se branila ćutanjem, ali je objasnila da je to iz prostog razloga da svojim iskazom, pošto se radi o porodičnim stvarima, ne bi na bilo koji način ugrozila status svojih sinova”, rekao je Marković.
Poslije saslušanja, sudija za istragu Višeg suda u Podgorici donio je rješenje da se Jankovićima blokiraju lični i računi preduzeća u kojima su Jankovići u upravljačkim organima. Advokat Marković smatra da je takvo odluka suda nezakonita, pa je već izjavio žalbu. Marković tvrdi da Jankovići nijesu okrivljeni, već prema postojećim spisima imaju status osumnjičenih.
„Prema mojim saznanjima samo postoji zamolnica da oni budu saslušani u svojstvu osumnjičenih i odnosu na njih ne postoji raspisana potjernica“, precizirao je Marković objasnivši da se radi isključivo o njegovim saznanjima.
Iz crnogorske Uprave policije, Odsjeka kriminalističke policije, nijesmo dobili sagovornika koji bi govorio o dosadašnjim iskustvima i eventualno sličnim iskustvima i istragama koje su do sada vođene u Crnoj Gori, ali ni o saradnji na međunarodnom nivou.
Iz crnogorske krovne kuće fudbala, Fudbalskog saveza (FSCG), Radiju Slobodna Evropa je rečeno da kao „potpisnik rezolucije snažno podržava borbu i sve akcije crnogorskih i međunarodnih organa koje su posvećene suzbijanju“ ove negativne pojave u fudbalu. U saradnji sa međunarodnim fudbalskim organizacijama, državnim i međunarodnim organima, u skladu sa mogućnostima FS će se boriti protiv namještanja utakmica na domaćem i međunarodnom nivou, kazao je portparol Branko Latinović.
„Naš savez nije kontaktiran od strane organa koji sprovode istragu, niti od strane međunarodnih fudbalskih organa – FIFA-e i UEFA-e. Takođe, nismo obaviješteni da su utakmice naših šampionata ili nacionalnih selekcija bile predmet interesovanja belgijskih pravosudnih organa i nemamo saznanja da su članovi FSCG na bilo koji način uključeni ili da su predmet istrage belgijskih vlasti. Imidž fudbala kao najpopularnijeg planetarnog sporta trpi posljedice izazvane namještanjem ishoda utakmica. Tako je i u ovom slučaju, koji je najviše pogodio belgijski fudbal, ali će sigurno ostaviti posljedice na globalnom nivou, a samim tim imati i refleksije na crnogorski fudbal“, kazao je Latinović.
Novinar BIRN-a istraživač sportskih dešavanja Slobodan Georgijev iznosi svoj utisak.
„Ljudi sa ovih prostora koji vode klubove i koji su uključeni u tu preprodaju igrača nesu glavni igrači u tom poslu. Oni su verovatno neki posrednici jer se puno igrača sa ovih prostora prodaje i naravno, da onda ima mnogo alavih ljudi jer je to u principu najlakša zarada i vrlo unosan posao. A još ako se pokažete kao dobar partner ovima glavnim, sa istoka ili zapada, i uspete ovde da i neki njihov novac operete onda je zarada još veća“, zaključio je Georgijev.
Facebook Forum