Kreativna Evropa, program Evropske komisije za podršku i sufinansiranje projekata iz oblasti kulture i audiovizuelnog sektora, za period 2014-2020. godina ima budžet od 1,46 milijardi eura.
Jedno od pitanja koje se postavlja je da li lokalni umjetnici i udruženja imaju mogućnosti da iskoriste ova sredstva?
Program Kreativna Evropa odnosi se na dvije oblasti koje su definisane kao kultura i mediji.
Ivan Petrović, po profesiji glumac i predsjednik Teatra "Ubuntu" iz Bijeljine, kaže da se većina novca izdvaja za vizuelnu umjetnost, te da Bosna i Hercegovina, pošto nije članica Unije, plaća godišnje učešće.
"Većina novca koji Bosna i Hercegovina povuče se upravo odnosi na taj video potprogram, gdje video-produkcije uzimaju novac za snimanja ili za održavanje nekih festivala. Bio sam prije godinu-dvije godine na Info danu o Kreativnoj Evropi, tada je Sarajevo Film Festival povlačio najviše novca - otprilike se isplaćivao taj novac koji se uplati da se učestvuje. Znači, vrati se taj novac putem raznih projekata koje rade udruženja i institucije u Bosni i Hercegovini", objašnjava Ivan Petrović.
Problem udruženja iz BiH još uvijek je nedovoljno poznavanje engleskog jezika i pravilno pisanje projekata, ali i to što za veći novac treba imati partnere iz bar jedne zemlje koja je članica Unije.
"Mora da imate najmanje tri udruženja, iz tri države, od kojih je najmanje jedno treba biti iz Evropske unije. Jedna organizacija je vodeća, druge dvije organizacije su partneri. To su tri organizacije a može ih biti i više. To vodeće udruženje predaje projekat, ostala popunjavaju recimo 30 odsto tog projekta, daju svoje podatke i ostalo što je neophodno, i tako se aplicira. Mi nismo imali sreću da prođe ni jedan naš projekat, što se tiče Kreativne Evrope, ali smo učestvovali u nekoliko navrata kao partneri. Znači, nemamo resurse i kapacitete da budemo vodeći, prvenstveno što mi na našem računu nikada nismo imali toliko novca za godinu dana, a kamoli za jedan projekat", priča.
Petrović, osim što je osnovao Teatar Ubuntu u Bijeljini, u ovom gradu je pokrenuo i festival ProtFest, na kojem je do sada učestvovalo i nekoliko glumačkih trupa iz Evrope i svijeta. I ovi mladi umjetnici shvatili su da, ako žele nešto sami da urade, moraju aplicirati za evropske i druge fondove.
"Što se tiče Grčke, kada su njihovi glumci bili u Bijeljini, to je bilo vrijeme velikih ekonomskih problema u kojim je ta zemlja bila, tako da se to odrazilo i na njih. Izjavili su da i oni imaju problema sa finansiranjem iz budžeta grčke države, te da i oni traže novac iz evropskih fondova. Pozorište iz Japana, tj. jedna grupa umjetnika, 'A la plejs' se zovu, došla kod nas uz finansijsku pomoć ruske ambasade u Japanu, koja je preko ove glumačke grupe promovisala Čehova i njegovu dramu Galeb na balkanskom području. Tako da su to uglavnom predstave projektne, nisu pozorišne predstave sa standardnog repertoara", kaže.
Komentarišući lokalni nivo, Petrović kaže da se za kulturu, nažalost, u Bijeljini može dobiti najviše nekoliko hiljada maraka, te da ne čudi što ovaj grad i dalje nema profesionalno pozorište.
"Na lokalnom nivou, u Bijeljini, ne postoje određeni projekti u domenu kulture. Sva udruženja su pod jednim krovom, tako da, kad pišete projekte ne takmičite se samo sa svojom branšom, nego i sa kulturno-umjetničkim društvima i sa sportskim udruženjima raznih vrsta, i sa horovima, pčelarima, ratnim vojnim invalidima, i tako dalje, nema neke separacije. A i novac koji dobijete preko tih projekata je znatno manji u odnosu na evropske fondove, govorimo znači o nekim hiljadu-dvije, do pet hiljada maraka", navodi.
- Dosad najveći broj bh. organizacija u programu Kreativna Europa
- U BiH startao Desk 'Kreativna Evropa'
Dok Bosna i Hercegovina ne pristupi Evropskoj uniji, za umjetnike u malim sredinama preostaje udruživanje, saradnja među gradovima i zemljama regiona, te pametnije povlačenje novca iz fondova, zaključuje Petrović.
"Predlažem svim umjetnicima da se više okrenu ka evropskim fondovima jer su oni neiskorišteni, i upravo zbog toga, zbog našeg neznanja, prvo im savjetujem da odu na neke obuke pisanja projekata koje se održavaju u svim gradovima BiH i uglavnom su besplatne, i da tu dobro prouče sistem i pisanje tih projekata. Naravno, i kada se to zadovolji, onda je možda najveći problem skupiti nemali broj ljudi koji će to da realizuje, ali novac uopšte nije mali, radi se o desetinama i stotinama hiljada eura", riječi su Ivana Petrovića.
Facebook Forum