Islamska zajednica u Crnoj Gori i gotovo sve političke partije koje okupljaju građane islamske vjeroispovjesti podržale su predsjednika Turske Redžepa Taipa Erdogana, koga je dio vojske pokušao da sruši krajem prošle nedjelje. Odnosi Crne Gore i Turske su godinama unazad na vrlo visokom nivou, a između ostalog, ta saradnja je u velikoj mjeri neutralizovala stvaranje vjerskog ekstremizma u Crnoj Gori.
Podrška Islamske zajednice i političkih partija koje okupljaju građane islamske vjeroispovjesti je suštinski upućena legitimno izabranom predsjedniku Turske i iskazano je protivljenje nasilnom obaranju vlasti.
Diplomatski odnosi Crne Gore i Turske su na izuzetno visokom nivou, a saradnja se kontinuirano razvoja u više oblasti.
Reis Islamske zajednice u Crnoj Gori Rifat Fejzić naglašava da je saradnja sa Turskom i podrška Turske uticala da u Crnoj Gori nema značajnijih pojava ekstremizma:
"Mislim da je velika podrška Turske, Islamskoj zajednici u Crnoj Gori, doprinijela da se radikalizam koji je možda prisutniji u nekim drugim islamskim zajednicama u okruženju – u Crnoj Gori ne bude tako jak i uticajan. Uvijek nam je Turska sugerisala da treba da se čuvamo bilo kakvih ekstremnih devijacija. Tako da je njihova pomoć koja je bila konstantna u zadnjih nekoliko godina, dala to da Crna Gora nema, ili vrlo malo ima ljudi koji idu nekim ekstremnim putevima", kaže reis Fejzić.
Islamska zajednica u Crnoj Gori je odradila više značajnih projekata koje je finansirala Turska, kaže Reis Fejzić, dodajući da je, sa opštedruštvenog aspekta, Turska ozbiljna zemlja koja je članica NATO čemu i Crna Gora teži.
"Veoma sam srećan zbog političkih i svih drugih odnosa koji su prisutni između Turske i Crne Gore. Mi kao Islamska zajednica, kao muslimani, imamo veoma dobre i korektne odnose sa institucijama u Turskoj. Kao čovjeka koji predvodi Islamsku zajednicu, mene je rukovodilo da sarađujem sa zvaničnim institucijama Turske, nikako sa bilo kim drugim, jer je to nešto što znate, poznajete i vidite", kaže Fejzić.
Kakav je uticaj zvanične Turske na političko raspoloženje Bošnjaka u Crnoj Gori, pitali smo Džavida Šabovića, visokog funkcionera Socijaldemokratske partije (SDP), koji kaže da uticaj zavisi od ličnih kontakata:
"Uticaj Turske zavisi od onoga ko je imao najviše kontakata, znači zvaničnih kontakata sa predstavnicima Turske u bilo kojoj vrsti aranžmana - bilo da su poslanici, ministri, privrednici koji su imali kontakte sa ambasadom i ostalim turskim zvaničnicima. Tako da su to po meni više lični nego opšti doživljaji", komentariše Šabović.
Opredjeljivanje za i protiv
Navodeći da je Turska jedan od najznačajnijih spoljnopolitičkih partnera Crne Gore i Balkana uopšte, profesor Šerbo Rastoder kaže da je uticaj Turske vidljiv u dvije institucionalne strukture, a to su Islamska zajednica i Bošnjačka stranka. Rastoder kaže da to ne mora biti ništa loše, ali da problematično može biti što te institucije u velikoj mjeri instrumentalizuju aktivnosti turske države prikazujući ih kao svoje.
"Time na neki način stvaraju atmosferu političkog opredjeljivanja za i protiv. To što se desilo u Turskoj je unutrašnja stvar te države i svako ko je dobronamjeran prema toj državi očekuje da će to biti prevaziđeno i da će tamo pobjediti demokratija, volja naroda, stabilnost i mir jer je to u interesu svih nas. A slanje poruka podrške ili agitovanje za jednu ili drugu stranu bez obzira odakle dolazi, mislim da nije dobra politika, iz razloga što ona dovodi do neke vrste podjele unutar populacije koja Tursku smatra bliskom državom", ocjenjuje Rastoder.
Kada je riječ o ekonomskoj saradnji, Turska predstavlja značajnog investitora u u Crnoj Gori i to u oblastima trgovine, industrije i saobraćaja. Jedna od prvih većih investicija je bila izgradnja šoping mola "Gintaš" na mjestu nekadašnje velike pijace u Podgorici u koji je uloženo oko 50 miliona eura. Mol of Montenegro, kako je zvaničan naziv je jedan od najvećih maloprodajnih objekata u Crnoj Gori.
Potom je Tosyali Holding preuzeo Željezaru u Nikšiću, a turski Global ports holding je ušao u dio Luke Bar – kontejnerske terminale i generalni teret.
Turska Ziraat banka koja ima 80 filijala u svijetu, ušla je i u Crnu Goru uprkos činjenici da je crnogorsko tržište uveliko zasićeno komercijalnim bankama. Ekonomski stručnjaci smatraju da ulazak Ziraat banke može da najavi nove investicije iz Turske.
Facebook Forum