Pred Sudom BiH počelo je ponovljeno suđenje Radomiru Vukoviću i Zoranu Tomiću, optuženima za genocid u Srebrenici. Prvostepenom presudom osuđeni su na po 31 godinu zatvora zbog saučesništva u počinjenju genocida, odnosno, ubistvu oko 1.000 bošnjačkih zarobljenika u Kravici. No,
Apelaciono je vijeće ukinulo je presudu i suđenje vratilo na početak. Bavili smo se analizom postupka, te pitanjem zašto se suđenja po najtežim optužbama za ratni zločin ponavljaju.
Apelaciono vijeće Suda BiH ukinulo je prvostepenu presudu Radomiru Vukoviću i Zoranu Tomiću od 31 godinu zatvora zbog saučesništva u počinjenjenu genocida u Srebrenici jer je Tužilaštvo napravilo niz grešaka, kaže Tomićev advokat Petko Pavlović:
„Zbog bitnih povreda postupka i zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničkog stanja i zbog odluke o sankciji. Između ostalog, neki
dokazi nisu prihvaćeni, postoji nerazumljivost presude itd. Žalili smo se po svim žalbenim osnovama. Sud je postupio, drugostepeni i Apelaciono vijeće, po zakonu, ispitao i ustanovio da postoje bitne povrede odredaba krivičnog postupka i ukinuo presudu.“
Pavlović nije želio iznositi više detalja o slučaju Tomić i Vuković jer je proces obnovljen i postupak u toku.
Analizirajući obrazloženje odluke Apelacionog vijeća Suda BiH kojim je ukinuta presuda Tomiću i Vukoviću, advokat Miodrag Stojanović ističe da prvostepeni sud nije dovoljno argumentovano obrazložio razloge, zašto smatra da su oni saučesnici, a ne neki drugi oblik saizvršilaštva.
„Prema Krivičnom zakonu BiH saučesništvo može imati više formi: pod jedan saizvršilaštvo kao najozbiljniji i najteži oblik saučesništva, pod dva pomaganje u počinjenju zločina, pod tri prikrivanje počinjenja zločina i pod četiri podstrekavanje počinjenja zločina. Prema sadržaju optužnice i dokaza koji se nalaze u spisu, Apelaciono vijeće smatra da provostepeni sud nije izvan razumne sumnje utvrdio da su oni saizvršioci kao najozbiljniji i najteži oblik saučesništva, nego bi to ličilo na pomaganje u počinjenju genocida, i u tom smislu otvorilo je ponovni pretres želeći da donese drugu odluku“, kaže Miodrag Stojanović.
Slučaj Krstić
Stojanović vjeruje da je Apelaciono vijeće Suda BiH uvažilo žalbe odbrane i ukinulo prvosteopenu presudu i na osnovu ranije presude u slučaju Kravica, protiv pripadnika iste ratne jedinice kojoj su pripadali Tomić i Vuković.
Oni su osuđeni kao pomagači u počinjenju genocida, pa bi kazna za Tomića i Vukovića kao saizvršioce, što je teže krivično djelo, bilo suprotno dosadašnjoj praksi izgrađenoj pred Sudom BiH. Stojanović dalje navodi:
„Kontekst prakse Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju kada se u predmetu generala Krstića kao komandanta Drinskog korpusa apelacioni sud u Hagu izjašnjava da general Krstić nije počinilac genocida ili saučesnik u smislu saizvršilaštva, nego pomogao i podržao počinjenje genocida, onda je jasno da i Tomić i Vuković teško da mogu biti neposredni saizvršioci počinjenja genocida. Ne postoji pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju još uvijek presuda kojom je neko osuđen da je učinilac genocida, sem u predmetu Popovića i Beare, koja je nepravosnažna. Jer podsjećam, Blagojević je osuđen kao komandant Bratunačke brigade pravosnažnom presudom Haga na 15 godina zbog pomaganja u počinjenju genocida. Generalu Krstiću je smanjena kazna u apelacionom postupku upravo zato što nije saučesnik kao saizvršilac, nego je on pomagač i podržavalac počinjenja genocida. To su u ovom trenutku dvije konačne pravosnaže presude Haga za genocid. Tu se vodi sada borba pred Apelacionim vijeće Suda BiH.“
Bez obzira koliko je ukidanje presuda za teška djela ratnog zločina traumatično za žrtve i koliko emotivno pristupaju svakom postupku, treba shvatiti da se pravosuđe vodi nekim svojim principima, smatra Branko Todorović iz Helsinškog odbora za ljudska prava RS.
„Principima koji su vrlo teško razumljivi ili ponekad potpuno nerazumljivi za žrtve i porodice žrtava. Helsinški odbor već godinama ima prezentacije sudskih slučajeva pred Sudom BiH, a ranije smo radili prezentacije sudskih slučajeva pred Međunarodnim krivičnim tribunalom u Hagu, u lokalnim zajednicama gdje su se ti zločini desili. I bili smo svjedoci da su žrtve zaista vrlo često bile nezadovoljne zbog izrečenih kazni kao blagih, ali istovremeno vidjeli smo da je lokalna zajednica spremna da spozna težinu zločina, da osudi zločince i da zaista bude na neki način na strani pravde i da podržava rad pravosuđa“, navodi Branko Todorović.
*****
Prilozi iz ovosedmičnog programa Pred licem pravde:
Svjedočenje o sukobljavanju FARK-a i OVK
Za zločine nad Goraždanima nema ni osumnjičenih
Počelo ponovljeno suđenje Vukoviću i Tomiću za genocid
Žrtve nezadovoljne kažnjavanjem za zločine u Abdićevim logorima
Program Pred licem pravde - Suđenja za ratne zločine na prostoru bivše Jugoslavije pripremaju Radio Slobodna Evropa i Institut za ratno i mirnodopsko izvještavanje (IWPR).
Svake nedjelje od 18.30 do 19.00 i od 22.30 do 23.00 sata - samo u našem radijskom programu i na internet stranici.
Program uređuju Dženana Halimović, Marija Arnautović i Dženana Karabegović.
Tekstove svih priloga iz emisije možete naći ovdje.
Apelaciono je vijeće ukinulo je presudu i suđenje vratilo na početak. Bavili smo se analizom postupka, te pitanjem zašto se suđenja po najtežim optužbama za ratni zločin ponavljaju.
Apelaciono vijeće Suda BiH ukinulo je prvostepenu presudu Radomiru Vukoviću i Zoranu Tomiću od 31 godinu zatvora zbog saučesništva u počinjenjenu genocida u Srebrenici jer je Tužilaštvo napravilo niz grešaka, kaže Tomićev advokat Petko Pavlović:
„Zbog bitnih povreda postupka i zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničkog stanja i zbog odluke o sankciji. Između ostalog, neki
Sud je ustanovio da postoje bitne povrede odredaba krivičnog postupka', pojašnjava razloge ukidanja presude avokat Petko Pavlović.
Pavlović nije želio iznositi više detalja o slučaju Tomić i Vuković jer je proces obnovljen i postupak u toku.
Analizirajući obrazloženje odluke Apelacionog vijeća Suda BiH kojim je ukinuta presuda Tomiću i Vukoviću, advokat Miodrag Stojanović ističe da prvostepeni sud nije dovoljno argumentovano obrazložio razloge, zašto smatra da su oni saučesnici, a ne neki drugi oblik saizvršilaštva.
„Prema Krivičnom zakonu BiH saučesništvo može imati više formi: pod jedan saizvršilaštvo kao najozbiljniji i najteži oblik saučesništva, pod dva pomaganje u počinjenju zločina, pod tri prikrivanje počinjenja zločina i pod četiri podstrekavanje počinjenja zločina. Prema sadržaju optužnice i dokaza koji se nalaze u spisu, Apelaciono vijeće smatra da provostepeni sud nije izvan razumne sumnje utvrdio da su oni saizvršioci kao najozbiljniji i najteži oblik saučesništva, nego bi to ličilo na pomaganje u počinjenju genocida, i u tom smislu otvorilo je ponovni pretres želeći da donese drugu odluku“, kaže Miodrag Stojanović.
Slučaj Krstić
Stojanović vjeruje da je Apelaciono vijeće Suda BiH uvažilo žalbe odbrane i ukinulo prvosteopenu presudu i na osnovu ranije presude u slučaju Kravica, protiv pripadnika iste ratne jedinice kojoj su pripadali Tomić i Vuković.
Oni su osuđeni kao pomagači u počinjenju genocida, pa bi kazna za Tomića i Vukovića kao saizvršioce, što je teže krivično djelo, bilo suprotno dosadašnjoj praksi izgrađenoj pred Sudom BiH. Stojanović dalje navodi:
„Kontekst prakse Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju kada se u predmetu generala Krstića kao komandanta Drinskog korpusa apelacioni sud u Hagu izjašnjava da general Krstić nije počinilac genocida ili saučesnik u smislu saizvršilaštva, nego pomogao i podržao počinjenje genocida, onda je jasno da i Tomić i Vuković teško da mogu biti neposredni saizvršioci počinjenja genocida. Ne postoji pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju još uvijek presuda kojom je neko osuđen da je učinilac genocida, sem u predmetu Popovića i Beare, koja je nepravosnažna. Jer podsjećam, Blagojević je osuđen kao komandant Bratunačke brigade pravosnažnom presudom Haga na 15 godina zbog pomaganja u počinjenju genocida. Generalu Krstiću je smanjena kazna u apelacionom postupku upravo zato što nije saučesnik kao saizvršilac, nego je on pomagač i podržavalac počinjenja genocida. To su u ovom trenutku dvije konačne pravosnaže presude Haga za genocid. Tu se vodi sada borba pred Apelacionim vijeće Suda BiH.“
Bez obzira koliko je ukidanje presuda za teška djela ratnog zločina traumatično za žrtve i koliko emotivno pristupaju svakom postupku, treba shvatiti da se pravosuđe vodi nekim svojim principima, smatra Branko Todorović iz Helsinškog odbora za ljudska prava RS.
„Principima koji su vrlo teško razumljivi ili ponekad potpuno nerazumljivi za žrtve i porodice žrtava. Helsinški odbor već godinama ima prezentacije sudskih slučajeva pred Sudom BiH, a ranije smo radili prezentacije sudskih slučajeva pred Međunarodnim krivičnim tribunalom u Hagu, u lokalnim zajednicama gdje su se ti zločini desili. I bili smo svjedoci da su žrtve zaista vrlo često bile nezadovoljne zbog izrečenih kazni kao blagih, ali istovremeno vidjeli smo da je lokalna zajednica spremna da spozna težinu zločina, da osudi zločince i da zaista bude na neki način na strani pravde i da podržava rad pravosuđa“, navodi Branko Todorović.
*****
Prilozi iz ovosedmičnog programa Pred licem pravde:
Svjedočenje o sukobljavanju FARK-a i OVK
Za zločine nad Goraždanima nema ni osumnjičenih
Počelo ponovljeno suđenje Vukoviću i Tomiću za genocid
Žrtve nezadovoljne kažnjavanjem za zločine u Abdićevim logorima
Pred licem pravde sa IWPR (april 2011)
Program Pred licem pravde - Suđenja za ratne zločine na prostoru bivše Jugoslavije pripremaju Radio Slobodna Evropa i Institut za ratno i mirnodopsko izvještavanje (IWPR).
Svake nedjelje od 18.30 do 19.00 i od 22.30 do 23.00 sata - samo u našem radijskom programu i na internet stranici.
Program uređuju Dženana Halimović, Marija Arnautović i Dženana Karabegović.
Tekstove svih priloga iz emisije možete naći ovdje.