Umjesto novog izbornog zakona usaglašenog sa Ustavom Crne Gore, crnogorska javnost je dobila sedmo produženje roka važenja starog izbornog zakona. Prvi uslov za početak predprisupnih pregovora nije ispunjen, jer u Skupštini Crne Gore nije bilo potrebne dvotrećinske većine za usvajanje izbornog zakona.
Na pitanje šta dalje, crnogorski i briselski zvaničnici smatraju da postoji još jedan rok, da se početkom septembra pokuša još jednom postići konsenzus oko izbornog zakona.
U odnosu da druge prioritete i zadatke koje je definisala evropska komisija, mjera uspjeha u oblasti izbornog zakonodavstva je vrlo precizno definisana, odnosno jedino usvajanje izbornog zakona usaglašenog sa Ustavom znači ispunjavanje prioriteta broj jedan.
Višečasovna skupštinska rasprava kojoj su prethodile sjednice skupštinskog kolegijuma, pregovori iza zatvorenih vrata, konsultacije sa Venecijanskom komisijom, sjednice političkih odbora partija, završeni su neuspješno.
Nije bilo potrebne dvotrećinske većine, a kao uslov dominantnog dijela opozicije da prihvate novi izborni zakon bilo je razrješenje statusa srpskog jezika, što je za vladajuću koaliciju bilo neprihvatljivo.
Komentarišući neuspjeh u usvajanju izbornog zakona državni sekretar za Evropske integracije Slavica Milačić je saopštila da se usvajanje izbornog zakona smatra testom zrelosti crnogorskog društva.
Milačić vjeruje da će početkom septembra biti usvojen izborni zakon.
"Vjerujem ipak da jučerašnji neuspjeh da se obezbijedi široka podrška i usvoji izborni zakon ne znači da je stavljena tačka po ovom pitanju. Ja duboko vjerujem da će političke partije nastaviti konsultacije i da imamo još malo vremena, ne puno kako bi se postigao dogovor i obezbijedilo izglasavanje izbornog zakonodavstva i njegovo usvajanje u parlamentu u septembru", kazala je Milačić.
Abeceda evropskih integracija
Zvanična Crna Gora je u nekoliko navrata dobila iz Evrope jasnu poruku da bez izbornog zakona usaglašenog sa Ustavom ne mogu početi pregovori o članstvu.
Najjasniji je bio mađarski premijer Viktor Orban koji je u junu tokom posjete Crnoj Gori saopštio da Evropska unija neće početi pregovore sa Crnom Gorom ukoliko se ne usvoji izborni zakon.
Jelko Kacin, foto: Vesna Anđić
Evropski komesar za proširenje Štefan File je takođe izrazio očekivanje da se pronađe konsenzus i pokaže volja za napredak države prema Evropskoj uniji.
Potpredsjednik delegacije Evropskog parlamenta za saradnju jugoistočne Evrope Jelko Kacin koji je samo prije tri dana upozorio vlast i opoziciju u Crnoj Gori, da bi u slučaju neusvajanja izbornog zakona država mogla izgubiti datum pregovora, sada je za radio Antena M pokušao da umiri javnost u Crnoj Gori stavom da i pored neuspjeha u usvajanju izbornog zakona Crna Gora još ima vremena da Brisel ubijedi da dodijeli datum za početak pregovora.
"Ono što je za vašu javnost značajno je da tamo negdje do 10. septembra postoji vrijeme kada je još moguće uticati na mišljenje koje će dati Evropska komisija. To znači da nije stavljena tačka na i nego da još uvijek postoje mogućnosti za politički dogovor. Odgovornost za put ka i u EU podijeljena je između koalicije i opozicije i ako država ne može napredovati onda tu odgovornost snosi i opozicija", ocjenjuje Kacin.
Član Nacionalnog savjeta za evropske integracije Boris Raonić kaže da nedonošenje izbornog zakonodavstva pokazuje koliko je domaćim političarima blisko evropsko razmišljanje, koliko su spremni na komprimis i dijalog.
"Mislim da će političari u Crnoj Gori morati da snose krivicu za ono što su juče uradili a na samim građanima je da vrše dodatni pritisak na njih da u narednom periodu, što je moguće kraće pokušaju da usvoje izborno zakonodavstvo jer je situacija više nego ozbiljna. Takođe je očigledno da ne postoji ni jedna politička instanca u Crnoj Gori koja može nešto konkretno da uradi, a ja sam ranije pozivao šefa delegacije Evropske komisije u Crnoj Gori Leopolda Maurera da se u formi medijatora uključi u proces i možda je to jedini način da se izađe iz ove situacije a drugi način je taj da se proces pregovora političkih partija učini javnim, da vidimo ko zastupa koju poziciju i da vidimo konačno ko je taj koji stopira ovajk proces", kaže Raonić.
Ni Vlada Crne Gore prema riječima Slavice Milačić nema ingerencija da utiče na parlament, jer u procesu integracija sve institucije treba da urade svoj dio posla.
"Ne vidim nekog velikog prostora za pomaganje i uključivanje Vlade jer imamo i mišljenje meritornih evropskih institucija u vezi sa onim što su ključne preporuke. Inače je abeceda procesa evropskih integracija da svako mora da uradi svoj dio posla", kaže ona.
Neusvajanje izbornog zakona pokazuje da crnogorska politička elita i društvo suštinski nijesu spremni za nastavak evropskog puta.
Dok vlast i opozicija jedni na druge prebacuju odgovornost, politički analitičar Svetozar Jovićević kaže da su krivi i jedni i drugi i da sada može doći do opstrukcije u ispunjavanju ostalih uslova Evropske komisije, posebno u oblasti reforme pravosuđa i borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije.
Dan poslije, na političkoj pozornici svako iz svog ugla krivi onu drugu stranu da je odgovorna za neusvajanje izbornog zakona i samim tim izvjesno odgađanje dobijanja datuma za početak pregovora sa Evropskom unijom.
U javnim nastupima uoči glasanja ali i sa skupštinske govornice u nedjelju predstavnici vlasti, naročito manje članice koalicije SDP optužili su dio opozicije da zbog pitanja jezika i državljanstva svjesno blokiraju nastavak evropskih integracija Crne Gore.
Jovan Vučurović iz Nove srpske demokratije kategorično odbacuje te optužbe.
"Isključivi krivac za ne donošenje izbornog zakona je parlamentarna većina, što se pokazalo ne samo na jučerašnjoj sjednici Skupštine Crne Gore nego i tokom svih dosadašnjih neuspješnih pregovora. Tako da optuživati opoziciju je samo čista zamjena teza. Vlast je pokazala da ne zna ni šta su to pregovori", kaže Vučurović.
U SDP nemaju dilemu da je opozicija ta koja je postupila nezrelo i tako usporila evropski put Crne Gore u veoma važnom trenutku.
"Mi sada zaista ne možemo izlaziti u susret opoziciji zato što su ti zahtjevi nerealni, nemaju veze sa crnogorskim evropskim putem i prosto se postavlja pitanje šta će biti naredna stvar kojom će opozicija da ucjenjuje", rekao je Raško Konjević.
Neusvajanje izbornog zakona u Skupštini Crne Gore samo pokazuje kako ni politička elita a ni društvo nijesu spremni za evropske vrijednosti, među kojima je kompromis možda i najvažnija, smatra profesor i politički analitičar Svetozar Jovićević.
Za to su odgovorni i opozicija zbog svojevrsne političke ucjene kojoj je u nedjelju pribjegla, ali i vlast koja je od referenduma na ovamo prilikom svakog odlučivanja ignorisala mišljenje i stavove ne malog broja njenih stanovnika koji ne misle kao vlast, kaže Jovićević.
"Utisak je krajnje negativan. Mislim da smo još jednom, ovaj put eklatantno jasno pokazali da kao društvo nijesmo spremni za krupnije poduhvate, za razumnija rješenja i to je najgori utisak koji se iz ovoga nosi. Naravno, odmah će se postaviti pitanje ko je krivac ili glavni krivac. Krivaca ima na svim stranama", ocjenjuje on.
Opširnije možete pročitati OVDJE
Na pitanje šta dalje, crnogorski i briselski zvaničnici smatraju da postoji još jedan rok, da se početkom septembra pokuša još jednom postići konsenzus oko izbornog zakona.
U odnosu da druge prioritete i zadatke koje je definisala evropska komisija, mjera uspjeha u oblasti izbornog zakonodavstva je vrlo precizno definisana, odnosno jedino usvajanje izbornog zakona usaglašenog sa Ustavom znači ispunjavanje prioriteta broj jedan.
Višečasovna skupštinska rasprava kojoj su prethodile sjednice skupštinskog kolegijuma, pregovori iza zatvorenih vrata, konsultacije sa Venecijanskom komisijom, sjednice političkih odbora partija, završeni su neuspješno.
Nije bilo potrebne dvotrećinske većine, a kao uslov dominantnog dijela opozicije da prihvate novi izborni zakon bilo je razrješenje statusa srpskog jezika, što je za vladajuću koaliciju bilo neprihvatljivo.
Komentarišući neuspjeh u usvajanju izbornog zakona državni sekretar za Evropske integracije Slavica Milačić je saopštila da se usvajanje izbornog zakona smatra testom zrelosti crnogorskog društva.
Milačić vjeruje da će početkom septembra biti usvojen izborni zakon.
"Vjerujem ipak da jučerašnji neuspjeh da se obezbijedi široka podrška i usvoji izborni zakon ne znači da je stavljena tačka po ovom pitanju. Ja duboko vjerujem da će političke partije nastaviti konsultacije i da imamo još malo vremena, ne puno kako bi se postigao dogovor i obezbijedilo izglasavanje izbornog zakonodavstva i njegovo usvajanje u parlamentu u septembru", kazala je Milačić.
Abeceda evropskih integracija
Zvanična Crna Gora je u nekoliko navrata dobila iz Evrope jasnu poruku da bez izbornog zakona usaglašenog sa Ustavom ne mogu početi pregovori o članstvu.
Najjasniji je bio mađarski premijer Viktor Orban koji je u junu tokom posjete Crnoj Gori saopštio da Evropska unija neće početi pregovore sa Crnom Gorom ukoliko se ne usvoji izborni zakon.
Evropski komesar za proširenje Štefan File je takođe izrazio očekivanje da se pronađe konsenzus i pokaže volja za napredak države prema Evropskoj uniji.
Potpredsjednik delegacije Evropskog parlamenta za saradnju jugoistočne Evrope Jelko Kacin koji je samo prije tri dana upozorio vlast i opoziciju u Crnoj Gori, da bi u slučaju neusvajanja izbornog zakona država mogla izgubiti datum pregovora, sada je za radio Antena M pokušao da umiri javnost u Crnoj Gori stavom da i pored neuspjeha u usvajanju izbornog zakona Crna Gora još ima vremena da Brisel ubijedi da dodijeli datum za početak pregovora.
"Ono što je za vašu javnost značajno je da tamo negdje do 10. septembra postoji vrijeme kada je još moguće uticati na mišljenje koje će dati Evropska komisija. To znači da nije stavljena tačka na i nego da još uvijek postoje mogućnosti za politički dogovor. Odgovornost za put ka i u EU podijeljena je između koalicije i opozicije i ako država ne može napredovati onda tu odgovornost snosi i opozicija", ocjenjuje Kacin.
Član Nacionalnog savjeta za evropske integracije Boris Raonić kaže da nedonošenje izbornog zakonodavstva pokazuje koliko je domaćim političarima blisko evropsko razmišljanje, koliko su spremni na komprimis i dijalog.
"Mislim da će političari u Crnoj Gori morati da snose krivicu za ono što su juče uradili a na samim građanima je da vrše dodatni pritisak na njih da u narednom periodu, što je moguće kraće pokušaju da usvoje izborno zakonodavstvo jer je situacija više nego ozbiljna. Takođe je očigledno da ne postoji ni jedna politička instanca u Crnoj Gori koja može nešto konkretno da uradi, a ja sam ranije pozivao šefa delegacije Evropske komisije u Crnoj Gori Leopolda Maurera da se u formi medijatora uključi u proces i možda je to jedini način da se izađe iz ove situacije a drugi način je taj da se proces pregovora političkih partija učini javnim, da vidimo ko zastupa koju poziciju i da vidimo konačno ko je taj koji stopira ovajk proces", kaže Raonić.
Ni Vlada Crne Gore prema riječima Slavice Milačić nema ingerencija da utiče na parlament, jer u procesu integracija sve institucije treba da urade svoj dio posla.
"Ne vidim nekog velikog prostora za pomaganje i uključivanje Vlade jer imamo i mišljenje meritornih evropskih institucija u vezi sa onim što su ključne preporuke. Inače je abeceda procesa evropskih integracija da svako mora da uradi svoj dio posla", kaže ona.
Skupština bez dogovora, ostavila Evropu po strani
Skupština bez dogovora, ostavila Evropu po strani
Predrag TomovićNeusvajanje izbornog zakona pokazuje da crnogorska politička elita i društvo suštinski nijesu spremni za nastavak evropskog puta.
Dok vlast i opozicija jedni na druge prebacuju odgovornost, politički analitičar Svetozar Jovićević kaže da su krivi i jedni i drugi i da sada može doći do opstrukcije u ispunjavanju ostalih uslova Evropske komisije, posebno u oblasti reforme pravosuđa i borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije.
Dan poslije, na političkoj pozornici svako iz svog ugla krivi onu drugu stranu da je odgovorna za neusvajanje izbornog zakona i samim tim izvjesno odgađanje dobijanja datuma za početak pregovora sa Evropskom unijom.
U javnim nastupima uoči glasanja ali i sa skupštinske govornice u nedjelju predstavnici vlasti, naročito manje članice koalicije SDP optužili su dio opozicije da zbog pitanja jezika i državljanstva svjesno blokiraju nastavak evropskih integracija Crne Gore.
Jovan Vučurović iz Nove srpske demokratije kategorično odbacuje te optužbe.
"Isključivi krivac za ne donošenje izbornog zakona je parlamentarna većina, što se pokazalo ne samo na jučerašnjoj sjednici Skupštine Crne Gore nego i tokom svih dosadašnjih neuspješnih pregovora. Tako da optuživati opoziciju je samo čista zamjena teza. Vlast je pokazala da ne zna ni šta su to pregovori", kaže Vučurović.
U SDP nemaju dilemu da je opozicija ta koja je postupila nezrelo i tako usporila evropski put Crne Gore u veoma važnom trenutku.
"Mi sada zaista ne možemo izlaziti u susret opoziciji zato što su ti zahtjevi nerealni, nemaju veze sa crnogorskim evropskim putem i prosto se postavlja pitanje šta će biti naredna stvar kojom će opozicija da ucjenjuje", rekao je Raško Konjević.
Neusvajanje izbornog zakona u Skupštini Crne Gore samo pokazuje kako ni politička elita a ni društvo nijesu spremni za evropske vrijednosti, među kojima je kompromis možda i najvažnija, smatra profesor i politički analitičar Svetozar Jovićević.
Za to su odgovorni i opozicija zbog svojevrsne političke ucjene kojoj je u nedjelju pribjegla, ali i vlast koja je od referenduma na ovamo prilikom svakog odlučivanja ignorisala mišljenje i stavove ne malog broja njenih stanovnika koji ne misle kao vlast, kaže Jovićević.
"Utisak je krajnje negativan. Mislim da smo još jednom, ovaj put eklatantno jasno pokazali da kao društvo nijesmo spremni za krupnije poduhvate, za razumnija rješenja i to je najgori utisak koji se iz ovoga nosi. Naravno, odmah će se postaviti pitanje ko je krivac ili glavni krivac. Krivaca ima na svim stranama", ocjenjuje on.
Opširnije možete pročitati OVDJE