Crna Gora će dobiti preporuku Evropske komisije za status države kandidata za članstvo u Evropskoj uniji, ali će do početka pregovora morati da uloži značajne napore da popravi stanje u mnogim oblastima.
Reagujući na veoma dugu i zahtjevnu listu uslova, predstavnici vlasti kažu da sve ide očekivanim tokom, a da se na spisku zahtjeva Evropske komisije, koji u petak objavljuje crnogorska štampa, ne nalazi ništa novo. U opoziciji, pak, smatraju da je Vladi ispostavljen račun za prethodnu neaktivnost.
Evropska komisija konstatuje da je Crna Gora parlamentarna demokratija koja funkcioniše u skladu sa evropskim standardima, da u vezi članstva u Evropskoj uniji, medju političkim partijama postoji konsenzus, koji je sve snažniji i u vezi jačanja države.
“Ipak dok su zakonske i institucionalne osnove zemlje uglavnom sređene, postoje nedostaci u funkcionisanju demokratskih institucija i sprovođenju zakona”, navodi se u dokumentu.
U mišljenju Evropske komisije o zahtjevu Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji, koje će biti objavljeno u utorak, a koje u petak objavljuje državna 'Pobjeda', navedeno je da se napredak očekuje u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije, da su pojedine društvene grupe i dalje diskriminisane, te da postoji zabrinutost u vezi pitanja slobode medija, odnosno, zastrašivanja novinara i nesrazmjerne kazne za klevetu.
Sugeriše se i da treba povećati efikasnost pravosuđa i sprovesti izborni zakon.
Crnogorski ministar za evropske integracije Gordana Đurović u petak nije željela da komentariše dugu listu uslova, a predsjednik skupštinskog Odbora za međunarodne odnose i evropske integracije Miodrag Vuković kaže da na spisku zahtjeva nema ničeg novog.
"Moguće je da će se odrediti datum početka pregovora, koji će se i desiti, ukoliko Crna Gora ispuni tražene uslove. Mogu slobodno da kažem, da sve ono što je registrovano je ustvari sabrani dio primjedbi, koje smo od Evropske komisije i ostalih evropskih institucija već čuli i na kojima su oni insistirali, a na koje smo mi nedovoljno dobro reagovali. Apsolutno se slažem sa njihovom ocjenom parlamenta i Vlade. O političkim kriterijumima, kao što je implementacija zakona - i to je u redu. U vezi drugih oblasti, kompetentni će već saopštiti svoje mišljenje. Ali, ništa nije dramatično", ocjenjuje Vuković.
Registrujući, po evropskim kriterijumima, najproblematičnije tačke, Evropska komisija ocjenjuje da Zakon protiv korupcije nije dosljedno sproveden, odnosno, da sprječavanje sukoba interesa i finansiranja političkih stranaka nije dobro regulisano, zatim, da postoji zabrinutost u vezi: privatizacije, javnih nabavki, građevinskih dozvola, te da ne postoji kontrola za praćenje korupcije u državnim organima, kao što su: Poreska uprava, Carina, Policija, Sudstvo i lokalna uprava.
Pranje novca i šverc
U borbi protiv organizovanog kriminala, navodi se, pravni okvir je uglavnom adekvatan, a kapaciteti poboljšani, ali organizovani kriminal, odnosno, pranje novca i krijumčarenje narkotika je i dalje glavni problem.
Podjela vlasti u pravosuđu se ne poštuje u potpunosti, a javna uprava je i dalje slaba i veoma ispolitizovana. Pravni okvir protiv diskriminacije je, ocjenjuje Evropska komisija, znatno poboljšan, ali u praksi, Romi, Aškalije i Egipćani, osobe sa invaliditetom i seksualne manjine su i dalje izloženi diskriminaciji, čak i od državnih organa.
Predsjednik Nacionalnog savjeta za evropske integracije i lider opozicionog Pokreta za promjene Nebojša Medojević nije iznenađen brojnošću briselskih zahtjeva.
Performans MANS-a " U Evropu bez mrlja", decembar 2009, foto: Predrag Tomović"Lošoj slici je doprinijelo to što nakon prošlogodišnjeg izvještaja Evropske komisije nije učinjeno ništa u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, kao i posljednji promašaji vlasti", kaže Medojević.
"Pojavili su se i novi skandali kao što je 'Balkanski ratnik', propuštanje crnogorskih vlasti da uhapsi lica osumnjičena i optužena u drugim državama, neuspjeh policije da uhapsi glavne saradnike Darka Šarića... Sve to je doprinijelo da se u ključnim institucijama Evropske unije artikuliše ovakvo mišljenje koje, mislim, nikoga ne iznenadjuje. Sve se vrti oko jedne ključne konstatacije, da u ovoj vlasti nije artikulisana snažna politička volja za reforme", smatra Medojević.
Vasilije Lalošević iz najjače opozicione, Socijalističke narodne partije, ocjenjuje da je Evropska komisija označila prave probleme, na koje je SNP stalno ukazivao.
"Sve ono što smo mi govorili u vezi izvještaja Reportera bez granica, u vezi političkog miješanja u nezavisnost medija, pogotovo javnog servisa, Evropska komisija je detektovala kako to zaista i jeste", kaže Lalošević.
Generalni sekretar Evropskog pokreta u Crnoj Gori Momčilo Radulović smatra da je pozitivno što će opšte povoljno mišljenje Brisela o crnogorskoj kandidaturi biti uslovljeno značajnim promjenama i konkretnim akcijama
"Dosadašnja argumentacija je odradila svoju ulogu, i zbog toga smo, jednim dijelom, i nagradjeni. Sada, kada treba početi pregovore i preći u "višu ligu", od nas se očekuje mnogo više", navodi Radulović.
Ako Crna Gora bude suočena sa brojnim zahtjevima, nameće se pitanje - da li je moguć makedonski scenario višegodišnjeg "tapkanja u mjestu", ili će ipak doći do nužnih tranformacija. Momčilo Radulović kaže da sve zavisi od domaćeg faktora, ali da treba imati u vidu da postoje i određeni krugovi u Briselu koji žele da natjeraju Crnu Goru da, na putu pridruživanja Evropskoj uniji, čeka Srbiju i Albaniju.
Postojanje ovih "krugova" potvrđuje i predsjednik skupštinskog Odbora za međunarodne odnose i evropske integracije Miodrag Vuković.
"Postoji selektivan odnos, zašto ne priznati. Jednom dijelu briselske administracije su, prema zemljama regiona, puna usta pojedinačnog vrijednovanja učinka svake zemlje, ali su i spremni da ohrabre pojedine, najveće da čak i preskoče neke stepenice i da budu dio tog kola zemalja koje će biti primljene u EU. Mi možemo stasati u zemlju koja je spremna da udje u EU, a onda će nam, ako preovladaju takvi uticaji, stići signali - odlično ste položili maturu, diplomirali ste i na fakultetu, ali morate sačekati loše đake, da vam se uz pomoć i došaptavanje Evropske unije, približe, pa da vas onda zajedno primimo. Mislim da je to nekorektan odnos", zaključuje Vuković.
Reagujući na veoma dugu i zahtjevnu listu uslova, predstavnici vlasti kažu da sve ide očekivanim tokom, a da se na spisku zahtjeva Evropske komisije, koji u petak objavljuje crnogorska štampa, ne nalazi ništa novo. U opoziciji, pak, smatraju da je Vladi ispostavljen račun za prethodnu neaktivnost.
Evropska komisija konstatuje da je Crna Gora parlamentarna demokratija koja funkcioniše u skladu sa evropskim standardima, da u vezi članstva u Evropskoj uniji, medju političkim partijama postoji konsenzus, koji je sve snažniji i u vezi jačanja države.
“Ipak dok su zakonske i institucionalne osnove zemlje uglavnom sređene, postoje nedostaci u funkcionisanju demokratskih institucija i sprovođenju zakona”, navodi se u dokumentu.
U mišljenju Evropske komisije o zahtjevu Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji, koje će biti objavljeno u utorak, a koje u petak objavljuje državna 'Pobjeda', navedeno je da se napredak očekuje u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije, da su pojedine društvene grupe i dalje diskriminisane, te da postoji zabrinutost u vezi pitanja slobode medija, odnosno, zastrašivanja novinara i nesrazmjerne kazne za klevetu.
Sugeriše se i da treba povećati efikasnost pravosuđa i sprovesti izborni zakon.
Crnogorski ministar za evropske integracije Gordana Đurović u petak nije željela da komentariše dugu listu uslova, a predsjednik skupštinskog Odbora za međunarodne odnose i evropske integracije Miodrag Vuković kaže da na spisku zahtjeva nema ničeg novog.
"Moguće je da će se odrediti datum početka pregovora, koji će se i desiti, ukoliko Crna Gora ispuni tražene uslove. Mogu slobodno da kažem, da sve ono što je registrovano je ustvari sabrani dio primjedbi, koje smo od Evropske komisije i ostalih evropskih institucija već čuli i na kojima su oni insistirali, a na koje smo mi nedovoljno dobro reagovali. Apsolutno se slažem sa njihovom ocjenom parlamenta i Vlade. O političkim kriterijumima, kao što je implementacija zakona - i to je u redu. U vezi drugih oblasti, kompetentni će već saopštiti svoje mišljenje. Ali, ništa nije dramatično", ocjenjuje Vuković.
Registrujući, po evropskim kriterijumima, najproblematičnije tačke, Evropska komisija ocjenjuje da Zakon protiv korupcije nije dosljedno sproveden, odnosno, da sprječavanje sukoba interesa i finansiranja političkih stranaka nije dobro regulisano, zatim, da postoji zabrinutost u vezi: privatizacije, javnih nabavki, građevinskih dozvola, te da ne postoji kontrola za praćenje korupcije u državnim organima, kao što su: Poreska uprava, Carina, Policija, Sudstvo i lokalna uprava.
Pranje novca i šverc
U borbi protiv organizovanog kriminala, navodi se, pravni okvir je uglavnom adekvatan, a kapaciteti poboljšani, ali organizovani kriminal, odnosno, pranje novca i krijumčarenje narkotika je i dalje glavni problem.
Podjela vlasti u pravosuđu se ne poštuje u potpunosti, a javna uprava je i dalje slaba i veoma ispolitizovana. Pravni okvir protiv diskriminacije je, ocjenjuje Evropska komisija, znatno poboljšan, ali u praksi, Romi, Aškalije i Egipćani, osobe sa invaliditetom i seksualne manjine su i dalje izloženi diskriminaciji, čak i od državnih organa.
Predsjednik Nacionalnog savjeta za evropske integracije i lider opozicionog Pokreta za promjene Nebojša Medojević nije iznenađen brojnošću briselskih zahtjeva.
"Pojavili su se i novi skandali kao što je 'Balkanski ratnik', propuštanje crnogorskih vlasti da uhapsi lica osumnjičena i optužena u drugim državama, neuspjeh policije da uhapsi glavne saradnike Darka Šarića... Sve to je doprinijelo da se u ključnim institucijama Evropske unije artikuliše ovakvo mišljenje koje, mislim, nikoga ne iznenadjuje. Sve se vrti oko jedne ključne konstatacije, da u ovoj vlasti nije artikulisana snažna politička volja za reforme", smatra Medojević.
Vasilije Lalošević iz najjače opozicione, Socijalističke narodne partije, ocjenjuje da je Evropska komisija označila prave probleme, na koje je SNP stalno ukazivao.
"Sve ono što smo mi govorili u vezi izvještaja Reportera bez granica, u vezi političkog miješanja u nezavisnost medija, pogotovo javnog servisa, Evropska komisija je detektovala kako to zaista i jeste", kaže Lalošević.
Generalni sekretar Evropskog pokreta u Crnoj Gori Momčilo Radulović smatra da je pozitivno što će opšte povoljno mišljenje Brisela o crnogorskoj kandidaturi biti uslovljeno značajnim promjenama i konkretnim akcijama
"Dosadašnja argumentacija je odradila svoju ulogu, i zbog toga smo, jednim dijelom, i nagradjeni. Sada, kada treba početi pregovore i preći u "višu ligu", od nas se očekuje mnogo više", navodi Radulović.
Ako Crna Gora bude suočena sa brojnim zahtjevima, nameće se pitanje - da li je moguć makedonski scenario višegodišnjeg "tapkanja u mjestu", ili će ipak doći do nužnih tranformacija. Momčilo Radulović kaže da sve zavisi od domaćeg faktora, ali da treba imati u vidu da postoje i određeni krugovi u Briselu koji žele da natjeraju Crnu Goru da, na putu pridruživanja Evropskoj uniji, čeka Srbiju i Albaniju.
Postojanje ovih "krugova" potvrđuje i predsjednik skupštinskog Odbora za međunarodne odnose i evropske integracije Miodrag Vuković.
"Postoji selektivan odnos, zašto ne priznati. Jednom dijelu briselske administracije su, prema zemljama regiona, puna usta pojedinačnog vrijednovanja učinka svake zemlje, ali su i spremni da ohrabre pojedine, najveće da čak i preskoče neke stepenice i da budu dio tog kola zemalja koje će biti primljene u EU. Mi možemo stasati u zemlju koja je spremna da udje u EU, a onda će nam, ako preovladaju takvi uticaji, stići signali - odlično ste položili maturu, diplomirali ste i na fakultetu, ali morate sačekati loše đake, da vam se uz pomoć i došaptavanje Evropske unije, približe, pa da vas onda zajedno primimo. Mislim da je to nekorektan odnos", zaključuje Vuković.
