Aplikacija FaceApp, koja koristi umjetnu inteligenciju da filtrira fotografiju i “promijeni” nečiji izgled, lansirana je 2017. i donedavno je imala oko 80 miliona korisnika.
No, pravu popularnost je stekla krajem jula 2019. nakon što su poznati u svijetu, među njima muzičar Drake, komičar Kevin Hart i košarkaš LeBron James, pokrenuli izazov #AgeChallenge, odnosno “kako ćete izgledati u starosti”. U nekoliko sedmica je broj korisnika premašio stotinu miliona.
Iza aplikacije stoji Jaroslav Gončarov (40), ruski programer koji je početkom 2000-ih radio i za Microsoft na razvoju njihovog programa za pametne telefone. S rastom popularnosti FaceAppa krenula je i paranoja da preko nje ruski obavještajci prikupljaju podatke korisnika. Gončarov odbacuje te optužbe i kaže da korisnici samo podižu (upload) slike na njihove servere gdje se procesuiraju, umjesto da se procesuiraju na njihovim telefonima i to samo fotografije koje su odabrali korisnici, a ne sve fotografije na mobitelu te naglašava da se ti podaci ne prebacuju i ne skladište u Rusiji.
Američki senator iz države New York Chuck Schumer zatražio je da Federalni istražni ured (FBI) provede istragu, dok je članovima izbornog štaba Demokratske stranke je poslano upozorenje da “odmah” izbrišu tu aplikaciju s telefona. Nizozemska policija je čak poslala upozorenje građanima da ne koriste tu aplikaciju navodeći da ju je proizvela ruska kompanija. Šef iranske policije je upozorio da se fotografije i druge informacije pohranjuju na servere izvan te zemlje i da se zbog toga mogu koristiti u druge svrhe.
Iz FaceAppa tvrde da se podaci pohranjuju u “oblak” (cloud) koji su zakupili kod Amazona i Googla koji su pod kontrolom SAD-a te da “na vašim telefonima postoji mnoštvo aplikacija koje isto to rade te prikupljaju mnogo više osobnih podataka”.
Neki sigurnosni analitičari su izjavili i da je jedina razlika između FaceAppa i Googla ili Facebooka u tome što je sjedište te kompanije u Rusiji, a drugi su naveli da FaceApp koristi Googleove servere i u Irskoj, Australiji i Singapuru. Iz FaceAppa navode i da se “većina” fotografija izbriše nakon 48 sati te da, prema direktivama o privatnosti na internetu koje su na snazi u Evropskoj uniji korisnici mogu zatražiti brisanje tih fotografija. Gončarov tvrdi i da je “Politika privatnosti” FaceAppa “veoma slična Instagramovoj”.
S druge strane stoje i tvrdnje da, budući da je sjedište kompanije u Rusiji, tamošnje obavještajne i policijske agencije mogu od FaceAppa zatražiti da im predaju “podatke koji su nezakoniti”, no slični zakoni vrijede i u drugim državama Zapada.
Kompanija FaceApp ima 12 uposlenika. Od stotinjak miliona korisnika, prema vlastitom priznanju, oko jedan posto su korisnici koji su platili 3,99 dolara mjesečno (opcije su i 20 dolara godišnje, odnosno 40 dolara za doživotnu pretplatu) kako bi dobili i dodatne filtere. Na osnovu toga se procjenjuje da kompanija trenutno zarađuje oko četiri miliona dolara godišnje. Gončarov, koji se nakon rada u Microsoftu vratio u Rusiji te 2011. prema pisanju medija prodao jedan softver “ruskom googleu” Yandexu za 38 miliona dolara, nije želio komentirati te procjene o zaradi.