Izvoz tešanjske privrede prošloj godini iznosio je oko 350 miliona maraka. U poređenju sa 2013. godinom ukupna vrijednost proizvoda iz Tešnja koji su završili na svjetskom tržištu povećala se za blizu 25 miliona maraka. U ovoj opštini bilježe stalni rast izvoza u posljednjih nekoliko godina zahvaljujući znanju, viziji i hrabrosti tešanjskih privrednika.
Proizvodi iz Tešnja u prošloj godini su završili na tržištima 59 država. U posljednje četiri godine u ovoj opštini zabilježen je stalni rast izvoza koji se od 2010. do kraja 2014. godine povećao za oko 190 miliona maraka, kaže direktor Agencije za razvoj opštine Tešanj Ismar Alagić.
Ismar Alagić
„Ako se vratimo na podatak da je taj izvoz 2010. godine bio negdje 189 miliona maraka, vidite da smo sada na 348 miliona KM. Godinu prije, u 2013., izvoz tešanjske privrede bio je 324 miliona KM. Proizvodi iz Tešnja se nalaze na tržištima oko 60 različitih država, na šest različitih kontinenata, kako u Evropi tako i na tržištima Sjeverne i Južne Amerike, Azije, Afrike i Australije. Ono što je značajno, ti proizvodi ne dolaze iz jednog sektora nego su na određeni način disperzirani-od autodijelova, preko prehrambenih proizvoda, roba široke potrošnje, u području prerade tekstila i kože do širokog spektra različitih proizvoda od drveta, metala i drugih materijala.“, pojašnjava Alagić.
Izvoz iz Tešnja u prošloj godini bio je za oko 37 miliona maraka veći od uvoza. U ovom dijelu BiH, koji je ranije uglavnom bio prepoznatljiv po proizvodnji dijelova za motorna vozila, u poslijeratnom se periodu razvila i prehrambena industrija, ističe Alagić.
„Ono što je veoma značajno istaknuti jeste da je opština Tešanj postala prostor i dom jedne od najačih prehrambenih industrija u BiH, koje su locirane u posljednjih 15 godina na ovim prostorima. Potrebno je istaknuti da jedan od najvećih proizvođača konditorskih proizvoda i keksa u BiH dolazi iz opštine Tešanj, da najveći proizvođač gljiva u BiH dolazi sa područja opštine Tešanj, jedan od najvećih prerađivača pilećeg mesa i čitave lepeze pripadajućih proizvoda na toj bazi dolazi sa područja opštine Tešanj. Mi smo izuzetno ponosni da imamo preko 20 različitih vrsta sireva koje jedna poljoprivredna zadruga proizvode, a svaki do njih nosi prefiks tešanjski.“ , navodi Alagić.
70 posto tešanjskog izvoza završava na tržištima zemalja Evropske unije. Oni koji se ne mogu probiti na evropsku pijacu kupce za svoje proizvode traže na drugim mjestima. U takve se ubraja i porodična firma Madi koja se bavi proizvodnjom i preradom pilećeg mesa.
„Radimo za tržište Srbije, tržište Crne Gore. Možemo reći da smo izvezli u Irak prve količine. Nadamo se već sljedećim narudžbama. Bliski Istok je isto interesantan. Nedavno sam bio u Kataru. Imamo već neke dogovore oko toga. Kosovo je u pripremi, znači, aktivno radimo na izvozu hrane.“, kaže komercijalni direktor Maid Jabandžić.
Proizvodnja autodijelova
Znanje je najvažniji faktor koji je doprinio privrednom usponu preduzeća i firmi sa područja opštine Tešanj. Značaj edukacije na ovom prostoru je prepoznat još prije 60-ak godina kada je tešanjska Pobjeda, fabrika koja postoji i danas, napravila zaokret u svom poslovanju i umjesto šporeta na drva počela da proizvodi autodijelove, kaže jedan od njenih predratnih rukovodilaca Husein Galijašević.
„I jednostavno, radilo se sa Zapadom i stvoren je industrijski red, disciplina i odnos prema kupcu. To je najvažnija stvar – odnos prema kupcu. Sad u ovom trenutku u Tešnju i van Tešnja, ljudi koji su radili u fabrici, i poslije rata su napravili svoj biznis i danas zapošljavaju 5000 radnika. U Tešnju, otkako se zna za njega, nije bilo nikad velikih projekata odozgo. Svugdje ljudi gdje čekaju da im se uredi Država, da im neko donese posao, a oni samo da sjednu i rade, danas nije vrijeme za to. Danas je tržište ispred vas i vaše vizije, želje i mogućnosti da odgovorite zahtjevima tog tržišta. Mislim da je suština da su ljudi imali viziju, imali znanje da razvijaju svoj biznis.“, ističe Galijašević.
Razvoju privrede na tešanjskom području doprinosi i međusobna saradnja lokalnih privrednika, kaže predstavnik njihovog Udruženja u Tešnju Venan Hadžiselimović.
„I to je najedakvatniji odgovor svima koji kažu da se ne može raditi. Može se samo jedinstvenim stavom, da kažemo, jedinstvenim stavom svih kompanija i naravno spojem politike i privrede je to moguće.“, navodi Hadžiselimović.
Lokalna uprava pokušava u skladu sa svojim skučenim nadležnostima da bude brz i efikasan servis privrednicima i građanima, ističe direktor Agencije za razvoj opštine Tešanj Ismar Alagić.
„Prosjek za prošlu godinu u opštinskoj administraciji Tešanj za izdavanje građevinskih i upotrebnih dozvola četiri puta je kraći nego što je to zakonski rok u BiH koji propisuje to područje. Znači, to je 15 dana, a zakonksi rok je 60 dana.“, pojašnjava Alagić.
Uz Žepče i Teslić, Tešanj je uključen u projekat finansiran od strane Evropske unijekoji je usmjeren ka malim i srednjim izvozno orijentisanim preduzećima. Ova lokalna zajednica ubraja se i među rijetke u BiH koja pomaže mladima da pokrenu vlastiti posao, dodaje Alagić.
„U protekle četiri godine 33 firme su registrovane sa 46 zaposlenih. Podržavamo subvenciju u registraciji poslovnog subjekta, podršku i subvenciju u plaćanju obaveza prema PIO, u olakšavanju troškova najma prostora, jednostavno, da mladi preduzetnik što lakše stane na vlastite noge“, kaže Alagić.
U Tešnju je 1991. godine bilo zaposleno oko 7000 ljudi. Taj broj danas je za oko 3000 veći.