Iz budžeta Srbije izdvojeno je oko dva miliona dinara (oko 16.800 evra) za izgradnju takozvane Putinove crkve (Hrama "Blage Marije"), u ruskom stilu u Sremskim Karlovcima, 79 km udaljenim od Beograda, iako ova crkva nikada nije dobila dozvolu za gradnju, saznaje Radio Slobodna Evropa (RSE).
Da li nadležni uopšte proveravaju da li se crkve za čiju izgradnju izdvaja novac poreskih obveznika grade legalno, RSE nije dobio odgovor ni iz Uprave za saradnju sa crkvama i verskim zajednicama Ministarstva pravde Srbije, koja je za gradnju ove crkve izdvojila milion dinara (oko 8.300 evra) 2017. godine, niti iz vojvođanskog Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama koji je izgradnju crkve podržao sa 1.055.000 dinara (oko 8.900 evra) iste 2017. godine.
Izgradnja crkve "Blage Marije" u ruskom stilu, površine oko 240 m2, počela je 2017. godine u vojvođanskom vikend naselju Banstol u okolini Sremskih Karlovaca. Inicijator njene izgradnje je udruženje "Klub svih generacija" iz Sremskih Karlovaca. Predsednik ovog udruženja Branko Simonović objašnjava za RSE da je ideja bila da se izgradi crkva kao mesto okupljanja u vikend naselju u kome uglavnom žive građani srpske nacionalnosti izbegli iz Hrvatske tokom rata u bivšoj Jugoslaviji.
Iz budžeta Srbije izdvojeno je oko dva miliona dinara (oko 16.800 evra) za izgradnju takozvane Putinove crkve (Hrama "Blage Marije")
Ova crkva posvećena je žrtvama hrvatske vojno-policijske akcije "Oluja" iz 1995. godine i planirano je da u njoj budu ispisana imena žrtava "Oluje", a "Putinova crkva" je samo neformalno ime hrama.
"Crkva ne može biti posvećena Putinu svakako, to je više onako medijsko ime, metaforično, zato što je Putin simbol ‘nove Rusije’ i najjači brend Rusije i jedan pravoslavni simbol. Mi kad smo tražili pomoć rekli smo - ko god da nam pomogne iz Rusije to će biti Putinova crkva, pa je to otišlo u medije i tako je ostalo. A crkva je posvećena žrtvama 'Oluje' i Mariji Magdaleni koja se obeležava 4. avgusta, a to je dan kad je počela 'Oluja'", kaže Simonović.
Ovo vikend naselje, prema podacima opštine Sremski Karlovci nema izgrađenu niti vodovodnu niti kanalizacionu mrežu, a loši uslovi života upravo su i bili motiv stanovnika da iniciraju izgradnju crkve.
„Mi se nadamo da će u perspektivi svakako pomoći mestu, jer je crkva dobila veliki publicitet i nadamo se da će to ubrzati uređenje tih osnovnih infrastrukturnih elemenata, popravke puta, uređenja trotoara, pešačkih staza, kanalizacije i tako dalje“, rekao je Simonović.
Pročitajte i ovo: Crkvene note Putinove poseteIako je hram u javnosti dobio ime po predsedniku Ruske Federacije Vladimiru Putinu, prema rečima predstavnika Eparhije sremske koja je investitor gradnje, sredstva za izgradnju nisu stigla iz Ambasade Ruske Federacije, niti je iko iz Rusije pomogao gradnju, već samo od pojedinih donatora, uglavnom iz Srbije, Australije i Sjedinjenih Američkih Država.
Iz Eparhije sremske očekuju da će se u crkvi obavljati bogosluženja do kraja ove 2019. godine, a kraj izgradnje očekuju za četiri do pet godina.
'Putinova crkva' uz podršku države
Prema podacima koje je RSE dobio od republičkih i pokrajinskih institucija, za izgradnju "Putinove crkve" izdvojeno je ukupno 2.055.000 dinara (oko 17.300 evra) iz budžeta Republike Srbije.
U odgovoru Uprave za saradnju sa crkvama i verskim zajednicama pri Ministarstvu pravde navedeno je da je ova institucija 2017. godine namenila milion dinara za "zemljane, betonske, zidarske, tesarske i izolatorske radove" na crkvi i da su ova sredstva dodeljena na konkursu koji svake godine raspisuje ova Uprava kao pomoć crkvama i verskim zajednicama. Novac za crkvu je uplaćen Eparhiji sremskoj.
Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama (Autonomne pokrajine Vojvodine), kako se navodi u njihovom odgovoru, izdvojio je iste godine nešto više od milion dinara za izgradnju crkve, ali u odgovoru nije navedeno po kom osnovu.
Do trenutka objavljivanja ovog teksta, RSE od ovih institucija nije dobio odgovore na pitanja da li i na koji način proveravaju da li se crkve za koje je namenjen novac grade u skladu sa propisima i da li je Eparhija sremska podnela dokument kojim potvrđuje da je gradnja crkve legalna.
Međutim, opravdanost trošenja novca građana Srbije nije jedino otvoreno pitanje u istraživanju izgradnje ove crkve.
Crkva, a u katastru vikend kuća
Takozvana "Putinova crkva", prema podacima iz katastra nepokretnosti (Republičkog geodetskog zavoda), ne postoji. Na parceli u vlasništvu Eparhije sremske na kojoj se crkva nalazi u katastru upisana je samo vikend kuća od 48 kvadrata, što navodi na zaključak da gradnja crkve nije prijavljena i da nema potrebne dozvole.
Iz Odeljenja za prostorno planiranje, urbanizam i građevinarstvo Opštine Sremski Karlovci, na čijoj teritoriji se crkva gradi, navode za RSE da nikada nisu primili zahtev za izdavanje odobrenja za izgradnju crkve "te shodno tome (to odeljenje, prim. aut.) nije izdalo bilo kakav akt vezan za postupak izgradnje objekta (lokacijske uslove, građevinsku dozvolu, prijavu početka izvođenja radova..)".
Ipak, prema podacima sa sajta Agencije za privredne registre, Srpska pravoslavna crkva (Eparhija sremska) podnela je zahtev za izdavanje lokacijske dozvole za crkvu 2017. godine, ali dozvolu nije dobila jer, kako piše u dokumentu, nije moguće dozvoliti gradnju crkve jer se nalazi "u zoni označenoj kao zona kuća za odmor", odnosno na osnovu Prostornog plana Sremskih Karlovaca u tom području nije dozvoljeno graditi takav objekat. Lokacijska dozvola je, inače, prvi korak ka dobijanju građevinske dozvole.
Zanimljivo je da je iste 2017. godine nakon što je Eparhiji sremskoj odbijen zahtev za izdavanje lokacijske dozvole za izgradnju crkve donet Prostorni plan posebne namene kulturnog predela Sremski Karlovci kojim je upravo parcela na kojoj se nalazi nelegalno izgrađena crkva utvrđena kao prostor koji je namenjen za "kompleks verskog objekta", piše u odgovoru koji je opština Sremski Karlovci dostavila RSE. Na ovaj način obezbeđeno je da investitori crkve mogu dobiti lokacijsku dozvolu.
Starešina "Putinove crkve" u izgradnji Siniša Hrvačević ipak tvrdi da se crkva gradi u skladu sa propisima.
"Svi papiri su uredni i u roku, to rade ovlašćena lica preko Eparhije. To ne ide preko opštine. To se sve završava preko države, ipak je to hram", navodi on za RSE.
Međutim, građevinska inspekcija, koja je nadležna za kontrolu legalnosti izgradnje, nikada neće kontrolisati izgradnju crkava, smatra arhitekta Slobodan Maldini.
Izgradnja crkve "Blage Marije" u ruskom stilu, površine oko 240 m2, počela je 2017. godine
"Ako neko želi da bespravno zida, neka napravi crkvu. Prvo, sva finansijska sredstva koja budu uložena u tu crkvu neće biti predmet nikakvih provera ni analiza jer ne podležu poreskim pravilima. Sa druge strane, sigurno ćete uspeti da realizujete ono što ste zamislili jer prosto to niko neće smeti da vam sruši. Onaj inspektor koji se drzne da ruši tu crkvu na kojoj će se naći imena ljudi nastradalih u Oluji, ta osoba će imati veliki pritisak i sa političke tačke gledišta", objašnjava Maldini za RSE.
Prema podacima sa sajta Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, samo u Sremskim Karlovcima postoji više od hiljadu nezakonito izgrađenih objekata, dok na nivou države taj broj prelazi cifru od dva miliona.