Najsiromašnijih devetnaest opština Republike Srpske dobiće po 500 evra od Vlade Republike Srpske za nabavku materijalno tehničke opreme.
Ovu odluku Vlada tog bosanskohercegovačkog entiteta donijela je na sjednici 31. oktobra ove godine, a objavljena je u Službenom glasniku Republike Srpske 13. novembra ove godine.
Kome ide pomoć?
Radi se o 19 nerazvijenih opština u Republici Srpskoj, a od opština se traži da sredstva budu potrošena u skladu sa namjenom, te da izvještaji o trošenju sredstava budu dostavljeni Ministarstvu uprave i lokalne samouprave Republike Srpske.
Za Ratu Rajaka, načelnika Opštine Rudo, ponuđenih 500 evra je, kako kaže za Radio Slobodna Evropa (RSE), uvredljivo.
"Najiskrenije kažem lakrdija, kao i inače svaki odnos Vlade prema izrazito nerazvijenim opštinama. Oni su tu pomoć mogli da pretvore u kupovinu jednog računara da ga doniraju i pošalju opštini. Nekako bi ljepše zvučalo i izgledalo, nego ovako upućenih hiljadu maraka uz preporuke kako ćeš ih još i potrošiti u skladu sa procedurama i pravilima", kaže Rajak.
Opština Rudo ima oko osam hiljada stanovnika. Načelnik Rajak tvrdi da od Vlade Republike Srpske ta izrazito nerazvijena opština dobija minimalnu pomoć.
"Nijedna marka nije dodijeljena iz fonda pomoći Srbije koji je trebao biti namijenjen opštinama kao što je Rudo, izrazito nerazvijenim. I tu se raspodjela vršila isključivo po političkoj liniji. Koliko uopšte vlada pomaže izrazito nerazvijenim opštinama, besmisleno je više i komentarisati, osim onog, zakonom opredijeljenog iznosa, koji se kvartalno isplaćuje, vi bukvalno nemate nikakvu drugu pomo", ističe Rajak.
Rudo
Podsjetimo, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić najavio je, nakon sastanka sa predsjedavajućim Predsjedništva BiH Miloradom Dodikom, 19. marta ove godine u Beogradu, dodatne investicije Srbije u Republiku Srpsku.
Kako je tada rekao Vučić, Srbija će uložiti 8,4 miliona evra u projekte u opštinama u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini.
On je rekao da su se o tome dogovorili i sa predsjednicom Vlade Srbije Anom Brnabić, te da će Srbija u toku ove godine pomoći svakoj opštini u Republici Srpskoj, ali i u Federaciji, ukoliko dobije zahtjeve, pa i u opštinama koje nisu većinski srpske. Osam meseci kasnije, nije poznato u kom obimu su ove investicije realizovane.
Pročitajte i ovo: Dodik plaća novcem građana Srbije
Za neke pomoć dobrodošla
U Opštini Osmaci, koja broji oko šest hiljada stanovnika, na svaku, pa i ovu pomoć od 500 evra gledaju kao na dobrodošlu.
"To su namjenska sredstva, koliko sam shvatio. Nema tu nekih komentara. Za te namjene za koja su izdvojena ta sredstva su, pretpostavljam, i dovoljna. To je za opremanje u određenom tehničkom smislu. A što se tiče ovih drugih stvari, nama su sva sredstva dobro došla, iako su to minorno mala sredstva u odnosu na to koje su naše potrebe. Imamo tu što se nas tiče, kao pomoć izrazito nerazvijenim opštinama, sedamdesetak hiljada maraka na godišnjem nivou. To je u četiri kvartala po nekih 15, 16 hiljada…to je malo čak i socijala da se zbrine. U tom pravcu bi moglo da se reaguje više sigurno. Potrebne su malo radikalnije mjere kroz zakon gdje bi se koeficijent trebao promijeniti u smislu raspodjele i PDV-a i ostalih sredstava koja se ubiru na razne vidove poreza", pojašnjava za RSE načelnik Opštine Ljubo Petrović.
Pročitajte i ovo: Entitetske vlade obećavaju reforme, ekonomisti skeptičniNovinar ekonomskog portala capital.ba Dejan Tovilović, za RSE navodi kako i posljednja odluka Vlade Republike Srpske pokazuje nezainteresovanost za izrazito nerazvijene opštine.
Tovilović podsjeća da se ulažu milioni za kupovinu helikoptera i aviona, umjesto za pomoć nerazvijenim opštinama.
Koliki je budžet za avione
Samo u ovoj godini za letjelice je planirano oko trideset pet miliona evra.
Naime, Narodna skupština Republike Srpske u septembru ove godine je odobrila rebalans entitetskog budžeta u kojem su i sredstva za kupovinu aviona za zvaničnike Republike Srpske u iznosu od oko devet i po miliona evra. Uz tri helikoptera za Ministarstvo unutrašnjih poslova koji će koštati oko dvadeset jedan milion evra, entitetska vlast je nedavno raspisala i novi tender za nabavku helikoptera vrijednog nešto više od četiri i po miliona evra.
Rok za ponude je 11. decembar, a navodi se da je riječ o višenamjenskoj letjelici koja će se koristiti u civilne svrhe. No, i prošle godine je nabavljen helikopter, takođe, vrijedan više od četiri i po miliona evra.
Pročitajte i ovo: Novi avion prioritet Vlade Republike SrpskeZanimljivo je da je i direktor Elektroprivrede Republike Srpske Luka Petrović najavio kako će i za potrebe tog preduzeća biti nabavljen jedan helikopter.
"U izrazito nerazvijenim opštinama živi mali broj stanovnika i te opštine nemaju glasački snagu. Svi zajedno kad bi se sabrali, stanu u jedno veće banjalučko naselje. Znači, davali im ili ne davali, od njih vas neće zaboliti glava. Zato je i logično iz njihovog ugla da se kupuju helikopteri, avioni i slično. Za male sredine nemaju interesa. Jer, da postoji iskrena namjera Vlade za ove opštine, one bi bile obuhvaćene nekim posebnim programom. Bile bi zaštićene, obuhvaćene kroz razvojne planove, možda, čak, kroz neki poseban zakon. Međutim, njih tu nema. Godišnje im se doznači par hiljada maraka i to je sve", navodi Tovilović.
- Može vas interesovati: Elektroprivreda RS u zoni interesa Elektroprivrede Srbije
Odgovor Ministarstva
U odgovoru Ministarstva uprave i lokalne samouprave Republike Srpske na pitanje o ulaganjima u nerazvijene i izrazito nerazvijene opštine, za Radio Slobodna Evropa navodi se da svake godine bude planirana budžetska pozicija namijenjena tim jedinicama lokalne samouprave, koja je u 2019. godini iznosila dva miliona i tristo hiljada maraka (oko milion i 150 hiljada evra).
"Od 2018. godine, pored transfera nerazvijenim i izrazito nerazvijenim opštinama, ministarstvo ima dodatnih 300 hiljada konvertibilnih maraka (oko 150 hiljada evra) za sufinansiranje projekata kod tzv. trećih lica, odnosno nebudžetskih projekata. Posljednjih deset godina, samo iz budžeta Ministarstva uprave i lokalne samouprave izdvojeno je i uplaćeno po raznim osnovama, za izrazito nerazvijene 36.523.257,00 KM (oko 18 miliona i 730 hiljada evra), dok ostala ministarstva takođe izdvajaju sredstva za njih", navodi se u saopštenju tog ministarstva.
Na pitanje RSE da u pojedinim opštinama, poput Opštine Rudo, smatraju odluku o dodjeli pomoći od 500 evra nepristojnom i tvrde da je podrška Vlade izrazito nerazvijenim opštinama izuzetno mala u saopštenju se dodaje da je Opština Rudo, samo u ovoj godini dobila grant od 45 hiljada maraka (oko 22 i po hiljade evra) grant sredstava i dodatnih 13 hiljada maraka (šest i po hiljada evra) za sufinansiranje projekata.
"Što se tiče odluke Vlade, koja se odnosi za nabavku materijalno tehničke opreme za izrazito nerazvijene opštine, sredstva su isplaćena po zahtjevu Saveza opština i gradova Republike Srpske a za opremanje matičnih kancelarija matičnih ureda po izrazito nerazvijenim opštinama, koje do sada nisu bile pokrivene sigurnom vezom, dakle za opremanje matičnih ureda u seoskim područjima. Komentare pojedinih opština da nisu dobili ni jednu konvertibilnu marku pomoći jer, kako Vi kažete, vlast u tim opštinama nije podobna, cijenimo neprofesionalnim jer bi bilo korektno da ste napisali ko se konkretno žali", dodaju u Ministarstvu, tvrdeći da je jedino mjerilo po kojem rade i prepoznaju razvijene, srednje razvijene i izrazito nerazvijene opštine, po odluci Narodne skupštine Republike Srpske.