Odlazak 'Kralja fudbala' - Pelea

Fotografija načinjena 25. juna 2008. godine - bivši brazilski fudbaler Pele prisustvuje inauguraciji izložbe o svom životu King's Marks u Braziliji, u znak sjećanja na 50. godišnjicu pobjede fudbalske reprezentacije Brazila na Mundijalu 1958. godine, Brazil.

Rekonstruisana kuća u kojoj je Pele rođen i živio do svoje treće godine, otvorena je za turiste u Tres Coracoesu 5. decembra 2022., Brazil.

Pele je rođen kao Edson Arantes do Nascimento u mjestu Tres Coracoes u siromašnoj porodici, a ime je dobio po slavnom američkom izumitelju Thomasu Alvi Edisonu. Kako njegova porodica nije imala novca, fudbal je učio uz oca, bivšeg fudbalera.

Unutrašnjost kuće, 5. decembar 2022.

Tokom karijere imao je mnoge nadimke, a najpopularniji je bio Pele. Taj nadimak ni danas nije u cijelosti razjašnjen. Prema nekim izvorima, nadimak je izveden iz kolokvijalnog izraza za bose noge, dok drugi tvrde da je preuzet iz prezimena omiljenog mu igrača iz mladosti - Bilea, tadašnjeg golmana kluba Vasco da Gama. Mladi Edson je jednog dana pogrešno izgovorio Bile i tako sebe prozvao Pele.

Dres Fudbalskog kluba Santos sa autogramom bivšeg Santosovog igrača Pelea i porukom na portugalskom "S ljubavlju, Pele" izložen je u negovoj rodnoj kući, odnosno muzeju u Tres Coracoesu, 5. decembar 2022.

Sa 11 godina uočio ga je penzionisani brazilski fudbaler Waldemar Brito koji je o njegovom talentu obavijestio upravu Santosa. Klub iz Sao Paula je angažovao dječaka i čak mu dao platu. Tim činom Santos je dobio ne samo najboljeg igrača u svojoj, a i svjetskoj historiji, već i najvjernijeg člana.

Pele (lijevo), tada 17-ogodišnjak, plače na ramenu golmana Gilmara Dos Santosa Nevesa nakon pobjede Brazila nad Švedskom u finalnoj utakmici Svjetskog prvenstva u Stokholmu, Švedska, 29. juni 1958. godine.

Pele je bio trostruki osvajač svjetskih prvenstava sa Brazilom (1958., 1962. i 1970.), a na 92 odigrana meča za reprezentaciju postigao je 77 golova.

Ova fotografija iz februara 1962. prikazuje Pelea (u sredini), trenera Marija America (lijevo) i češkog igrača Josefa Masopusta. Najbolji brazilski igrač na Svjetskom prvenstvu u Čileu 1962. godine je bio isključen sa utakmice zbog povrede, ali je Brazil ipak osvojio titulu.

Na ovoj fotografiji iz 1. septembra 1968. Pele izvodi akrobatski udarac takozvani bicikl (makazice, škarice) na prijateljskoj utakmice protiv Belgije u Rio de Janeiru, Brazil.

Britanska kraljica Elizabeta II i princ Philip uručuju pehar Peleu na stadionu u Rio de Janeiru, Brazil, tokom njihove državne turneje po Južnoj Americi, 10. novembar 1968.

Pele drži loptu kojom je 19. novembra 1969. postigao svoj 1000. gol, Rio de Janeiro, Brazil.

Kralj fudbala je postigao ukupno 1.281 gol u 1.363 utakmice.

Pele (u sredini) sa članovima brazilskog tima na utakmici Svjetskog prvenstva na stadionu Azteca u Mexico Cityju, Meksiko, 21. juni 1970.

Navijači podižu Pelea na ramena nakon što je Brazil pobijedio Italiju sa 4-1 i osvojio titulu svjetskog prvaka, 21. juni 1970.

Pele se od reprezentacije oprostio 1971. godine utakmicom protiv Jugoslavije u Rio de Janeiru.

Pele, u čuvenom dresu sa brojem 10, maše na utakmici u Santosu, Brazil, 2. oktobar 1974.

Umjetnik Andy Warhol razgovara sa Peleom o portretu nakon što je Warhol dobio narudžbu da napravi seriju portreta sportskih zvijezda u New Yorku, SAD, 26. juli 1977.

Pele je inspirisao ljude do te mjere da je Warhol, nakon izjave da će u budućnosti svako imati 15 minuta slave, nadodao dio vezan za Pelea rekavši: "Samo će Pele imati 15 vjekova slave".

Pele, igrač New York Cosmosa, ljubi trofej svog tima na aerodromu Kennedy u New Yorku nakon pobjede nad ekipom Seattle Soundersa na Prvenstvu Sjevernoameričke fudbalske lige, 29. avgust 1977.

Fudbaleri New York Cosmosa i Santosa nose Pelea nakon utakmice 1. oktobra 1977.

Iako je karijeru planirao završiti 1974. godine, život je imao drugačije planove. Finansijske poteškoće natjerale su Pelea da se reaktivira, pa je zaigrao u New York Cosmosu.

Na njegovoj oproštajnoj turneji 1977. godine, New York Cosmos je postao dio svjetske historije nakon što je kao prvi zapadnjački profesionalni fudbalski klub odigrao utakmicu u Kini.

Poglavar Rimokatoličke crkve papa Ivan Pavao II rukuje se sa Peleom na privatnoj audijenciji u Vatikanu, 18. mart 1987.

Brazilca su čak tri puta primali američki predsjednici, pozvao ga je sam papa u Vatikan, a brojne su mu zemlje dodijelile priznanja. Godine 1994. postao je UNESCO-ov ambasador, a godinu kasnije i brazilski ministar sporta.

Pele drži ruku italijanskog i argentinskog kapitena, Alessandra Altobellija (lijevo) i Diega Maradone, nakon što mu je dodijeljena počasna medalja FIFA-e pred finalnu utakmicu između Argentine i Italije u Cirihu, Švicarska, 10. juni 1987.

Pele pozira ispred svoje slike na izložbi pod nazivom King's Marks u Braziliji, 25. juni 2008. Izložbom o njegovom životu bila je obilježena 50. godišnjica pobjede Brazila na Svjetskom prvenstvu 1958. godine.

Portugalski napadač Real Madrida Cristiano Ronaldo plače pored svog sina Cristiana Ronalda Juniora i Pelea nakon osvajanja Zlatne lopte 2013., Cirih, Švicarska, 13. januar 2013.

Pele pozira sa loptom na inauguraciji novog fudbalskog terena postavljenog u faveli Mineira u Rio de Janeiru, Brazil, 10. septembar 2014.

Ruski predsjednik Vladimir Putin u društvu Pelea prije žrijeba za Svjetsko prvenstvo 2018. u Rusiji, Moskva, 1. decembar 2017.

Pele je u junu 2022. pozvao Putina da prekine rat u Ukrajini.

"Zaustavite invaziju. Nema apsolutno nikakvog opravdanja za ovo kontinuirano nasilje. Sreli smo se u prošlosti i rukovali, tada nisam mogao da zamislim da ćemo jednog dana biti podijeljeni kao sada. Moć da zaustavite ovaj sukob je u vašim rukama. U istim onim koje sam držao na našem posljednjem susretu u Moskvi 2017. godine", objavio je Pele na Instagram nalogu.

Pele i francuski fudbaler Kylian Mbappe poziraju novinarima u Parizu, Francuska, 2. april 2019.

Igrači Brazila drže transparent podrške Peleu na kraju utakmice osmine finala Svjetskog prvenstva između Brazila i Južne Koreje u Dohi, Katar, 5. decembar 2022.

"Sretno" - poručio je Pele brazilskim reprezentativcima iz kreveta na odjelu palijativne njege u bolnici Israelita Albert Einstein u Sao Paulu u koju je primljen 3. decembra. Pele je bolovao od raka debelog crijeva. Tumor mu je uklonjen u septembru 2021. godine, nakon čega je započeo hemoterapiju.

I brazilski navijači drže transparent sa slikom Pelea i porukom "Ozdravi uskoro" na utakmice osmine finala Mundijala između Brazila i Južne Koreje u Dohi, Katar, 5. decembar 2022.

Iako je u bolnicu primljen radi nastavka liječenja raka, kasnije mu je dijagnostikovana respiratorna infekcija.

"Imam dovoljno vjere u Boga i ljude u bolnici koji mi pomažu, a energijom me pune sve vaše riječi podrške širom svijeta", poručio je Pele.

Dječak drži loptu koju je donirao Pele ispred škole fudbala Profesor Mateia u faveli Morro da Mineira, Rio de Janeiro, Brazil, 18. novembar 2022.

"Život je prilika. Što ćemo s njim učiniti zavisi o svakome od nas. U pravu smo i u krivu. U pobjedi slavimo. U porazu učimo. Život je uvijek velikodušan i nudi nove početke", napisao je, između ostalog, Pele u pismu na Instagramu upućenom Brazilcima koji su bili utučeni zbog četvrtfinalnog poraza od Hrvatske na nedavnom Mundijalu u Kataru.

Dječak Enzo Bottesini izvodi tzv. makazice, Peleov poznati akrobatski udarac, na plaži Jose Menino tokom zalaska sunca u Santosu, Brazil, 25. decembar 2022.