U Doboju je ove sedmice obilježen završetak projekta CESTA. U okviru projekta “Obnovom infrastrukture do ekonomskog jačanja zajednica” (CESTA), koji je finansirala Američka agencija za međunarodni razvoj (USAID), a realizovao Catholic Relief Services BiH (CRS) na području pet opština u BiH nakon katastrofalnih poplava u maju 2014. godine, uloženo je blizu pet miliona eura.
S druge strane, u ovim lokalnim zajednicama ostalo je još mnogo posla, iako su od prirodne katastrofe prošlo skoro dvije godine.
Na području grada Doboja i opština Doboj Jug, Maglaj, Šamac i Domaljevac – Šamac u okviru projekta Cesta uloženo je 4,7 miliona eura. Više od dvije trećine tog novca osigurao je USAID, kaže direktor američkog CRS-a u BiH Marc D'Silva.
„Od ovih projekata direktnu korist u ovih pet općina ima skoro 100.000 ljudi i 1.700 malih i srednjih preduzeća“, veli D'Silva.
Bez obzira na pomoć Sjedinjenih Američkih Država, Evropske unije i drugih međunarodnih donatora, u ovim dijelovima BiH sve posljedice katastrofalnih poplava iz maja 2014. godine još uvijek nisu sanirane. Mnogo neobavljenog posla ostalo je i u oblasti zaštite stanovništva i njihove imovine od poplava.
Iako su od prirodne katastrofe prošle skoro dvije godine, u Maglaju još uvijek nisu riješeni svi stambeni problemi.
„Ostalo nam je još 28 totalno porušenih kuæa za koje imamo potpisane ugovore sa Fondom, ali je njihova realizacija neizvjesna zato što se u zadnjih pet, šest mjeseci Fond uopšte ne puni. Imamo još stotinjak poplavljenih kuæa koje nisu obnovljene, s tim da je veæina u projektima TIKA-e i nadamo se da bi u toku ove godine oni trebali biti obnovljeni“, kaže načelnik Opštine Maglaj Mehmed Mustabašić.
Stanovnici maglajskog naselja Kosova čije su kuće uništene u klizištima nedavno su blokirali put M-17 u blizini svojih uništenih domova, jer još uvijek nisu dobili obećana sredstva.
Na pitanje Radija Slobodna Evropa kada će ovi ljudi dobiti novac, direktor Federalnog fonda za pomoć nastradalim područjima od prirodne nesreće Jasmin Jaganjac odgovorio je ovako:
„Završićemo Kosovu.“
RSE: Kada?
Jaganjac: U narednih 15 do mjesec dana, plafon. Pare smo osigurali. Drugo je pitanje što se Fond ne puni tim kapacitetom koji smo htjeli i što nema toliko novaca. Zakon o finansiranju je istekao prije osam, devet mjeseci. Sad mi iz drugih izvora nabavljamo pare.
RSE: Iz kojih?
Jaganjac: Uzimamo malo iz Civilne zaštite, iz rezervi Vlade Federacije, iz dobiti javnih preduzeća, iz onog iz čega možemo.
Na području Doboja još uvijek nisu obnovljene sve institucije, te oštećenja na mnogim gradskim saobraćajnicama, kaže gradonačelnik Obren Petrović.
„Nisu sanirane ove institucije koje su, da tako kažem, sa republičkog nivoa - Sud, Tužilaštvo, zatvor, nije MUP, nije Pošta, Dom penzionera. Imamo dosta ulica koje treba da obnovimo i ove godine krećemo sa realizacijom“ - kaže Petrović.
Fotogalerija iz arhive: Posljedice poplava u Doboju
Doboj godinu dana nakon poplava
U Doboju još nije počela realizacija glavnog projekta zaštite od poplava. Prema Petrovićevim riječima to neće biti moguće sve dok ne budu riješena otvorena pitanja sa jednom norveškom firmom koja je dobila koncesiju za izgradnju hidrocentrala na rijeci Bosni na period od 30 godina.
U susjednoj opštini Doboj Jug, koja je je i prije poplava u maju 2014. godine više puta bila suočena s ovim problemom, do danas ništa nije urađeno na zaštiti ovog područja. To je bila i tema nedavnog sastanka predstavnika lokalne vlasti i Vlade Zeničko-dobojskog kantona, ističe opštinska načelnica Jasminka Begić.
„To je jedan od prioritetnih projekata koji treba u narednom periodu da se realizuje i koji je već trebao da bude realizovan. Ja sam uvela predstavnike Kantona i premijera u problem koji ima općina. Međutim, ostalo je na tome da ćemo se dogovarati u narednom periodu kako riješiti taj problem“, navodi Begić.
Zaštita od poplava je problem na koji ukazuju i predstavnici opštine Domaljevac – Šamac.
„Imamo još nekih 3.000 metara poljskog nasipa koji treba sanirati. Takođe za sanaciju ima i veliki odbrambeni nasip koji je u nadležnosti Agencije za vodno područje, koji je dijelom saniran, ali još ima tih obveza koje predstoje da se u narednom periodu rješavaju“, kaže pomoćnik načelnika Opštine Miroslav Lucić.
Načelnik Opštine Šamac Savo Minić smatra da je gorući problem u ovoj lokalnoj zajednici oživljavanje privrede.
„Možemo se prošetati gradom, opštinom i vidjeti mnogo stambenih objekata koji su prilično sređeni. Naravno da imamo i njih za adaptaciju, ali onaj iskreni duh koji bi se osjetio, to bilo oživljavanje privrede, tako da je Vlada RS intrevenisala sa tri miliona maraka koji su podijeljeni prije nekih desetak dana, a mi imamo završenu obalu, zaštitu gradskog jezgra kompletnu, tzv. kasetnu obalu grada“, kaže Minić.
Preostali poslovi na području ovih pet lokalnih zajednica upućuju na samo jedan zaključak - obnova nakon katastrofalnih poplava bila bi još sporija da višemilionsku pomoć nisu osigurali donatori iz Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije.