Pismo bivših evropskih lidera Obami

Barack Obama

Želimo osigurati da sužavanje zapadnih interesa ne vodi do pogrešnih ustupaka Rusiji, pišu američkom predsedniku bivši evropski lideri
Bivši evropski lideri zatražili su u četvrtak od američkog predsjednika Baracka Obame da ne zaboravi i njihove interese u svojim nastojanjima da poboljša odnose s Rusijom. Među ostalim i bivši češki, odnosno poljski predsjednik, Vaclav Havel i Lech Walesa upozoravaju na moguće štete, ukoliko SAD ne podignu antiraketni štit u Evropi.

Nekadašnji lideri centralne i istočne Evrope najprije podsjećaju američkog predsjednika na snažnu pomoć koju im je Washington pružio, najprije tokom II svjetskog rata, a potom i u izgradnji modernih demokratskih država, nakon pada „željezne zavjese“.

„Bez američke vizije, vrlo je upitno da li bi danas bilo NATO-a, pa čak i Evropske unije“, pišu među ostalim Vaclav Havel, Lech Walesa, Emil Contantinescu Janos Martony i Michal Kovac.

"Svjesni smo da centralna i istočna Evropa nisu više u fokusu interesovanja američke vanjske politike, jer nova administracija smatra da nismo dio svijeta o kojem treba brinuti", stoji u pismu.

"Ali isto tako smatramo da stvari ne mogu biti riješene jednom zauvijek, spremiti to u kutiju i zaboraviti, jer je cijeli svijet jako povezan, a centralna i istočna Evropa su raskrižje puteva, na kojem raste lagana nervoza", navodi se.

Baš kao i SAD, i taj dio Evrope s nestrpljenjem iščekuje razrješenje gruzijsko-ruskog spora, odluku Evropske komisije o tome „ko je prvi počeo“, navode bivši evropski lideri, naglašavajući da su posljedice tog rata već vidljive.

Mnoge su države duboko razočarane činjenicom da je NATO stajao i hladno promatrao kako Rusija krši osnovne principe Helsinške povelje.

Uspkos vidnim rezultatima, Sjeveroatlantska alijansa danas djeluje mnogo slabijom nego je to bila kada su zemlje istočne i centralne Evrope primane u sastav ovog odbrambenog saveza.

Iako smo punopravne članice, često se nakon Gruzije pitamo, da li bi NATO ustao u odbranu našeg teritorija u nekoj sličnoj krizi, navode bivši evropski lideri. I zaključuju kako se Evropa povila pred ruskim plinom.

Bushova administracija postigla je sporazum prošle godine da razmjesti raketne presretače u Poljskoj i Češkoj Republici.

Rusija se žestoko usprotivila planu a i Obama je skeptičan prema njemu i poduzima njegovu opsežnu analizu. S tim u vezi, kaže se u pismu, „američki kredibilitet bio bi ugrožen ukoliko Washington odustane od planova o proturaketnom štitu“.

„Potpuno napuštanje tog programa ili preduboko mješanje Rusije bez konsultiranja Poljske ili Češke Republike može oslabiti kredibilitet Sjedinjenih Država u cijeloj regiji“, navodi se u pismu predsjedniku SAD Baracku Obami.

„Želimo osigurati da sužavanje zapadnih interesa ne vodi do pogrešnih ustupaka Rusiji", navode među ostalim bivši predsjednici Češke Vaclav Havel, Poljske Aleksander Kwasniewski, Rumunije Emil Constantinescu i Latvije Vaira Vike-Freiberga. u otvorenom pismu Baracku Obami.