Plan Agencije za unapređenje stranih investicija u BiH (FIPA) je da u 2016. privuče oko 900 miliona KM stranih investicija. Gordan Milinić, direktor FIPA-e u razgovoru za naš radio izrazio je nadu da je moguće privući i više od zadate sume. Prvi koraci već su načinjeni, a najozbiljniji ulagači trenutno su Mađarska i Italija, zahvaljujući čijim bi projektima pojedine općine u BiH mogle zarađivati i do milion eura godišnje.
RSE: U posljednje vrijeme imali ste niz sastanaka sa potencijalnim investitorima u Bosni i Hercegovini. Italijani su već obećali ulaganje od 150 miliona, Mađari su kazali da mogu izdvojiti 61 milion eura. Za koje oblasti su zainteresovani investitori iz zemalja Evropske unije?
Milinić: U zadnje vrijeme je vrlo aktuelna ova mađarska investicija od 61 milion eura. Investiraće se u zaštitu okoline, u poljoprivredu, u turizam i energetiku. Od nas, u FIPA-i se očekuje da mađarskim investitorima prezentujemo investicione mogućnosti u Bosni i Hercegovini, projekte iz navedenih sektora, te da animiramo sve institucije u Bosni i Hercegovini koje učestvuju u procesu privlačenja stranih investicija i da pružimo potencijalnim investitorima punu podršku. Nema sumnje da ćemo mi uspjeti ostvariti taj zadatak. Već smo na vezi sa mađarskom ambasadom i polako krećemo u realizaciju ovih investicija. Što se tiče Italijana, 19. jula ćemo ovdje u Sarajevu imati veliki sastanak sa 40 načelnika opština iz Republike Srpske i iz Federacije. To su opštine na koje Italijani računaju u realizaciji ovog projekta. Tada već počinju intenzivnije te aktivnosti na ulaganju ovih 150 miliona eura. Radi se o tome da italijanska firma Pyrox posjeduje svoju vlastitu tehnologiju za proizvodnju električne i toplotne energije na bazi čvrste bio mase, koja se može koristiti za zagrijavanje domaćinstava, plastenika i drugih objekata. U svakom postrojenju koje se instalira, zaposli se 25 radnika. Prema biznis planu svaka opština koja učestvuje u ovom projektu imala bi godišnji prihod od prodaje električne i toplotne energije u visini od oko milion eura.
RSE: Na nekoliko biznis foruma koji su održani u posljednje vrijeme u Bosni i Hercegovini, iskazan je veliki interes za energetski sektor, kako investitora iz regiona, tako investitora iz zemalja Evropske unije, pa čak i nekih svjetskih zemalja. O čemu je riječ? Jesu li to termoelektrane, vjetroelektrane?
Milinić: Energetski sektor Bosne i Hercegovine veoma je interesantan svim investitorima, i to kako evropskim tako i azijskim, naročito kineskim. Ovdje smo imali nedavno jednu kompaniju koja pregovara sa Vladom Federacije oko strateškog partnerstva u TE Bugojno. Znate da su kineski partneri već potpisali praktično sve oko TE Tuzla. U sljedećoj godini startuje i tender oko TE Kakanj, novog bloka. Imamo i nekoliko vjetroelektrana koje su jako interesantne. Jedna od njih je već potpisana investicija u vrijednosti od 150 miliona eura, to je Gradina kod Tomislavgrada.
RSE: Učestvovali ste i na mnoštvu sajmova u zemljama Evropske unije u posljednje vrijeme, gdje su predstavljeni potencijali Bosne i Hercegovine. Prema Vašoj procjeni, koliko bi Bosna i Hercegovina mogla privući investicija u nekom narednom periodu?
Milinić: Naš je zadatak za ovu godinu oko 900 miliona. Sve su to stvari koje zavise od mnogo faktora. Mi se trudimo da svima objasnimo sve prednosti, da svima objasnimo da se u Bosni i Hercegovini provodi Reformska agenda, da se poboljšavaju uslovi poslovanja, da je sve usmjereno u pravcu privlačenja stranih investitora. Zadnju smo imali prezentaciju naših turističkih potencijala koji su zaista veliki. Vi znate da je Svjetska turistička organizacija Bosnu i Hercegovinu definisala kao jednu od samo tri turističke destinacije u svijetu sa ukupnim potencijalom rasta turističkog tržišta po stopi većoj od deset posto godišnje do 2020. godine. Mi smo niz kompanija upoznali sa raspoloživim projektima iz sektora turizma, i zimskog, i planinskog, zdravstvenog, spa, eko i avanturističkog turizma, morskog, kulturnog, vjerskog, i sa nekim projektima za izgradnju hotela u Bosni i Hercegovini. Dakle, sve su ove aktivnosti u punom zamahu.
RSE: Šta bi, po Vama, trebalo pod hitno ispuniti kako bismo lakše privukli te strane investitore?
Milinić: Moramo skratiti vrijeme osnivanja firmi, moramo tzv. One Stop Shop – šaltere na kojima se završavaju sve formalnosti instalirati u svim opštinama. To je već na putu i radi se u skoro svim našim opštinama, otvaraju se ti šalteri koji će pomoći našim investitorima da rade posao brže, da brže uđu u posao, ali isto tako moramo voditi računa i o poreskim opterećenjima, dažbinama i svim mogućim formalnostima koje su potrebne za strane investitore, da ih obavljamo što brže, da na njihove zahtjeve odgovaramo ekspresno. To se također tiče i radnih dozvola, dozvola boravka – sve to moramo ubrzavati da bi strani investitori bili zadovoljni poslovnim ambijentom i da bi mogli ući u posao. Moram reći da je, i pored svih negativnih stvari koje se ističu, preovladala jedna pozitivna strana, jer investitori koji sada rade u Bosni i Hercegovini izjasnilo se 80 posto njih da žele da reinvestiraju, da nastave posao u Bosni i Hercegovini. Dakle, mi zaista imamo dosta prednosti, ali moramo svi da se trudimo da stranim investitorima omogućimo uspješan rad.