Kandidaturu za evropski glavni grad kulture 2024. godine najavila je Srebrenica sa dvije opštine iz Bosne i Hercegovine – Višegrad i Goražde i dvije iz Srbije – Ljubovija i Bajina Bašta. Ovim opštinama uz rijeku Drinu, trebao bi se pridružiti i austrijski grad Gmünd.
Priznanje “Evropski glavni grad kulture“ dodjeljuje Evropska unija, najmanje jednom gradu, koji tako ima priliku da u najboljem svjetlu predstavi svoj kulturni život te svoju kulturno-istorijsku baštinu. Za kandidaturu Srebrenice sa gradovima koje povezuje rijeka Drina već je pripremljen i tzv. Master plan.
Izrada Master plana regije Srebrenice kao glavnog grada kulture u završnoj je fazi. U ovaj projekat uključeni su Ljubovija i Bajina Bašta iz Srbije, te Srebrenica, Višegrad i Goražde. Nakon ovoga, neophodno je izvršiti pripreme na razradi projekata iz oblasti razvoja privrede i turizma kako bi se 2024. godine izvršila objava izbora glavnog grada kulture.
Projekt nisi simboličan naziv – „Lanac bisera uz rijeku Drinu“. Šanse regije Srebrenica za dobijanje statusa glavnog grada kulture nisu male, kaže Aleksandar Petrič iz austrijskog Instituta za strateški razvoj.
„Na tome radimo već dvije i po godine. Počelo je u ljeto 2015. godine, prilikom posjete gospodina Klintona, sa kojim smo bili i rekli da trebamo nešto uraditi za ovu regiju. Tu su bili predstavnici raznih zemalja, svi su htjeli da pomognu, ali su rekli da nedostaje zajednička strategija o tome u kojem smjeru to da ide. Utvrdili smo da nam treba taj Master plan, na koji se onda svi mogu osloniti. Master planom su obuhvaćeni ne samo grad i opština Srebrenica, nego čitava regija. Da bi se dobila titula Euroregija, moraju se barem dvije zemlje regije povezati, pa smo rekli da uključimo sve opštine i gradove koji su uzduž Drine, znači i Bajinu Baštu i Ljuboviju iz Srbije. Osim toga, mislili smo da Srebrenica, ne samo kao Srebrenica nego kao čitava regija, ima veliku šansu da dobije, sa zajedničkim kandidiranjem jednog grada u Austriji, jer je i Austrija slučajno iste godine na redu, te to mislimo pripremiti kao tandem – partnerski grad Srebrenice u Austriji je Gmünd u Koruškoj, koji je već poznat kao kulturni grad.“
Srebrenica ima prirodne resurse i bogato kulturno-istorijsko naslijeđe
Srebrenicaima prirodne resurse i bogato kulturno-istorijsko nasljeđe, što može da utiče na krajnji pozitivan rezultat, kaže načelnik opštine Mladen Grujičić.
„Mi imamo zaista bogato kulturno-istorijsko nasljeđe, prirodna bogatstva kada su u pitanju šume, rude, vode, dakle sve ono što je neophodno za jednu takvu kandidaturu, ali to imaju i susjedne opštine koje gravitiraju Srebrenici. Udruženi, mi zaista imamo bogatu ponudu koju možemo da damo Evropi i turistima koji žele da posjete ovaj ovdje kraj. Master plan će nam poslužiti da možemo povući razna sredstva iz međunarodnih fondova koji će doprinijeti razvoju, jačanju ove kompletne regije i Srebrenice“, objašnjava Grujičić.
Opština Srebrenica već ima projekte kojima će, kako kaže Desnica Radivojević, savjetnik načelnika za privredu, biti otvoreno oko 300 radnih mjesta.
„Trenutno imamo pripremljeno pet razvojnih projekata koji bi trebalo da otvore oko tri stotine radnih mjesta, od mljekare s Austrijancima, sa Koruškom, mesne industrije, fabrike za reciklažu plastike, fabrike za proizvodnju plastičnih masa, jednu fabriku iz Koruške za proizvodnju solarnih kolektora. Ovo je ključ, i ovo povlači sve unaprijed, za bolje svih građana Srebrenice i za jedan bolji zajednički život“, kaže Radivojević.
Ljubovija iz susjedne Republike Srbije biće uključena u Master plan. Ovaj grad ima šta ponuditi, kaže predsjednik opštine Milovan Kovačević.
„Mogli bismo da apliciramo i što se tiče turističke ponude. Reka Drina ja ta koja nas tu spaja. Trebalo bi koristiti taj potencijal, i Srebrenice i drugih opština koje gravitiraju uz reku Drinu.“
Izradu Master plana vodi Institut za strateški razvoj iz Austrije. Tomože imati koristi za razvoj Srebrenice, bez obzira da li će ova regija biti proglašena glavnim evropskim gradom kulture, napominje Petrič.
„Ako i ne dobijemo na kraju titulu Grad kulture, dobit ćemo na prepoznatljivosti, a investitorima će biti interesantnije ulagati u neke fabrike, neka postrojenja. A to je opet naš glavni cilj – zaposliti ljude i stvoriti ovdje opet normalni život.“