Trogodišnja borba Nelice Grujić da ocu postavi nadgrobni spomenik bez pravoslavnog krsta, okončana je postavljanjem nadgrobne ploče u obliku piramide, na pravoslavnom groblju kod Petrove crkve u Novom Pazaru.
Ona je nakon kucanja na vrata mnogih državnih i lokalnih ustanova, a na osnovu presude Upravnog suda, dobila rešenje Gradskog veća u ovom gradu na jugozapadu Srbije, da može da postavi spomenik bez pravoslavnog krsta na grob njenog oca Timotija Vasovića, zakletog komuniste i ateiste.
Crkvena opština žalila se Upravnom sudu na tu odluku, tvrdeći da je spomenik postavljen nelegalno i da odudara od pet propisanih modela.
Ova nadgrobna ploča je ležala dve godine na ledini groblja, jer oblikom nije odgovarala nijednom od predloženih tipova u obliku krsta koje je propisala Crkvena opština za to groblje.
"Imala sam određenih problema koje mi je pravio upravnik groblja prilikom postavljanja ploče, ali sve je to sada iza mene", izjavila je Nelica Grujić za Radio Slobodna Evropa (RSE).
Pročitajte i ovo: Nema groblja za ateiste"Nisam mogla da nađem kamenoresca, svi su bili obavešteni o mom slučaju odavde do Kruševca, ali sam ipak uspela da nađem ljude koji su mi postavili spomenik. Crkvena opština ima pravo da se žali na ovo rešenje, ali žalba ne odlaže izvršenje rešenja, tako da je pravda na mojoj strani", priča ona.
Grujić ističe da njena borba nije bila samo da ispuni amanet svoga oca, koji je preminuo u maju 2016. godine, već za sve Novopazarce koji ne žele da postave spomenike sa krstom ili verskim obeležjima drugih religijskih zajednica.
SPC: Nelegalan spomenik
Pravoslavnim grobljem u Novom Pazaru gazduje JKP (Javno komunalno preduzeće) Gradska čistoća, a vlasnik je Srpska pravoslavna crkva (SPC) koja je besplatno dodelila parcelu, pod uslovom da spomenici budu određenih tipova i da svi imaju krst, kao najznačajnije pravoslavno obeležje.
Protojerej stavrofor Tomislav Milenković smatra da je Gradsko veće Novog Pazara "pod krajnje čudnim okolnostima" dozvolilo Nadici Grujić da podigne spomenik pokojnom ocu, te navodi da se Srpska pravoslavna crkvena opština (SPCO) za Rašku oblast žalila Upravnom sudu na ovu odluku. On tvrdi da je Grujić, bez izvršnosti rešenja Gradskog veća, nelegalno postavila spomenik.
"Crkva nikada nije zahtevala da se ateisti sahranjuju pod verskim obeležjima i nudili smo kompromise. Međutim, ona je jednostavno bila uporna u nameri da uradi nešto suprotno poretku na tom groblju, ugovornom odnosu i suprotno zakonu, jer odluka Gradskog veća nije izvršna", naveo je Milenković u pisanoj izjavi.
Radije ćemo raskinuti ugovor o davanju parcele sa Gradom: protojererj Tomislav Milenković
On je kazao da se ispituju pod kojim je okolnostima postavljen sporni spomenik jer je to, kako je istakao, nedozvoljeno bez odobrenja JKP Gradska čistoća, koje gazduje grobljem.
"Crkva čeka odluku Upravnog suda po ovom pitanju, ali napominjemo da nećemo dozvoliti da prosta sila, kojom se dotična služi, postane opšti obrazac. Radije ćemo raskinuti ugovor o davanju parcele sa Gradom, koji smo potpisali u dobroj veri, ali smo bili izigrani", dodao je Milenković.
Sud ili Crkva?
Sead Biberović, izvršni direktor nevladine organizacije Urban in iz Novog Pazara, komentariše za RSE da je ovaj slučaj još jedna zabrinjavajuća potvrda da religijske zajednice, naročito SPC, ne poštuju zakone Srbije i da se ponašaju kao država u državi.
Spomenik je postavljen na osnovu odluke Ustavnog suda Srbije, koji je najviši pravosudni organ- Sead Biberović, 'Urban in'
"Sve to je veoma indikativno i uklapa se u priču o položaju Srpske pravoslavne crkve u Srbiji, ali i položaju drugih religijskih zajednica, odnosno ukazuju na činjenicu da oni nemaju obavezu da poštuju zakone i administrativu Srbije, koju smo svi mi obavezni da poštujemo, naročito obični građani", kaže Biberović.
"Taj spomenik je", navodi, "postavljen na osnovu odluke Ustavnog suda Srbije, koji je najviši pravosudni organ u državi".
Mnogi ateisti i ljudi koji ne žele verska obeležja na nadgrobnom spomeniku sa punom pažnjom su pratili ishod borbe Nelice Grujić, koja tvrdi da je njena porodica tek nakon sahrane čula informaciju da se na ovom groblju postavljaju samo određeni tipovi spomenika.
Pročitajte i ovo: Nema željenog groba za partizana