Moguće izmjene u korištenju pretpristupne pomoći EU

Ilustracija

Pojavila se inicijativa iz zapadnobalkanskog regiona da se državama koje su u integracijskom procesu pomogne više u vrijeme kada im je pomoć i više potrebna - prije nego što kroče u Evropsku uniju
Sasvim je jasno da države na putu prema evropskim integracijama ne mogu opstati same - izazov i cijena tranzicije su jednostavno preveliki za mnoge od njih. Gdje se Unija može konkretno iskazati u pomoći integracijskom procesu?

Dajući novac projektima ukoliko iza njih stoji ideja gradnje društva sposobnog da odgovori na evropske standarde. Iako je vrijeme krize, došlo je i vrijeme da se u okviru narednog evropskog budžeta planiraju sredstva za proširenje evropske porodice.

Bilo gdje i o bilo kakvoj aktivnosti da je riječ - od gradnje puteva do gradnje civilnog društva, pretpristupni IPA fondovi Evropske unije su dizajnirani da podrže buduće evropske članice. Kada je riječ o narednom budžetu Unije od 2014. do 2020., Evropska komisija planira da zadrži isti nivo sredstava.

Međutim, način njihovog korištenja mogao bi doživjeti izmjene.

Direktor fonansijskih instrumenata Direktorata za proširenje, Gerhard Schumann - Hitzler:

“Za period od 2014. do 2020. godine ukupno 12 i po milijardi eura će biti podijeljeno među državama. To je prijedlog Evropske komisije, a konačno će biti odlučeno glasanjem Parlamenta i stavom država članica o tome koliko će se novca staviti u tu svrhu u okviru evropskog budžeta.”

Kukan: Ispravan pristup

Riječ je o mnogo novca što je, opet, tek jedan posto evropskog budžeta. Problem je, međutim, na drugoj strani. Član Evropskog parlamenta iz Austrije, Hannes Swoboda:
Hannes Swoboda

“Često smo vidjeli slučajeve gdje, jednom kada se pridružite Uniji, dobijete mnogo novca koji je nemoguće apsorbovati - ili je to zato što nemate mogućnost kofinansiranja, ili nemate administrativne mogućnosti. Moguće da neko u Briselu na to i računa - daćemo vam novac, ali ga nećete moći trošiti. U svakom slučaju, bilo bi poštenije i efektnije dati nešto više novca u periodu pregovaranja i tako izbjeći preveliki skok pri pristupanju.”

Otuda i inicijativa iz zapadnobalkanskog regiona da se državama pomogne više u vrijeme kada im je pomoć i više potrebna - prije nego što kroče u Uniju.

Šef Delegacije za Jugoistočnu Evropu Evropskog parlamenta, Eduard Kukan.

“Sudeći po iskustvu moje zemlje, a još uvijek se dobro sjećamo perioda pristupanja, mislim da bi to bila dobra ideja. Dopada mi se jer biste tada mogli fondove da koristite više racionalno i konkretno. Čak i sa psihološke tačke gledišta - bolje je da novac dobijate u obrocima. To je ispravan pristup”, ocjenjuje Kukan.

Na ovo pitanje bi se trebao odgovor tražiti tokom naredih nekoliko mjeseci, kada će biti konačno odlučena i suma evropskog budžeta u trouglu Evropska komisija, Parlament i države članice.

Što se Bosne i Hercegovine tiče, prije svih mogućnosti korištenja pretpristupnih fondova punom snagom stoji - koracima unazad - kandidatski status.

Prije toga - ispunjenje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, te presuda Evropskog suda za ljudska prava. Prije toga - respektabilna vlast, a još prije toga - politički konsenzus o budućnosti bh. države.

Na vratima Evrope


Program Na vratima Evrope - svake nedjelje od 15 sati možete slušati u našem radijskom programu. Sadržaji iz ovog programa nalaze se i na našoj internet stranici.

(Autor programa:
Gordana Sandić-Hadžihasanović)