Ako je godinama priča o potencijalnom širenju ruskog uticaja na Balkanu mogla da se odbaci olakom diskvalifikacijom “samozvanih geostratega” iz našeg sokaka - ili da se relativizuje ukazivanjem na entuzijastične poklike bošnjačkih prvaka kako je “Turska vazda bila naša mati, tako je bilo i tako će ostati” – stvar je postala tansparentno jasna od 11. novembra. Tada je Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija usvojio rezoluciju u kojoj pored ostalog “naglašava važnost napretka Bosne i Hercegovine prema euroatlantskoj integraciji na osnovu mirovnog sporazuma uvažavajući i značaj njene tranzicije u funkcionalnu, reformski orijentisanu, savremenu i demokratsku evropsku zemlju”.
Zbog te rečenice ruski ambassador u Ujedinjenim nacijama Vitalij Ćurkin uzdržao se od glasanja za rezoluciju, prvi put otkako se Savjet bezbjednosti bavi Bosnom i Hercegovinom, rekavši kako je na to primoran jer njegove primjedbe na jezik kojim se podržava integracija zemlje u euroatlantski okvir nisu uzete u obzir i da “o izboru hoće li se ići u evropsku budućnost treba da odlučuju sami narodi”.
Odbacujući međunarodnu podršku za evropsku budućnost Bosne i Hercegovine, koja je neposredno prije te rasprave najavljena i britansko-njemačkom inicijativom uz podršku Evropske Unije i Sjedinjenih Država, ruski je ambassador tako osvijetlio i drugu stranu te priče: to da i odluku o tome da se neće u Evropu mogu donijeti samo Bosanci i Hercegovci bez pritiska onih koji opstrukciju bilo kakvog napretka ka funkcionalnoj državi vide kao legitiman izraz “narodne volje”.
Ova epizoda iz rasprave u Savjetu bezbjednosti postala je još jedna ilustracija za raspravu u Evropi o tome kako – 25 godina nakon rušenja Berlinskog zida i uklanjanja “željezne zavjese” – Evropom ponovo pušu vjetrovi hladnog rata.
Alarm, prije svega, dolazi iz Njemačke. Njena kancelarka Angela Merkel, koja je odrastala na mračnijoj strani i zida i zavjese i iskusila decenije dominacije Moskve, u govoru u Sidneju nakon zasjedanja G20 prošlog vikenda, upozorila ja kako se kriza u odnosima s Rusijom ne odnosi samo na Ukrajinu, nego ćemo “ako se stvari nastave ovako morati da postavimo i pitanje Srbije i država Zapadnog Balkana”. Ona je – kako izvještava londonski dnevnik Guardian - rekla kako Evropa ne može popuštati pred pritiskom iz Moskve: “Inače ćemo morati da kažemo: mi smo preslabi, ne možemo primati dalje u Uniju, moramo prvo pitati Moskvu je li to u redu. Tako je to bilo 40 godina i ja zaista neću da se vraćam tamo”.
Samit G20
List primjećuje kako ovo upozorenje Merkelove dolazi neposredno nakon što je tokom samita G20 puna četiri sata u četiri oka razgovarala s ruskim predsjednikom Putinom – do 1:30 ujutru. Nakon tog razgovora samo je rekla: “Ništa se nije promijenilo”.
Istovremeno najuticajniji njemački nedjeljnik, Der Spiegel, donosi opširnu analizu tog hladnoratovskog trenda iz Moskve koji dobar njemački poznavalac ruskih prilika naziva “principom organizovane nepredvidljivosti”. Za Merkelovu se u toj analizi kaže kako - nakon 35 telefonskih razgovora s Putinom – odavno zna da se ono što Putin kaže i ono što Putin radi razilaze.
Der Spiegel zapaža kako, dvije i po decenije nakon okončanja hladnog rata, u odgonetanju namjera Moskve nekadašnju “Kremljologiju” zamjenjuje savremena “Putinologija”. I kao što se ukrajinska kriza poticala i raspirivala oko toga hoće li ona biti bliža Evropi ili Rusiji, sada se – u analizi njemačkog Ministarstva spoljnih poslova pod naslovom “Uticaj Rusije u Srbiji” – ukazuje na nov pristup Kremlja Balkanu.
Elmar Brock, predsjedavajući spoljnopolitičkog komiteta Evropskog parlamenta, za Der Spiegel kaže: “Putinov cilj je da izvede toliki pritisak na balkanske zemlje da one ili odustanu od članstva u Evropskoj Uniji ili, kad postanu članice, da proruski utiču na evropske rezolucije”.
U prilog tome citira se i papir o “ruskoj mekoj moći” na Balkanu koji je za Putina pripremio Savjet za međunarodne odnose u Moskvi u kojem se govori o potrebi investiranja na Balkanu tako da “ljudi tamo vide Rusiju kao alternativu moći Zapada”.
U njemačkim analizama upozorava se na nastojanja da se, preko srpskog entiteta, proširi ruski uticaj i na cijelu Bosnu i Hercegovinu a ukazuje se i na njegovo širenje i na neke od članica Evropske Unije kao što su Mađarska, Bugarska i Slovačka.
Zapaža se s koliko je pompe Putin nedavno dočekan u Beogradu ali dozu praktične realnosti u tu priču o panslavenskom bratstvu unosi zapažanje iz njemačkog Süddeutsche Zeitunga koji kaže kako je Evropska Unija daleko važniji partner za Srbiju od Rusije: “Od 2007. do 2013. Srbija je Rusiju izvezla robe u vrijednosti od oko četiri milijarde eura a skoro 33 milijarde u Evropsku Uniju. Investicije iz zemalja članica EU skoro četiri puta premašuju ruske investicije”.
Prilično jasno. Osim naravno za ideološke sljedbenike onog nesretnika iz priče Abdulaha Sidrana koji je – s oproštenjem za upotrebu citata iz literature – zaglavio u zatvor jer je “više volio rusko govno nego američku tortu”.