Jedna zgrada u multietničkom naselju Bošnjačka mahala u Severnoj Mitrovici na Kosovu je u utorak postala predmet spora između lokalnih vlasti i Srpske liste, najveće partije kosovskih Srba.
Opštinska inspekcija tvrdi da nekoliko institucija Srbije, koje koriste zgradu kao poslovni prostor, nemaju na to prava i zatražili da se oslobodi do petka.
Tim povodom iz Srpske liste, koja ima podršku Beograda, kažu "žele da oduzmu naše prostorije".
Iz opštine odgovaraju da "koriste objekat bez ikakvih dokumenata".
odluka 'nije ni u skladu sa zahtevima' Ambasada SAD: Vlasti Severne Mitrovice bez koordinacije odlučile o 'oslobađanju' opštinskog objekta
Šta kažu iz opštine?
Lokalne vlasti u Severnoj Mitrovici, jednoj od četiri opštine sa srpskom većinom na severu Kosova, su 22. avgusta uručile potpredsedniku Srpske liste Igoru Simiću zapisnik u kome piše da institucije Srbije u roku od tri dana moraju da "oslobode" njihovu zgradu.
Obrazlaže se da inspekciji nije dostavljena dokumentacija na osnovu koje institucije Srbije koriste opštinski objekat, te se dodaje da su prethodno bili obavešteni da moraju da pripreme i predoče dokumenta ili ugovor o korišćenju ovog objekta.
Iz kabineta gradonačelnika su za Radio Slobodna Evropa (RSE) istakli da je ovaj objekat u vlasništvu opštine i da su oni koji ga koriste bili dužni da pokažu dokument na osnovu kog neka institucija u njemu boravi.
Dalje su naveli da je Simić sačekao opštinske službenike, rekao im da nema nikakav dokument o objektu koji koriste institucije Srbije, da ne zna u čijem je vlasništvu i da je tu jer su mu "pretpostavljeni tako rekli".
Kakve veze ima Srpska lista sa zgradom?
Igor Simić je funkcioner Srpske liste od njenog osnivanja 2013. godine, ispred koje je učestvovao i u kosovskim institucijama.
Međutim, gotovo sve vreme uporedo je obavljao i neku funkciju u institucijama Srbije.
Igor Simić
Bio je predsednik Nadzornog odbora Javnog preduzeća Mreža Most, te imao funkciju na Ekonomskom fakultetu u Severnoj Mitrovici.
Sada je direktor Službe Direkcije Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, koji radi u sistemu Srbije.
Upravo ova institucija se nalazi u spornoj zgradi u Severnoj Mitrovici.
Takođe, u Severnoj Mitrovici na drugoj adresi funkcioniše i gradski Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje na čijem je čelu Milan Radojević. I on je iz Srpske liste, a do novembra 2022. bio i gradonačelnik opštine Severna Mitrovica po kosovskom sistemu.
U ovoj su zgradi smeštene još tri institucije Srbije: Kancelarija za Kosovo u Vladi Srbije, Centar za socijalni rad iz Vučitrna i Kosovsko-Mitrovački upravni okrug.
Osim Simića i Radojevića, i drugi funkcioneri Srpske liste imaju funkcije u institucijama Srbije.
Primera radi, predsednik ove partije Goran Rakić je direktor Javnog komunalnog preduzeća "Standard", a anagažovan je i na Univerzitetu u Severnoj Mitrovici, koji radi u srpskom sistemu.
Pročitajte i ovo: Funkcioneri Srpske liste 'obezbeđeni' platama iz SrbijeKakav je stav Srpske liste?
Srpska lista je u saopštenju navela kako su zaposleni u institucijama Srbije obavešteni da moraju napustiti svoja radna mesta, odnosno da se "isele" iz zgrade u roku od tri dana.
Celu situaciju povezuju sa krizom na severu Kosova, a prvog čoveka Severne Mitrovice nazivaju "Kurtijevim gradonačelnikom [Aljbin Kurti, premijer Kosova]".
"Na poziv međunarodne zajednice da nelegitimni gradonačelnici rade sa alternativnih lokacija, oni su otišli korak dalje i žele da oduzmu i naše prostorije", poručuju.
Postavljaju i pitanje međunarodnoj zajednici - "da li se na ovaj način poštuje njihov poziv da nelegitimni gradonačelnici rade samo administrativne poslove i ne donose političke odluke protiv građana naših opština?"
Gradonačelnik Severne Mitrovice je Erden Atić (Atiq), koji dolazi iz Samoopredeljenja, premijera Kosova.
On je pobedio na aprilskim izborima sa oko 550 glasova, koje je srpska zajednica uglavnom bojkotovala.
A čija je sporna zgrada?
Sporna zgrada za koju kosovske lokalne vlasti i Srpska lista tvrde da je njihova, izgrađena je u predratnom periodu.
Zakon o agenciji za upoređivanje i verfikaciju imovine reguliše pitanje ovakvih objekta.
Ovaj zakon je stupio na snagu 2016. godine, nakon čega je formirana Kosovska agencija za upoređivanje i verifikaciju imovine, čiji je mandat da rešava i pitanja imovine koja je do juna 1999. bila u vlasništvu Srbije.
Srpska lista je bila protiv ovog zakona i tražila da ga Ustavni sud proglasi neustavnim.
Međutim, to se nije desilo.
Kako rade institucije Srbije na Kosovu?
Institucije na Kosovu su nastavile da funkcionišu i nakon završetka rata na Kosovu 1999. godine, ali su one u sredinama južno od Ibra izmeštene u mesta u kojima žive Srbi.
Primera radi, institucije Srbije koje su do rata funkcionisale u Prištini, sada se nalazi u Gračanici, jednoj od šest opština južno od Ibra.
Funkcionišu uglavnom u privatnim objektima, koje je, u međuvremenu, nadograđivala ili obnovljala Srbija iz svog budžeta.
Narodna biblioteka Gračanica koja funkcioniše po sistemu Srbije
Nacionalna služba za zapošljavanje u Gračanici koja funkcioniše po sistemu Srbije
S druge strane, u četiri opštine na severu Kosova – Severnoj Mitrovici, Leposaviću, Zvečanu i Zubinom Potoku – ima institucija Srbije koje rade u istim objektima u kojima su bile i pre 1999.
Kosovo i Srbija duže od decenije vode razgovore o normalizaciji odnosa u okviru dijaloga posredstvom Evropske unije.
Međutim, o pitanju imovine strane imaju potpuno suprotstavljene stavove i dogovor o tom pitanju još nije postignut.
analiza Kako na Kosovu deluju paralelne institucije Srbije?