Nova istraga Pentagona utvrdila je da američke trupe nisu prekršile ratno pravo niti su namjerno uzrokovale civilne žrtve u vazdušnom napadu u Siriji 2019. godine u kojem su poginule desetine ljudi, uključujući žene i djecu. Međutim, utvđeno je da je vojska počinila proceduralne greške nakon napada u prijavljivanju broja stradalih, pišu svjetski mediji.
Bez odgovornih
Nakon završetka istrage o incidentu koji se desio tokom američke vojne akcije protiv boraca ISIL-a u Baghuzu u Siriji 2019., kada su ubijena četiri civila a 15 ih je ranjeno, Pentagon je saopštio da nikoga ne smatra odgovornim te da vazdušni napad nije prekršio zakone ratovanja ili pravila borbe, ističe CNN.
Ni komandant kopnenih snaga niti bilo ko umiješan u izvođenje vazdušnog napada nije "postupio neprimjereno ili djelovao sa lošom namjerom" niti je "namjerno želio i nastojao da ubije civile", rekao je u utorak, 17. maja, glasnogovornik Pentagona Džon Kirbi (John Kirby).
Istraga je utvrdila da postoje problemi koji su doveli do brojnih kašnjenja u prijavljivanju mogućnosti civilnih žrtava, uključujući propuštene rokove i nepotpune informacije koje su onemogućavale potpune procjene. Ministar odbrane Lojd Ostin (Lloyd Austin) je, tvrde iz Pentagona, bio "razočaran" kada je saznao za ove probleme.
Ostin je krajem januara ponovo stavio naglasak na sprečavanje civilnih žrtava u vojnim operacijama, pozivajući na razvoj "Akcionog plana za ublažavanje štete i reagovanje na civile". Međutim, dodaje CNN, uprkos povećanom fokusu, Pentagon nije kaznio nijednog od svojih komandanata za civilne žrtve.
"Nije bilo potrebe da se neko smatra lično odgovornim za ono što se dogodilo tog dana (u Baghuzu)", rekao je Kirbi naglasivši kako je komandant kopnenih snaga, s obzirom "na informacije koje je imao u to vrijeme, donosio najbolje odluke koje je mogao u magli rata, usred borbe, protiv vrlo odlučnog neprijatelja na koncentrisanom dijelu teritorije u Siriji...".
Povjerenje javnosti u Pentagon
Nalazi američke vojne istrage odbacuju optužbe da su komandanti prikrivali ubijanje civila u Siriji, rekli su zvaničnici 17. maja, iako je ministar odbrane upozorio da nedostatak transparentnosti u takvim slučajevima rizikuje narušavanje povjerenja javnosti da će Pentagon moći da prihvati odgovornost za fatalne greške, napisao je Vašington post (The Washington Post).
Istraga, koja je uglavnom povjerljiva, ispitala je američke napade usmjerene na borce takozvane Islamske države u Baghuzu, u Siriji, 18. marta 2019.
Glasnogovornik Pentagona Rob Lodevik (Lodewick), rekao je u utorak da je u napadima zabilježeno 56 ubijenih ljudi, uključujući 51 muškarca i jedno dijete, koji su se smatrali neprijateljskim borcima. Ubijena žena i troje djece identifikovani su kao civili. U napadima su ranjena dva muškarca identifikovana kao neprijateljski borci, 11 žena civila i četvero djece civila, rekao je Lodevik.
General armije i viši istražni oficir Majkl Garet (Michael X. Garrett), koji je rukovodio istragom, zaključio je da je odluka o napadu na borce tzv. Islamske države bila neophodna za odbranu snaga koje su bile u partnerstvu sa Sjedinjenim Državama.
Udari su se, dodaje list, dogodili u jugoistočnoj sirijskoj provinciji Deir al-Zour, u blizini rijeke Eufrat, dok su lokalne snage povezane sa SAD zauzele jedan od posljednjih značajnih džepova boraca tzv. Islamske države - s namjerom da okončaju višegodišnji rat.
Američki vojni zvaničnici su ranije rekli da su na dan incidenta borci 'Islamske države' izveli složen napad na sirijske snage koje podržava SAD. Brojni američki avioni su odgovorili, započevši napade pošto su sirijske snage izvijestile da su u opasnosti.
Slučaj u Baghuzu zajedno sa sličnim neuspjesima na drugim ratištima, podstakao je, kako ističe Vašington post, kritike da Pentagon ili nije voljan ili sposoban da komandante smatra odgovornim kada američke snage greškom ubijaju civile.
'Rupe' u propisima
Napad, koji se dogodio u blizini sirijskog grada Baghuz, bio je jedan od najvećih incidenata sa civilnim žrtvama u višegodišnjem ratu protiv 'Islamske države', ali američka vojska to nikada ranije nije javno priznala, napisao je Njujork tajms (The New York Times) ističući da je istraga Pentagona uslijedila nakon istraživanja ovog lista koje je ukazalo da su zvaničnici pokušavali sakriti desetine civilnih žrtava.
Napad na Baghuz bio je dio serije prošlogodišnjih istraga Njujork tajmsa o vazdušnim napadima u kojima su ubijeni civili, ukazujući da je kamp 'Islamske države' koji je napadnut uključivao žene, djecu, zarobljenike i niz ranjenih muškaraca koji više nisu bili u borbi i, prema zakonu o oružanom sukobu, nisu bili legalne mete.
U tadašnjem odgovoru na istraživanje Njujork tajmsa, američka Centralna komanda vojske saopštila je da je napad bio u samoodbrani od neposredne prijetnje i da je ubijeno 16 boraca i četiri civila. Komanda je rekla da nije jasno da li su desetine drugih ubijenih ljudi bili borci ili civili, dok rezultati nove vojne istrage navode da je većina ostalih ubijenih u Baghuzu opisana kao borci.
U intervjuima za njujorški list, piloti, obavještajci i članovi tajne udarne ćelije koja je vodila veći dio vazdušnih udara u Siriji rekli su da je napad na Baghuz bio dio uznemirujućeg obrasca: rupe u propisima omogućavale su trupama specijalnih operacija da ubrzaju vazdušne napade na neprijatelje, ali je sve veći broj civila stradao.
Na početku rata protiv 'Islamske države' 2014. godine, najviši vojni čelnici su postavili niz mjera zaštite kako bi minimizirali civilne štete. Dronovi koji su proučavali ciljeve morali su satima provjeravati prisutnost neprijatelja ali i civila, dok su udari morali morali da odobre visoki oficiri.
Međutim, ističe Njujork tajms, 2016. i 2017. godine, ovlasti za pokretanje napada delegirane su tajnoj vojnoj ćeliji, kojom je upravljala elitna 'Delta Force', koja je otkrila da može skratiti ove mjere zaštite i napadati po svojoj volji, pod izgovorom da je riječ o samoodbrani. Ubrzo su gotovo svi udari tajne vojne ćelije pravdani pravilima samoodbrane, čak i ako su bili kilometrima od bilo kakve borbe, napisao je list.
Ubistva civila u Afganistanu
Istraga Pentagona koja odbacuje tvrdnje da su SAD prikrivale ubistva civila u napadu u Siriji dolazi usred sve češćih ispitivanja američke vojske za napade koji uzrokuju nevine smrti, ukazuje Asošiejtid pres (The Associated Press).
Krajem prošle godine, još jedna nezavisna revizija zaključila je da američki napad dronovima koji je ubio nevine civile i djecu u Kabulu u posljednjim danima rata u Afganistanu nije bio uzrokovan nedoličnim ponašanjem ili nemarom.
Utvrđeni su, kako ističe AP, određeni problemi u komunikaciji i u procesu identifikacije i potvrđivanja cilja bombardovanja.
U vazdušnom napadu u Afganistanu krajem avgusta prošle godine, poginuli su dugogodišnji zaposlenik jedne američke humanitarne organizacije i devet članova njegove porodice, uključujući sedmoro djece.
SAD su obećale da će platiti finansijsku odštetu porodici i potencijalno ih izvući iz Afganistana ali, ukazuje Asošiejtid pres, ništa od toga se još nije dogodilo.