Paroh zabranio odavanje počasti hrvatskom veteranu

Crkva Svetog Spasa u Šibeniku

Jedan šibenski paroh nije dozvolio počasnom vojnom vodu da oda počast preminulom hrvatskom veteranu i sklonio je hrvatsku zastavu sa kovčega.

Iako poznavaoci Crkve demantuju tvrdnju šibenske parohije da počasni plotuni, odnosno kako je rečeno, upotreba oružja, nisu u skladu sa verskim obredom, pažnju privlači činjenica da je ovakva odluka došla iz Srpske pravoslavne crkve, čiji su se pripadnici za vreme ratova 90-ih slikali sa oružjem, ali i blagosiljali pripadnike paravojnih formacija, od čega se sama Crkva nikada nije ogradila.

Za počasni plotun počasnog voda hrvatske vojske i hrvatsku zastavu nije bilo mesta na groblju kod crkve Sveti Spas u Šibeniku na sahrani hrvatskog veterana Rajka Jovanovića.

Šibenski paroh Milorad Đurđević nije dozvolio vodu da oda počast i sklonio je zastavu sa kovčega. Šibenska parohija saopštila je da je po pravilima Srpske pravoslavne crkve to nespojivo sa verskim obredom.
Milorad Đurđević

"U slučaju pokojnog Jovanovića, opelo je obavljeno po pravilima naše Crkve. Što se tiče vojnih počasti, izvedene su ispred groblja, izuzimajući upotrebu naoružanja, tako da ne bi bila narušena pravila obreda. Na kraju opela, u dogovoru sa sveštenikom, državna zastava je položena u kovčeg sa pokojnikom".


Hrvatski mediji su objavili da je Jovanović, inače Rom po nacionalnosti, bio hrvatski veteran i da je zahvaljujući hladnokrvnosti komandira vojnog počasnog voda koji je poslušao sveštenika i udaljio se od grobnog mesta, izbegnut teži incident.

Goran Šangut, predsednik Udruge Vukovar 91, koja se zalaže za priznanje doprinosa nacionalnih manjina u odbrani Hrvatske, kaže da ih ovakvi i slični slučajevi rastužuju.

“Žalosno je što se odvijetnicima iz Srbije koji dolaze ljetovat u Dubrovnik, pale automobili. Evo, čitali smo nedavno da je jedan liječnik odbio pregledati pacijenta srpske nacionalnosti. Isto tako zabraniti branitelju srpske nacionalnosti da se uz vojne počasti odaju priznanja za sve ono što je dao za Hrvatsku…To je sve nešto što nas tuži i rastužuje u udruzi. Mislim da institucije Hrvatske moraju puno ozbiljnije i puno odlučnije voditi o svemu tome računa.”


U šibenskoj parohiji niko danas nije odgovarao na naše pozive, a izdato saopštenje socilogu religije Mirku Đorđeviću govori da Crkva nije spremna da progovori već da se nevešto brani.

“To što je paroh učinio nema nikakve veze sa učenjem crkve. Vojne počasti usred beogradskog Novog groblja, odaju se ispaljivanjem plotuna. Stalno ispred kapele, usred groblja i to nije nikakvo objašnjenje.”

To bi možda i moglo da bude objašnjenje da su sveštenicima te iste crkve, kada su držali opelo Željku Ražnatoviću Arkanu u Beogradu, zasmetali počasni plotuni koje su na groblju ispalili iz automatskih pušaka uniformisani pripadnici Srpske dobrovoljačke garde, kojom je Arkan svojevremeno komandovao.

Ili sadašnjem vladiki Filaretu, koji se kao protosinđel u Slavoniji slikao na vojnom ratnom vozilu sa mašinkom u ruci. Filaret, ne da nije snosio nikakvu odgovornost, nego je još napredovao u crkvenoj hijerarhiji i danas, kao vladika sedi u Sinodu, crkvenoj vladi.

Najdrastičniji primer je 1995. u Trnovu kada sveštenici blagosiljaju pripadnike paravojne jedinice Škorpioni, koji nakon toga ubijaju šestoricu mladića, zarobljenih civila Bošnjaka iz Srebrenice.

Na osnovu ovog šokantnog snimka osudjeni su pripadnici Škorpiona ali crkva se oglušila o grehe svojih pripadnika.
Mirko Đorđević, Foto: Vesna Anđić

Mirko Đorđević:
“To ne da se protivi učenju crkve, nego podleže najstrožim sankcijama - isključenjem iz crkve i vere. Otac Gavrilo, starešina tog manastira koji na snimku figurira kao neka vrsta junaka, nije snosio nikakvu odgovornost po crkvenim kanonima. Naprotiv, on je danas jedan uticajni travar, iscelitelj u istom tom manastiru.”

Po kom crkvenom kanonu se određuje koji plotuni mogu na groblju, a koji ne, te koja zastava je prihvatljiva, a koja nije, odnosno gde piše da izvođenje državnih i vojnih počasti sa upotrebom naoružanja nije spojivo sa verskim obredom, koji se obavlja u crkvi, su pitanja na koja u Srpskoj pravoslavnoj crkvi nisu želeli da odgovore ni vladike ni profesori Bogoslovskog fakulteta sa kojima smo razgovarali, upućujući nas na šibensku parohiju.

Da se nešto u ponašanju Crkve promenilo, čime bi mogao da se pravda postupak u šibenskoj parohiji, logično bi bilo da se Crkva ogradila od svih prethodnih pobrojanih primera. To nam govori da u SPC nema promena ni u novije vreme, kaže nam Đorđević:

„I ona se opire duhu vremena. Ono što je u svim hrišćanskim crkvama davno obavljeno, znači osavremenjivanje čitanjem novih znakova u vremenu, to ne postoji u našoj crkvi koja nije sklona reformi.”


Ovaj gest u Šibeniku sigurno neće pomoći boljem prihvatanju Srba povratnika u Hrvatsku i, recimo, njihovim zahtevima za povraćaj stanarskih prava. Tako je bilo za vreme rata, kaže nam profesor na beogradskom univerzitetu Ljubiša Rajić. Sad se samo malo primirilo, ali se suštinski ništa nije izmenilo, zaključuje Rajić, ali ne štedi ni ostale dve od tri najveće verske zajednice na ovim prostorima.

„Jednostavno poznato licemerje verskih zajednica, bar ove tri najveće na teritoriji bivše Jugoslavije, koje su zdušno učestovale u ratu i u nacionalističkom projektu, i odlučuju o svemu i svačemu. Od toga da li će se održati Kobasicijada u Srbiji, preko toga da se Filmski festival u Sarajevu odlaže da se ne bi poklopio sa Ramazanom, do Katoličke crkve u Hrvatskoj koja direktno poziva vernike za koju stranku da glasaju. I te tri velike verske zajednice i dalje sebe doživljavaju kao vojnike božije u ovozemaljskim sukobima.“