Prije godinu dana obećanih 250 miliona evra ruskog kredita nikako da stigne u Republiku Srpsku. Pompezno najavljivani kredit koji je trebao još u prošloj godini stabilizovati budžet, do danas nije ostvaren, a iz Vlade RS tvrde da će novac doći kad za tim bude potrebe.
Sa druge strane analitičari nisu uvjereni da će do realizacije ovog kredita uopšte i doći, s obzirom na nove pregovore sa MMF-om
Podsjetimo, prije godinu dana Milorad Dodik, predsjednik RS-a, i članovi tadašnje Vlade umalo su zapjevali kada su pompezno najavljivali ruski kredit od sko 250 miliona evra.
"Prva tranša od 70 miliona evra dolazi u narednih, ne mogu tačno precizirati, ali mehanizam je pokrenut, i to ide. Ostali novac, dodatnih 250 miliona evra biće u kontinuitetu obezbjeđeno u toku ove godine. Odnosno obezbjeđeno, a mi ćemo ih uzimati onda kada nama budu potrebna", rekao je Dodik u aprilu 2014. godine.
Od tada sve je ostalo na priči. Uslovi pod kojima je kredit trebao biti dignut do danas nisu poznati javnosti. Iz Vlade RS povremeno kažu da će para biti, ali kada ne zna se.
Željka Cvijanović
"Sa ruskim kreditom koji je davno ispregovaran biće povučen u vrijeme kad se o tome donese odluka", navodi Željka Cvijanović, predsjednica Vlade Republike Srpske.
Ekonomisti, pak, kažu da s obzirom na snakcije koje trpi Rusija, malo je izvjesno da ruski kredit bude ostvaren. Svetlana Cenić tvrdi da se tu ustvari radilo o kreditu kod komercijalne banke, pod nepoznatim uslovima.
"S obzirom na sankcije, ruske banke se ne mogu zaduživati i uzimati sredstva na međunarodnom tržištu. Prema tome, odakle će ruske banke dati toliki novac Republici Srpskoj, to je prvo pitanje. Drugo pitanje je da li može da objasni Vlada RS-a po kojoj kamatnoj stopi, a treće pitanje šta je hipoteka. Iz krugova Vlade Republike Srpske se naravno čulo da je hipoteka kompletna elektroprivreda", jasna je Cenić.
Sličnog mišljenja je i ekonomista Zoran Pavlović.
"Definitivno, stanje ekonomije u Ruskoj Federaciji je poljuljano i to onda znači niko baš nije sretan, a ako uzmemo kamatnu stopu koja važi u Ruskoj Federaciji sada, koja je bila čak došla i na 18 posto, ja nikad ne bi tamo uzeo kredit", navodi Pavlović.
Činjenica je da entitetskoj Vladi hitno treba novac. Samo u prvih 100 dana rada, nova vlada je zadužila ovaj entitet za približno 60 miliona evra prodajom obveznica i trezorskih zapisa. Uz to prekid stare tranše sa MMF-om, dodatno je opteretio budžet koji je uzgred isplaniran sa deficitom od 250 miliona evra.
U međuvremenu, u posjetu je došla i nova delegacija MMF-a da bi ispregovarala novu tranšu.
Prema mišljenju Svetlane Cenić, ovo je dovoljan signal da od ruskog kredita nema ništa, a i novac koji dobiju od MMF-a neće biti dovoljan da se spriječi finansijska dubioza budžeta Republike Srpske.
Svetlana Cenić
"Ne vjerujem u to, jer ne bi bila ovolika panika. To što MMF dolazi u maju, znači pregovaraće, ali podsjećam i da taj iznos o kome se govori, biće dovoljan tek toliko da ugasi požar u vrlo kratkom roku, jer dubioza budžeta Vlade Republike Srpske je ogromna, a pri tome potraživanja komercijalnih banaka u RS prema Vladi, fondovima i opštinama je premašilo milijardu i 100 miliona maraka", objašnjava Cenić.
Siniša Vukelić, urednik portala Capital.ba, smatra da je sada jasno kako je pompezno najavljivani ruski kredit ustvari bio samo politički marketing, posebno pred izbore.
Vukelić ističe kako je od najave tog famoznog kredita prošlo dosta vremena, a on i dalje nije realizovan, a da je posjeta delegacije MMF-a najbolji dokaz za pomenutu tezu.
"Sama činjenica da je Vlada Republike Srpske, odnosno da su premijerka i ministar finansija morali otići u Vašington i lično tražiti produženje stand-by aranžmana, za koji su netom prije toga rekli da im neće biti potreban i da imaju alternativu u vidu ruskog kredita, pokazuje da od ruske pomoći sada nema i neće biti ništa", pojašnjava Vukelić.
Da će entitetska Vlada učiniti sve kako bi došlo do sporazuma sa MMF-om pokazuju i njene najave o donošenju novog Zakona o radu, na kojem insistira MMF, a kojem se protivi sindikat, koji je za 1. maj najavio i proteste povodom ovih najava. To sve pokazuje da je trenutno MMF jedini mogući izvor novca za entitetsku Vladu, a ruski kredit je, po svemu sudeći izgubljen u magli predizborne retorike.