Dnevno@RSE na početku svakog radnog dana donosi vam pregled najvažnijih vijesti sa Zapadnog Balkana i svijeta. Za vas biramo najave za ključne događaje kao i jedinstvene sadržaje RSE. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!
Dobro jutro poštovani čitaoci,
Piše vam Jasmina Đikoli, novinarka Radija Slobodna Evropa.
Ovog jutra za vas smo izabrali:
Važno za danas
- Blinken razgovarao s Vučićem i Kurtijem o potrebi intenziviranja procesa dijaloga -- Američki državni sekretar Antony Blinken 11. oktobra je u odvojenim telefonskim razgovorima razgovarao s premijerom Kosova Albinom Kurtijem i predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem. Iz kabineta predsjednika Srbije je saopšteno da su ključne teme bile Kosovo i "želja američke administracije da u najkraćem roku bude postignuto rješenje", odnos Srbije prema Ruskoj Federaciji i diversifikacija energetskih izvora Srbije.
- Vijeće Evrope usvojilo rezoluciju o podršci evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana -- Parlamentarna skupština Vijeća Evrope (PACE) usvojila je rezoluciju o podršci evropskoj perspektivi Zapadnog Balkana kojom se poziva da se procesu proširenja EU da novi podsticaj, dok se od država Zapadnog Balkana traži da se odmah pozabave ključnim izazovima sa kojima se suočavaju.
- Zelenski u obraćanju liderima G7 rekao da Rusiju treba potpuno izolovati -- Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski obratio se 11. oktobra na virtuelnom sastanku grupe sedam naprednih ekonomija G7 na kome se razgovaralo o ruskim napadima na ukrajinske gradove 10. oktobra. Zelenski je rekao da moraju da odgovore na rusko bombardovanje energetske infrastrukture njegove zemlje ograničenjem cijena izvoza nafte i gasa iz Rusije. Generalni sekretar NATO saveza Jens Stoltenberg kaže da su ruski raketni napadi na Ukrajinu 'znak slabosti' jer Rusija ne uspijeva da postigne napredak na ratištu.
- Putin rekao šefu UN-ove nuklearne agencije da je Moskva 'otvorena za dijalog' o nuklearki Zaporožje -- Ruski predsjednik Vladimir Putin rekao je šefu UN-ove nuklearne agencije da je "otvoren za dijalog" o ukrajinskoj nuklearki Zaporožje i da će razgovarati o svim pitanjima koja izazivaju zabrinutost. Nuklearna elektrana Zaporožje, najveća u Evropi, bila je žarište ruske vojne kampanje u Ukrajini. Moskva i Kijev mjesecima okrivljuju jedni druge za granatiranje u blizini postrojenja koje je izazvalo strahove od nuklearne katastrofe.
- NASA uspješno promijenila putanju asteroida -- Svemirska sonda koja je udarila u mali, bezopasni asteroid milione milja udaljen od Zemlje, uspjela je promijeniti njegovu orbitu, saopštila je NASA 11. oktobra objavljujući rezultate svog testa spašavanja svijeta.
Balkan na RSE
Brisel će vjerovatno uslovno preporučiti kandidatski status za BiH -- Evropska komisija će najvjerovatnije uslovno preporučiti dodjelu statusa kandidata za Bosnu i Hercegovinu, potvrdilo je za Radio Sloboda Evropa nekoliko briselskih izvora. Evropski komesar za proširenje, Oliver Varhelyi će u srijedu 12. oktobra objelodaniti paket proširenja zajedno sa individualnim godišnjim izvještajima za svaku državu pojedinačno. Pročitajte šta je sve rečeno za države Zapadnog Balkana u novom izvještaju EU?
Ne postoje francusko-njemačke 'garancije' za Kosovo i Srbiju -- Posljednje izjave premijera Kosova Albina Kurtija i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića odaju da su obojici stigle poruke iz najviših političkih i diplomatskih nivoa Evropske unije oko postizanja pravno obavezujućeg sporazuma dvije strane. Kako ocjenjuju dvojica poznavaoca političkih prilika na Kosovu i u Srbiji Agon Maliqi i Dušan Janjić, dokaz su izjave Kurtija i Vučića oko francusko-njemačkog dokumenta, koji se pominje u medijima u zemljama regiona.
Sankcije Rusiji iskušenje za još neformiranu Vladu Srbije -- Rokovi koje su u svojim izjavama postavljali mandatarka Ana Brnabić i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić za formiranje nove Vlade Srbije su probijeni. Predstavnici vlasti i opozicije u Srbiji ne slažu se oko toga u kojoj mjeri odluka o sankcijama Rusiji odlaže formiranje nove Vlade Srbije. Međutim, ono u čemu su saglasni jeste da je rat u Ukrajini uticao na činjenicu da ni tri mjeseca od proglašenja konačnih rezultata parlamentarnih izbora Srbija nema krovnu instituciju.
Šta se sve dešavalo na dan izbora u BiH? -- Gradska izborna komisija u Doboju, gradu na sjeveru Bosne i Hercegovine, zaprimila je 16 prigovora na izborni proces, ali nijedan koji se tiče ozbiljne povrede biračkih prava. Ovo je za RSE rekao Nenad Paleksić, predsjednik Gradske izborne komisije u Doboju. Prigovori su se, dodaje, većinom ticali zabrane da posmatrači gledaju lične karte glasača na opštim izborima, održanim u BiH 2. oktobra.
Većina kandidata za gradonačelnika Podogrice posljednjih dana obišla je tezge zelene pijace, probala voće, pričala s građanima, uz budno oko kamera. U video prilogu pogledajte zašto je zelena pijaca nezaobilazna tačaka političke kampanje uoči lokalnih izbora 23. oktobra?
Rat u Ukrajini
‘General Armagedon’: Ko je novi komandant ruskih snaga za Ukrajinu? -- Dva dana nakon što je preuzeo komandu u posrnulom ruskom ratu u Ukrajini, general Sergej Surovikin je pokrenuo najveće vazdušne napade otkako je počela invazija prije sedam mjeseci. Sudeći po prošlosti, Surovikin će rat odvesti u najsmrtonosniju fazu do sada.
Video Ukrajinci se spremaju za hladnu, ratnu zimu donosi priču iz Irpina, gradu blizu Kijeva, gdje se veliki broj stanovnika vratio nakon intenzivnih ruskih napada. Ali mnoge kuće su teško oštećene i ljudi naporno rade da ih pripreme kako se približava zima.
Apeli da se Putinu oduzme titula počasnog građanina u opštinama Srbije -- Novi Sad mora da skine tu ljagu sa sebe, tako Aleksandar Jovanović iz Akcije progresivne Vojvodine (APV) obrazlaže zahtjev da se predsjedniku Rusije Vladimiru Putinu oduzme titula počasnog građanina tog grada u Vojvodini. Novi Sad nije jedini grad u Srbiji u kom je Putin počasni građanin. U desetak opština u toj zemlji odbornici su dodijelili ovu titulu ruskom predsjedniku.
U foto priči Iza ruskih snaga ostao razoren pravoslavni manastir pogledajte oštećenja koja je pretrpio manastir Svjatohirska lavra koji se nalazi u blizini nedavno oslobođenog grada Svjatohirsk u Donjeckoj oblasti. Poznat i kao Pećinski manastir Svjatohirsk, veliki kompleks crkava s lučnim kupolama smatra se jednim od pet najsvetijih mjesta u Ruskoj pravoslavnoj crkvi.
Svijet
Naftni sukob u pozadini rata u Ukrajini -- Odluka Organizacije zemalja izvoznica nafte (OPEK) i drugih proizvođača, na čelu sa Saudijskom Arabijom i Rusijom, viđena je kao zabijanje noža u leđa predsjedniku SAD Joe Bidenu. Istovremeno, dok najava smanjenje proizvodnje nafte otežava napore Zapada da Rusiju liši sredstava za vođenje rata u Ukrajini, ona označava i novi i možda opasan raskid između zemalja proizvođača i zemalja uvoznica, a posebno između SAD i Saudijske Arabije, pišu svjetski mediji.
Toliko za danas, pišite nam i podijelite vaše priče sa nama na slobodnaevropa@rferl.org
Srdačan pozdrav do sutra ujutru,
Jasmina Đikoli
Dnevno@RSE dolazi besplatno u vaš inbox. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!