Parlamentarna većina tri koalicije predvođene Demokratskim frontom, Demokratama i Građanskim pokretom URA, potpisala je u petak, 2. septembra Sporazum kojim su se obavezali da će u narednih petnaest dana formirati novu Vladu Crne Gore.
Da je većina, koja je pobijedila na izborima 30. avgusta 2020. godine i time prekinula trodecenijsku vladavinu Demokratske partije socijalista (DPS), ponovo zajedno saopštio je lider prosrpskog i proruskog Demokratskog fronta (DF), Andrija Mandić.
Mandić je takođe predložen za mandatara buduće crnogorske vlade. Prethodnoj Vladi Dritana Abazovića izglasano je nepovjerenje 20. avgusta, nakon nešto više od 100 dana rada.
Šta stoji u predlogu Demokratskog fronta?
Tri koalicije su potpisale politički Sporazum o ciljevima obnovljenog saveza koji je predložio DF.
Među njima su: demontaža bivšeg režima DPS-a, borba protiv korupcije i organizovanog kriminala na svim nivoima, sprovođenje reformi za vanredne parlamentarne izbore, ekonomske reforme, popunjavanje mjesta u pravosuđu, posvećenost evropskim integracijama, poštovanje svih međunarodnih obaveza i stavljanje moratorijuma na sva identitetska pitanja koja dijele društvo.
U potpisanom dokumentu se između ostalog naglašava da u međusobne dogovore ne mogu biti uključene bilo koje strukture, koje ne čine parlamentarnu većinu sa izbora 2020. godine.
Pročitajte i ovo: Može li Crna Gora sama riješiti političku krizu?Andrija Mandić kandidovan za mandatara
Prethodno je Demokratski front kandidovao Mandića za budućeg mandatara.
On je nakon sastanka najavio da će narednih dana biti dogovoreno novo rukovodstvo Skupštine i izbor nove Vlade:
"Ovo je dobra prilika da obavjestimo predsjednika države (Mila Đukanovića) i ukupnu domaću i međunarodnu javnost, da postoji parlamentarna većina koja će za rezultat imati i novu Vladu Crne Gore."
Andrija Mandić, lider Demokratskog fronta, na fotografiji iz maja 2019. Mandića je trostranačka skupštinska većina kandidovala za mandatar nove Vlade Crne Gore.
Ukoliko u narednim danima dogovore formiranje nove Vlade, uputiće zahtjev predsjedniku Crne Gore Milu Đukanoviću da im dodijeli mandat za sastav nove Vlade.
Za šta se zalaže Demokratski front?
Demokratski front, koji je inicirao razgovor o formiranju buduće Vlade, sastavljen je od dominantno srpskih nacionalnih stranaka koje podržavaju politiku zvanične Rusije i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića.
Andrija Mandić, lider Demokratskog fronta, u razgovoru sa Aleksandrom Vučićem, tadašnjim premijerom, a sada predsjednikom Srbije, 31. januara 2017.
Demokratski front je ranije proklamovao tri cilja kada dođe na vlast: povlačenje priznanja nezavisnosti Kosova, izlazak Crne Gore iz NATO alijanse i ukidanje sankcija Rusiji koje je Crna Gora uvela 2014. godine, slijedeći spoljnopolitički kurs Evropske unije prema Rusiji zbog aneksije ukrajinskog poluostrva Krim.
Kakav je odnos SAD i EU prema Demokratskom frontu?
Iz Sjedinjenih Država je u više navrata poručeno da Demokratski front nije partner jer između ostalog blokira put Crne Gore ka Evropskoj uniji. I iz institucija Evropske unije je izražena sumnja da bi Vlada sa DF-om bila proevropska.
Pročitajte i ovo: Ulazak Demokratskog fronta u Vladu Crne Gore za Brisel nepoželjna opcijaTako je predsjedavajući Evropskog parlamenta za saradnju sa Crnom Gorom Vladimir Bilčik za podgoričku "Pobjedu" saopštio da ozbiljno sumnja da bi DF mogao povesti Crnu Goru ka istinski proevropskoj vladi:
"Ne mogu ni da zamislim scenario u kojem bi se to desilo i u kojem bi to bilo kredibilno rješenje koje bi imalo podršku i povjerenje EU... Koalicija iz 2020. je potrošena, a DF je preuzeo toliko koraka u veoma suprotnom pravcu od evropskog tako da to ne vidim kao put naprijed."
Upitan da prokomentariše ovu poruku Bilčika, Mandić je citirao dio iz političkog sporazuma u kome se kaže da ne žele "da u dogovore budu uključene strukture koje nisu dobile podršku građana".
Abazović o poslednjem obrtu
Dritan Abazović koji je u Beogradu na skupu Otvorenog Balkana, komentarisao je najavljeni dogovor o novoj Vladi:
"Ukoliko i dalje budem premijer, donosiću teške odluke. Ako bude dogovor nove većine da budem premijer - dobro, ako ne, svoju politiku ću afirmisati i iz opozicije ako bude trebalo."
Dritan Abazović (desno), premijer Crne Gore, sa albanskim premijerom Edijem Ramom, tokom konferencije za novinare na samitu inicijative "Otvorni Balkan" 2. septembra 2022. Vest o dogovoru o budućoj Vladi Crne Gore Abazovića je zatekla tokom boravka u glavnom gradu Srbije.
Kako se stiglo dovde?
Tri koalicije predvođene Demokratskim frontom, Demokratama i Građanskim pokretom URA su na izborima 2020. godine osvojile večinu od 41 mandata u parlamentu koji ima 81 mjesto, i formirale Vladu na čelu sa Zdravkom Krivokapićem.
Krivokapićeva Vlada je trajala do februara ove godine kada je oborena na inicijativu tadašnjeg potpredsjendnika Dritana Abazovića i uz pomoć glasova tadašnje opozicije predvođene DPS-om predsjednika države Mila Đukanovića.
Potom je formirana nova Vlada Dritana Abazovića, uz podršku koja je funkcionisala nešto preko 100 dana, a oborena je zbog potpisivanja Temeljnog ugovora sa Srpskom pravoslavnom crkvom koji je od najvećeg dijela partnera u vladajućoj koaliciji ocijenjen štetnim po interese Crne Gore.
Pročitajte i ovo: Nova većina ili izbori u Crnoj Gori, poslije pada Abazovićeve VladeU slučaju da DF, Demokrate i URA postignu dogovor, to će biti treća Vlada koja je formirana od 2020. godine.
Nakon postignutog sporazuma, prekinuta je sjednica Skupštine na kojoj je trebalo da se razmotri razrješenje predsjednice parlamenta Danijele Đurović. Ovu inicijativu ranije su podnijeli DF i Demokrate.