BiH: Programi odgovornog budžetiranja

Žene u fabrici vina, ilustrativna fotografija

Programsko budžetiranje je jedna od obaveza koju BiH ima prema Evropskoj uniji. Trenutno se organizuju radionice koje bi približile ovaj način odnosa prema budžetima za lokalni, odnosno opštinski nivo. Na skupu u Doboju bilo je takođe riječi o gender budžetiranju, ali i osnovnim karakteristikama programskog budžetiranja.

Programsko budžetiranje je jedna od obaveza BiH u procesu evropskih integracija. Radi se o prelasku sa tradicionalnog planiranja budžeta na jedan noviji, primjereniji i učinkovitiji sistem kojim se mogu i mjeriti rezultati uloženih sredstava, kaže Vikica Šunjić iz Gender centra Vlade FBiH.

„Programsko budžetiranje je jedan proces koji se provodi u BiH kroz SPEM projekat, s osnovnim ciljem da učinke naših javnih sredstava mjerimo prema koristima koje imaju krajnji korisnici tih budžeta", kaže ona.

Predavanje o programskom planiranju budžeta održano je za predstavnike opština Doboj, Doboj Istok, Doboj Jug, Maglaj, Usora, Gračanica, Modriča i Petrovo koje su uključene u Projekat razvoja opština koji se u dobojskoj regiji realizuje uz podršku Švicarske agencije za razvoj i saradnju.
Sarajevo, služba za zapošljavanje, nezaposleni traže posao, ilustrativna fotografija

Vijećnik u Opštinskog vijeća Maglaj Spaho Bradarić, kaže da u budžetima treba planirati što više novca za zapošljavanje mladih.

„Samim tim, čim se mladi zaposle, bude više posla, a onda će imati više i općine, a budžeti će biti puniji. Daje se puno i u kapitalna ulaganja, na višim i nižim nivoima, međutim, čovjek sebi uzima nešto luksuzno tek kad sve podmiri. No, kod nas se ide nekako obratno. U narednom periodu, ja mislim da bi ipak trebalo najviše sredstava planirati za razvoj i za zapošljavanje"
, kaže on.

Pomoćnik načelnika za finansije Opštine Gračanica Zijad Dedić smatra da bi u naredne dvije do tri godine programsko budžetiranje moralo biti uvedeno u svim opštinama u BiH.

„Programsko budžetiranje je sasvim drugačiji pristup izradi budžeta. Do sad smo imali raspoloživa sredstva i ta sredstva dijelili prema programu. Sad imamo obrnuti sistem: imamo programe i prema tim programima mi sad tražimo sredstva", ističe Dedić.

Još jedna novina za bh. budžetske sistemu je gender budžetiranje, naglašava dalje Vikica Šunjić.

„Kroz programsko budžetiranje mi želimo da planiramo budžete na način da oni zadovoljavaju potrebe i žena i muškaraca, jer su one različite u našem društvu, i da se ta uložena sredstva, kroz mjerenje njihovih efekata, kasnije kroz drugačije mjerenje prioriteta mogu prilagođavati potrebama. Što to znači? To znači da u trenutnim uvjetima u BiH, pa i u svakoj lokalnoj zajednici, u kroničnom nedostatku novca, ne znači da ćemo radi te pravednije raspodjele javnih sredstava tražiti više novca. Ne. Mi ćemo prioritetizacijom, redajući prioritete, u okviru postojećih sredstava, ta sredstva pravednije rasporediti na korisnike, a da oni imaju bolje efekte", kaže Šunjić.

Kroz programsko budžetiranje mi želimo da planiramo budžete na način da oni zadovoljavaju potrebe i žena i muškaraca - kaže Šunjić


Trenutno u BiH ne postoji pravni okvir koji bi obavezivao lokalne zajednice da kreiraju budžete na ovaj način, dodaje Šunjić.

„Mi u trogodišnjem periodu radimo na razvoju unutarprogramskog budžetiranja i gender odgovornog budžetiranja u pilot oblasti rada i zapošljavanja. Ona postaje obavezujuća za tri ministarstva i jedan federalni zavod. Naš je cilj da nakon te tri godine partnerstva sa federalnim Ministarstvom finansija, programsko i gender odgovorno budžetiranje, kroz pravni okvir, proširimo na sve budžetske korisnike svih nivoa vlasti. Slične inicijative se događaju u Republici Srpskoj i na državnom nivou, s tim što mogu reći da naše kolege i kolegice iz Gender centra RS taj model programskog i gender odgovornog budžetiranja razvijaju na pilot oblasti poljoprivrede, tačnije rečeno položaju žene na selu", zaključuje ona.