Aleksander Stub (Alexander Stubb), bivši premijer je postao novi predsjednik Finske, nakon što je u drugom krugu izbora u toj zemlji u nedjelju 11. februara pobijedio bivšeg šefa diplomatije, Peku Havista (Pekka Haavisto), u neizvjesnoj trci između dva iskusna političara.
Najvažniji zadatak novog šefa države će biti upravljanje spoljnom i bezbjednosnom politikom ove nordijske zemlje, sada kada je članica NATO saveza, nakon ruske invazije na Ukrajinu.
Sa prebrojanih više od 99% glasova, kandidat desnog centra Stub, iz konzervativne Stranke nacionalne koalicije je dobio 51,6% glasova, dok je nezavisni kandidat Havisto, iz zelene ljevice, dobio 48,4%.
Stub, 55-godišnjak koji je bio premijer tokom 2014. i 2015, a svoju karijeru je započeo kao zakonodavac u Evropskom parlamentu, postaće 13. predsjednik Finske od nezavisnosti ove zemlje od Ruskog carstva, 1917. godine.
Birališta širom zemlje su zatvorena u osam sati po lokalnom vremenu.
Pročitajte i ovo: Finci biraju predsednika u novom geopolitičkom okruženjuHavisto (65) je priznao poraz nakon što je projekcija finskog javnog emitera YLE prognozirala pobjedu za Stuba nakon devet sati po lokalnom vremenu. Stisnuo je ruku Stubu i čestitao mu u gradskoj vijećnici u Helsinkiju, gdje su kandidati i mediji gledali rezultate dok stižu.
Stub i Havisto su bili glavni kandidati u izborima na kojima je više od četiri miliona ljudi sa pravom glasa biralo nasljednika izuzetno popularnog predsjednika Saulija Ninista (Niinisto), koji nije imao pravo na reizbor i čiji šestogodišnji mandat ističe u martu.
Nijedan od devet kandidata nije dobio više od pola potrebnih glasova u prvom krugu izbora 28. januara, a Stub i Havisto su dobili svaki oko četvrtine glasova.
Inicijalni podaci su pokazali izlaznost od 70,7%, što je manje od prvog kruga, u kojem je iznosila 75%.
Stub i Havisto su se uglavnom slagali oko ključnih spoljnopolitičkih pitanja, koja se odnose na "tvrdu liniju" prema Moskvi i trenutnom ruskom vodstvu, te potrebi za pomoć Ukrajini sa vojnog i civilnog aspekta.
Pročitajte i ovo: Vodi li se 'hibridni rat' prilivom ilegalnih migranata na granici iz Rusije u FinskuZa razliku od većine evropskih država, predsjednik Finske drži u rukama izvršnu vlast, te formira spoljnu i bezbjednosnu politiku zajedno sa vladom, pogotovo po pitanju zemalja van Evropske unije, kao što su SAD, Rusija i Kina.
Predsjednik je takođe vrhovni zapovjednik vojske – naročito bitna rola u trenutnom evropskom sigurnosnom okruženju, te naelektrisanoj geopolitičkoj situaciji u Finskoj, koje se pridružila NATO savezu u aprilu 2023, nešto više od godinu dana nakon invazije Rusije na Ukrajinu.