Na ukidanje viza moglo bi se čekati i do 2011. godine

  • Maja Bjelajac
Građani bi mogli vizne olakšice čekati još godinu dana, ukoliko bh. vlasti propuste zadnji voz za ispunjenje uslova EU za bijelu šengen listu.

Pomoćnik ministra bezbjednosti Bosne i Hercegovine Samir Rizvo kaže da ukoliko BiH ne dobije bezvizni režim u julu sljedeće godine, na bijelu šengensku listu dospjeće tek početkom 2011. Rizvo, ipak, smatra da je država ispunila većinu uslova koje Evropa zahtijeva u procesu liberalizacije viznog režima:

„Mi smo 1. oktobra poslali dodatni, drugi izvještaj o spremnosti. Trenutno je taj izvještaj na razmatranju u Evropskoj komisiji. Početkom decembra ćemo imati sastanke. U januaru su planirane nove ekspertske misije koje treba da dođu i na licu mjesta se uvjere dokle smo stigli sa ispunjavanjem uslova. Nadamo se pozitivnim izvještajima i nadamo se da ćemo još jedan manji broj preostalih pitanja do tada riješiti.“


Spoljnopolitički odbor Evropskog parlamenta podržao je prijedlog britanskog poslanika Sare Lutford da se BiH i Albanija uslovno stave na bijelu šengensku listu zemalja iz regiona, javile su agencije početkom mjeseca.

Očekuje se da bi podrška Evropskog parlamenta za ubrzano dobijanje bezviznog režima za BiH mogla biti data u novembru na plenarnoj sjednici.

Iako odluka Parlamenta pravno ne obavezuje Evropsku komisiju da da zeleno svjetlo, smatra se da bi podrška parlamentaraca dala istu šansu za ukidanje viza kao što su dobile Srbija, Makedonija i Crna Gora.

Direktor Agencije za identifikacijske dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH Siniša Macan naglašava da se mora nastaviti dinamikom kojom se išlo u prethodnim mjesecima što se, kako kaže, već prepoznaje u Evropskoj uniji:

„Odluku donosi Evropska komisija, preporuku daje Evropski parlament. I tu se pokrenula određena aktivnost za određen broj evropskih parlamentaraca, da se da preporuka da se uslovno - vi ćete vidjeti kasnije, postoji bijela, postoji crna šengenska lista i ne postoji nikakav prelazni period - međutim pokušaće se uraditi za zemlje kao što su BiH i Albanija da se stavi taj tzv. uslovni prelazak. Znači u momentu kada se procijeni da su uslovi ispunjeni, tada će se preći na bijelu šengensku listu.“


Još niz uslova za ispuniti


Osim uvođenja biometrijskih pasoša, uslovi za bijelu šengensku listu obuhvataju poboljšanje kontrole granica, efikasno upravljanje migracijama i azilom, poštovanje ljudskih prava i borbu protiv organizovanog kriminala. Iako evropski zvaničnici uporno ističu posljednji uslov kao jedan od najvažnijih, bosanskohercegovački funkcioneri neskromno tvrde da postižu zavidne rezultate na suzbijanju kriminala. Ministar unutrašnjih poslova RS Stanislav Čađo:

„Kada bi sve institucije i sve agencije pratile nivo aktivnosti i onoga što čini MUP, i u ovako složenim odnosima i u kontekstu ograničenih nadležnosti po brojnim pitanjima, ja sam siguran da to ne bi niko pominjao kao ozbiljan uslov za liberalizaciju viznog režima.“


I pored brojnih optimističnih tonova kada je riječ o bezviznom režimu za BiH, dio javnosti je više nego skeptičan. Ekonomista Svetlana Cenić:

„Ono što ljudi zaboravljaju da nije stvar samo svega onoga što se taksativno nabrojalo nego i nešto i što se zove imidž BiH. A s ovakvim imidžom i ovakvim traljavim procedurama skeptična sam čak da će to biti taj juli naredne godine. Sve su prilike da to može biti i prolongirano u zavisnosti i od ovih sad šou programa koji se dešavaju oko nekih pregovora, ocjene i procjene. I pogledajte izvještaj zadnji EU, pa mislim da to mnogo više govori nego sve ostalo.“

Svetlana Cenić ističe da oni koji odlučuju u ime građana BiH, a koji mogu da putuju po svijetu, treba da shvate da je ostatku stanovništva uskraćena ta mogućnost. Time su, podsjeća ona, osakaćeni privreda, obrazovanje i sve ostale oblasti u bh. društvu.