Među građanima u Sarajevu vlada zabrinutost u vezi sa poslovanjem Sberbanke u Bosni i Hercegovini (BiH), nakon što su Sjedinjene Američke Države(SAD) uvele sankcije Rusiji, koje se mahom odnose na bankarski sektor i pojedince.
Među uplašenim građanima je i Sarajka koja je u petak 25. februara bila u redu pred ovom bankom u glavnom gradu BiH.
"Nešto ne želim da mi Rusi upravljaju mojom ušteđevinom. To je moja vrsta bojkota", kaže ona za Radio Slobodna Evropa (RSE).
Iz Sberbanke su se u petak javnosti obratili saopštenjem za javnost navodeći da posluju uobičajeno, te da pružaju "sve proizvode i usluge svim svojim klijentima".
Pročitajte i ovo: Evropska unija zamrzava sredstva Putinu i LavrovuDodali su da je banka dio Grupacije Sberbank Europe – europske finansijske institucije s europskom bankarskom licencom, da posluju na lokalnom tržištu.
Kako posluje Sberbank u BiH?
Sberbank u BiH ima dvije registrovane banke. Jedna je Sberbank BiH sa sjedištem u Sarajevu i djeluje na području entiteta Federacija BiH, a druga sa sjedištem u Banjaluci, Sberbank A.D.
Nadzor nad bankom u Sarajevu vrši Agencija za bankarstvo FBiH, a nadzor nad bankom u Banjaluci Agencija za bankarstvo RS.
Obje banke su u vlasništvu Sberbank Europe AG sa sjedištem u Beču. Radi se o bankarskoj grupaciji koja je 100% u vlasništvu Sberbank Rusije, navodi se na stranici Sberbank A.D. Banjaluka.
Ruska državna Sberbanka je prodala svoje banke u Bosni i Hercegovini, Srbiji, Sloveniji, Hrvatskoj i Mađarskoj početkom novembra 2021. Godin. Naveli su da žele da smanje svoje geografsko prisustvo u Centralno-istočnoj Evropi, kako bi se fokusirali na ključna tržišta.
Sberbank Europe je 3. novembra 2021. potpisala ugovor sa AIK Bankom a.d. Beograd iz Srbije, Gorenjskom bankom dd, Kranj iz Slovenije i Agri Europe Ciprus Limited.
U okviru ugovora su prodate "kćerke banke" u Bosni i Hercegovini (Sberbank BH dd Sarajevo i Sberbank ad Banja Luka), Hrvatskoj (Sberbank dd), Mađarskoj (Sberbank Magiarorszag Zrt.), Srbiji (Sberbank Srbija ad Beograd) i Sloveniji (Sberbank banka dd).
Ukupna vrijednost novca u opticaju ovih banaka je bila 7,329 milijardi eura, 162 ekspoziture i oko 600.000 klijenata.
Zatvaranje transakcije, tada je navedeno, biće završeno u 2022. godini.
Čekanje ispred ekspoziture Sbebanke u centru Sarajeva 25. februara 2022.
Institucije za nadzor banaka tvrde da nije ugrožen rad Sberbank u BiH
Rad banaka u Bosni i Hercegovini (BiH) i kvalitet njihovih usluga nisu ugroženi, te ne postoji potreba za raskidanjem poslovnih odnosa s bilo kojom bankom.
Poručili su to u zajedničkom saopštenju Centralna banka BiH, državna Agencija za osiguranje depozita, te agencije za bankarstvo oba entiteta u petak, 25. februara.
Iz ovih finansijskih ustanova tvrde da su svjesni zabrinutosti građana i privrede zbog mogućih efekata objavljenih sankcija Rusiji na rad banaka u BiH, a posebno na rad banaka koje su u indirektnom vlasništvu "Sberbank" Rusija.
U saopštenju se navodi da su Sberbank banke u BiH pod nadzorom regulatornih tijela Evropske unije.
U skladu sa tim, kako se ističe, objavljene sankcije imaju efekte samo na transakcije i klijente koji su obuhvaćeni sankcionim listama.
„U tom smislu, takve sankcije ne obuhvataju bankarske entitete u Bosni i Hercegovini. Rad banaka u BiH, kao i mogućnost da se održi dostupnost i kvaliteta usluga nisu ugroženi, i ne postoji potreba za raskidanjem poslovnih odnosa sa bilo kojom bankom u Bosni i Hercegovini“, stoji u zajedničkom saopštenju.
Ističe se i kako su institucije u BiH, u skladu sa svojim nadležnostima i ovlaštenjima, u mogućnosti da zaštite deponente i u uslovima produžene krize.
Konkurencijsko vijeće Bosne i Hercegovine koje se bavi procjenom uticaja sklopljenih ugovora na tržište BiH je saopštilo da su primili zahtjev za ocjenu ovog ugovora.
Pročitajte i ovo: Povlačenje najvećeg finansijskog 'džokera' Rusije sa Balkana i iz MađarskePozvali su zainteresovane banke da dostave pisane primjedbe i mišljenja u roku od sedam dana od objave obavještenja.
Pod kakvim sankcijama je Sberbanka u Rusiji?
Bijela kuća je u četvrtak, 24. februara uvela sankcije za rusku Sberbanku koje podrazumijevaju transakcije izvršene u dolarima.
Sberbanka je vodeća banka u Rusiji, koja posjeduje najveću bankarsku mrežu u toj zemlji - čini je 14.200 ekspozitura.
Sberbank drži gotovo trećinu ukupne aktive ruskog bankarskog tržišta i ključna je podrška ruske ekonomije, te banka sa najvećim brojem depozita u Rusiji.
Pročitajte i ovo: Savet EU uvodi paket sankcija Rusiji zbog UkrajineSberbank Europe je prisutna na osam tržišta u Centralnoj i Istočnoj Evropi, u Austriji, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Češkoj, Mađarskoj, Sloveniji, Srbiji i Njemačkoj.
Berislav Kutle, predsjednik Udruženja banaka BiH smatra da u Bosni i Hercegovini klijenti ove banke nemaju razloga za zabrinutost. Prema njegovim riječima, Sberbank u BiH je pod "jurisdikcijom Evropske centralne banke i radi sa eurima, a ne sa dolarima".
"I prije su bile sankcije Sberbanci, ali se nisu odražavale, jer je njoj pravno sjedište u Austriji i radi po ingerenciji Evropske centralne banke, a ne ruske", kaže Kutle za RSE.
Sberbanka Rusije je i ranije bila pod zapadnim sankcijama uvedenim Rusiji 2014. zbog aneksije Krima.
Riječ je o drugom paketu sankcija u ovoj sedmici.
Kada su pitanju sankcije koje uvodi Evropska unija za ruski bankarski sektor, Berislav Kutle predsjednik Udruženja banaka BiH, smatra da je problem "dvostruk".
"Jedno je prema ruskom bankarskom sektoru, a drugo je što ima dosta evropskih banaka koje imaju dosta poslovanja i poslovnica u Rusiji. One će imati jedan dio problema. Od Rajfhajzen, pa nadalje, mislim da se već na njihove dionice odražava, jer koja god se negativna situacija desi ljudi povlače ručnu i prave kaos", kaže Kutle za RSE.
Ruski predsjednik Vladimir Putin naredio je 24. februara rano ujutro početak vojne operacije u Ukrajini, a ubrzo je počelo i prvo granatiranje.
Ukrajina je zatim proglasila ratno stanje.
U utorak, 22. februara, Vijeće ministara EU je odobrilo prvi paket sankcija protiv Rusije.
Pročitajte i ovo: Ukrajinci tvrde da je oslobođena cijela kijevska regija, evakuisano 4.200 ljudi na istoku zemlje