Prva završena dionica autoceste na koridoru 5c u Republici Srpskoj (RS), od Johovca do Rudanke, otvorena je u srijedu, 31. avgusta.
Ova dionica osigurava direktnu poveznicu na autocestu Banja Luka – Doboj i postojeću magistralu M17 u Bosni i Hercegovini (BiH).
Autocesta na Pan-evropskom Koridoru 5C Budimpešta-Osijek-Sarajevo-Ploče je jedan jod najznačajnijih i najprioritetnijih projekata za BiH. Izgradnja te autoceste, ukupne dužine 340 kilometara, je već počela i oba bh. entiteta Federacija BiH i RS odvojeno rade dijelove autoceste različitom dinamikom i izvorima finansiranja, uglavnom kreditima.
Dužina koridora Vc, od sjevera prema jugu, podijeljena na dionice: dionica 1: Rijeka Sava (spajanje sa koridorom 10) - Doboj (Jug) 64 km; dionica 2: Doboj (Jug) - Sarajevo Jug (Tarčin) 150 km; dionica 3: Sarajevo Jug (Tarcin) - Mostar (Sjever) 58 km i dionica 4: Mostar (Sjever) - granica sa Republikom Hrvatskom 68 km.
Ukupna dužina autoceste koji na koridoru 5C prolazi kroz RS iznosi oko 46 kilometara. Riječ je o četiri dionice, odnosno od petlje Johovac do petlje Rudanka, zatim do entitetske granice na jugu, te od petlje Johovac do petlje Podnovlje i od te petlje do Vukosavlja.
Zvaničnici na ceremoniji otvaranja
Ceremoniji otvaranja dionice u RS od Johovca do Rudanke 31. avgusta prisustvovali su srpski član Predsjedništva Bosne i Hercegovine (BiH) Milorad Dodik, predsjednica RS Željka Cvijanović, kao i drugi predstavnici vlasti RS, preduzeća Autoputevi RS, Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD) i Ureda EU u BiH.
Dionica duga 6,1 km završena je zahvaljujući grantu Evropske unije (EU) od 15 miliona eura, koji je omogućio dodatno finansiranje u obliku povoljnih kredita EBRD-a vrijednih gotovo 70 miliona eura, saopšteno je iz Delegacije Evropske komisije u BiH.
Navedeno je kako "vlasti i porezni obveznici nastavljaju uživati koristi koje donose vrlo povoljni finansijski uvjeti koji se nude za infrastrukturne projekte u Bosni i Hercegovini koje podupire EU".
"Pružanjem podrške uvezanosti na Zapadnom Balkanu, kao i između Zapadnog Balkana i jedinstvenog tržišta EU, koje je najveće u svijetu, uz projekte autocesta na koridoru Vc, koje podržava EU, nastaju dodatne ekonomske koristi, a putovanje postaje brže i sigurnije", napominju.
Dionica Johovac - Rudanka
Dionica Johovac - Rudanka dopunjava dvije druge dionice, Vukosavlje – Johovac i Rudanka – Putnikovo, koje grade Autoputevi RS. Brzina kretanja putnika i tereta na ovoj dionici će porasti sa 60 km/h na 100 i 120 km/h.
Uspjeh koji predstavlja završetak dionice Johovac – Rudanka ostvaren je uprkos političkoj nestabilnosti u Bosni i Hercegovini, koja predstavlja rizik za buduća ulaganja EU u infrastrukturu, naglasili su iz EU.
Napomenuli su da je finansiranje EU za dva infrastrukturna projekta u Republici Srpskoj na koridoru Vc i dalje obustavljeno zbog političke krize.
EU i njene države članice nastavljaju biti najveći i najlojalniji izvor finansiranja za Bosnu i Hercegovinu, kao i najveći trgovinski partner i ulagač u BiH, kažu u Delegaciji Evropske komisije u BiH.
Međutim, naglašavaju, "vlasti u državi ne iskorištavaju puni potencijal mehanizama finansiranja EU, uz rizik gubitka stotina miliona eura u ulaganjima u transport i energetsku infrastrukturu".
"Ured EU u BiH poziva političare da ne propuste prilike koje nudi Evropska unija, a koje donose jasne i nezamjenjive koristi građanima BiH", poručili su iz Delegacije u BiH.
Njemačka vlada obustavila je u aprilu projekte koje je finansirala u RS, zbog odluka Skupštine RS da ovaj bh. entitet preuzme neke od državnih nadležnosti, te uknjižava državnu imovine u vlasništvo entiteta.
Pročitajte i ovo: Ekonomske posljedice Dodikove politike po RSNjemačke sankcije bile su nastavak ranijih, najavljenih iz EU tokom februara, da EU neće davati sredstva RS dok se ne stabilizuju prilike. To podrazumijeva, pored ostalog, zaustavljanje podrške i za projekte gradnje dionica Koridora 5C.
"U Evropskom komisiji su primili zahtjeve za (finansijsku) podršku EU za željezničke/drumske veze na Koridoru Vc, uključujući dva koji se nalazi na teritoriji Republike Srpske. Sporazumi o doprinosu EU za ova dva projekta, u vrijednosti od 600 miliona evra, može da se postigne tek nakon povratka u puno funkcionisanje državnih institucija", saopštio je Evropski komesar za proširenje Oliver Varhelyi na Twitteru u februaru.
Savjet EU usvojio je i odluku o produženju režima okvira za restriktivne mjere u pogledu situacije u Bosni i Hercegovini do 31. marta 2024. godine, ističe se u zvaničnom saopštenju za medije 18. marta.
Osim toga, Milorad Dodik se od 5. januara nalazi i na proširenoj listi sankcija Sjedinjenih Američkih Država za djela korupcije i ugrožavanje BiH.