Međunarodni aerodrom Fuzuli u Azerbejdžanu vrvio je od novinara i čuvara 26. oktobra 2021., kada je predsjednik Ilham Alijev otvarao objekat sa turskim kolegom Recepom Tayyipom Erdoganom.
Od tada je novi aerodrom uveliko prazan.
Granični službenici u kabinama tokom otvaranja Međunarodnog aerodroma Fuzuli u oktobru 2021.
Godinu dana nakon otvaranja, Azerbejdžan je prijavio jedan avion koji će sedmično dolaziti na aerodrom u Fuzuli, vrijedan 44 miliona dolara.
Do danas, internet stranice za praćenje letova ne pokazuju ni dolaske ni polaske.
Novi aerodrom, fotografija iz oktobra 2021.
Sedamdeset kilometara sjeveroistočno od Fuzulija je u oktobru 2022. otvoren još jedan međunarodni aerodrom, u blizini Zangilana.
A u planinama u blizini Lačina, treći aerodrom je u izgradnji.
Građevinski radovi iz oktobra 2021. na lokaciji budućeg međunarodnog aerodroma Zangilan u Azerbejdžanu.
Aerodromi su dio megalomanske gradnje na teritoriji koja je vraćena od Jermena nakon Drugog rata u Karabahu koji je pokrenuo Baku 2020. i konačnog preuzimanja otcijepljenog regiona Nagorno-Karabah od strane Azerbejdžana u septembru 2023. godine.
Stambene zgrade u izgradnji u Suzi (Šuša na jermenskom) u maju 2023.
Baku je razvoj događaja izreklamirao kao dio "velikog povratka na oslobođene teritorije Azerbejdžana" za stotine hiljada Azerbejdžanaca koji su pobjegli od jermenskih snaga u ratu oko Nagorno-Karabaha 1988-94., vođen nakon raspada Sovjetskog Saveza.
"Pametno selo" izgrađeno u ponovo zauzetoj regiji Zangilan u Azerbejdžanu, fotografisano u julu 2022.
Azerbejdžanski ekonomista Toghrul Valijev rekao je za Radio Slobodna Evropa da mnogobrojni projekti u izolovanim oblastima mogu dijelom biti posljedica toga što su razni nivoi vlasti bili uključeni u te procese.
"Svaka vladina agencija pokušava da učestvuje u raspodjeli milijardi dolara sredstava", kaže Valijev.
Baku je 2023. godine izdvojio 3,1 milijardu dolara za obnovu u ponovno vraćenim područjima.
Štale za stoku i klaonice u oblasti Lačinski. Fotografija je načinjena u avgustu 2023.
Kao primjer "kreativne ideje" za potrošnju u izolovanim oblastima, Valijev navodi: "Ministarstvo poljoprivrede dolazi sa 'pametnim selom', iako bi izgradnju gradova i sela trebalo da vrše drugi organi".
"AZAL (Azerbaijan Airlines) preporučuje izgradnju aerodroma u Zangilanu", kaže Valijev, "iako na bukvalno sat vremena vožnje u jednom pravcu (doduše u Jermeniji), a nekoliko sati u drugom pravcu, aerodromi već postoje".
Dijete spava na hrpi stvari dok se Jermeni spremaju da pobjegnu iz Stepanakerta, septembar 2023. Stepanakert, poznat na azerbejdžanskom i kao Xankendi, najveći je grad u regionu Nagorno-Karabaha.
Gotovo cjelokupno jermensko stanovništvo Nagorno-Karabaha od oko 100.000 ljudi pobjeglo je u Jermeniju u septembru 2023. nakon što je Baku pokrenuo vojnu ofanzivu koja je dovela otcijepljenu regiju pod kontrolu Azerbejdžana.
Nagorno-Karabah je međunarodno priznat kao dio Azerbejdžana, ali je vjekovima bio naseljen Jermenima.
Autobuska stanica u selu Tališ, u azerbejdžanskom okrugu Tartar, marta 2023.
Hikmet Hajijev, savjetnik predsjednika Alijeva, tvrdi da su Jermeni iz Nagorno-Karabaha dobrovoljno napustili ovaj region.
"Otvorili smo kapiju i poštovali njihovu slobodu kretanja, slobodu izbora", istakao je.
Pogled na Agdam u decembru 2023. Tu su rekonstruisana džamija u razrušenom gradu i privremeno sklonište (naprijed) gdje su azerbejdžanskom predsjedniku Alijevu pokazani planovi za preuređenje grada.
Međutim, višemjesečne blokade regiona koje su prethodile vojnoj ofanzivi i slučajevi navodnih ubistava Jermena koji su pali u ruke azerbejdžanskim vojnicima, doveli su do toga da međunarodni pravni stručnjaci smatraju egzodus aktom prisile, koji predstavlja ratni zločin.
Fontana u novoizgrađenom selu Agali u okrugu Zangilan, 19. jula 2022.
Od oktobra 2023., samo se oko 2.000 Azerbejdžanaca vratilo u prazna područja.
Baku je rekao da mu je cilj preseliti tamo oko 150.000 ljudi do 2027. godine.
Predsjednik Ilham Alijev pored novog spomenika azerbejdžanskim trupama u okrugu Kelbadjar, juna 2022.
Jermensko-američki istraživač Simon Magakjan, koji je razotkrio slučajeve gotovo potpunog uništenja jermenskog hrišćanskog naslijeđa od strane Azerbejdžana u enklavi Nahčivan, vjeruje da se veliki građevinski projekti ponekad koriste kao "pokriće za tekuće brisanje" nekih od hiljada jermenskih istorijskih mjesta u i oko Nagorno-Karabaha.
Autoput sa osam traka koji prolazi kroz Agdam. Ovaj grad, koji su zauzele jermenske snage u prvom ratu u Nagorno-Karabahu, opisivan je kao "grad duhova" do njegove primopredaje u sklopu sporazuma o prekidu vatre 2020. godine.
Na zvaničnim fotografijama koje objavljuju vlasti Azerbejdžana, jermenska kulturna baština je upadljiva čak i u svojoj odsutnosti.
Bista azerbajdžanskog pjesnika Molla Panaha Vagifa nakon inauguracije u Šuši u avgustu 2021.
Istraživač Magakjan, koji analizira fotografije ponovno zauzetih oblasti, kaže da se "pristup Nagorno-Karabahu strogo kontroliše, čak i kada su u pitanju azerbejdžanski turisti ili bivši stanovnici".
Azerbejdžanci useljavaju se u nove stanove u Fuzuli u avgustu 2023.
Nekoliko azerbejdžanskih medija koji su nedavno posjetili ponovno zauzete oblasti, odbili su dati komentar Radiju Slobodna Evropa, jer je to, kako je jedna medijska kuća opisala, "veoma osjetljiva tema", nakon brojnih hapšenja novinara posljednjih sedmica.
Radnici uklanjaju ogradu napravljenu od azerbejdžanskih registarskih oznaka sa vojnih vozila, koja su zarobile jermenske snage 1990-ih godina.
Međunarodni sud pravde u decembru 2021. je donio privremenu odluku kojoj Azerbejdžan treba da "kazni i spriječi" uništavanje jermenskih spomenika.
Predsjednik Azerbejdžana Ilham Alijev u hramu Gazančecoc u Šuši u januaru 2021.
Prije privremene presude Međunarodna suda pravde 2021. godine, hramu Gazančecoc, jednoj od najpoznatijih građevina Nagorno-Karabaha, nakon što su ga zauzele azerbejdžanske snage, toranj je "preuređen" na kupolu nalik vizantijskoj.
Znameniti Gazančecoc, hram Hrista Spasitelja, u Šuši, u septembru 2022. nakon što je bio dramatično izmijenjen dok je bio pod kontrolom Azerbejdžana.
Posmatrači ocjenjuju da je Baku, nakon odluke Međunarodna suda pravde, relativno suzdržan u odnosu prema kulturnim lokalitetima, te da postoji nada da bi jermenska kulturna baština mogla preživjeti – uz satelitsko nadgledanje i međunarodni pritisak.
Preveo: Zvjezdan Živković