Ulična 'borba' boraca BiH

Duže od dvije godine traju protesti demobilisanih boraca u Bosni i Hercegovini. U junu 2017. godine održan je protest pred zgradom Vlade Federacije Bosne i Hercegovine (FBiH), nakon kojeg je na tom mjestu napravljeno šatorsko naselje, u kojem su predstavnici boraca ostali do danas. U međuvremenu, zgrada Vlade FBiH premještena je na drugo mjesto.

Dvije godine i dva mjeseca, koliko protestima traže svoja prava, bivši borci organizovali su više blokada puteva i graničnih prijelaza, te nekoliko puta organizovali štrajk glađu.

Zahtjevi bivših boraca Armije Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) i Hrvatskog vijeća obrane (HVO) isti su od početka protesta, to su javno objavljivanje registra boraca, jedinstven borački dodatak i prekid finansiranja sadašnjih više od 1.600 udruženja boraca.

Tokom 26 mjeseci više puta pregovarali su sa predstavnicima vlasti u Federaciji, a rezultat pregovora je Prijedlog Zakona o pravima demobilisanih boraca i članova njihovih porodica koji je usvojio Parlamentu FBiH.

Tekst tog Prijedloga zakona usvojili su Predstavnički i Dom naroda FBiH, ali u različitim tekstovima, te se čeka na usaglašavanje teksta, na sjednici parlamentarne komisije.

Nezadovoljni, kako kažu sporošću vlasti u FBiH, borci su u srijedu opet izašli na ulice bh. prijestolnice, kada je prvi put tokom njihovih protesta intervenisala policija. Protest je prerastao u fizički obračun sa pripadnicima specijalne policije na ulicama Sarajevu, a epilog je sedam povrijeđenih policajaca, nepoznat broj demonstranata i troje uhapšenih zbog napada na ovlaštena službena lica.

Radio Slobodna Evropa (RSE) od maja 2016. godine prati proteste demobilisanih boraca širom Bosne i Hercegovine.

Pregled ključnih dešavanja tokom dvogodišnjih protesta:

— Predstavnici demobilisanih boraca 19. maja 2016. organizovali su proteste širom FBiH. Centralno okupljanje bilo je u Sarajevu. Nakon sastanka sa predstavnicima federalne Vlade saopštili da je za 27. maj 2016. zakazan sastanak timova, Vlade i svih koji učestvuju u donošenju odluka kako bi se napravio korak prema usvajanju Rezolucije na kojoj borci insistiraju.

Sarajevo: Protesti demobilisanih boraca

— Istog dana, nekoliko stotina bivših boraca organizovalo je prvu veću blokadu puta i to na Šićkoj petlji u Tuzli, zbog čega je bio potpuno obustavljen saobraćaj ka graničnom prijelazu Orašje.

Tuzla: Demobilisani borci blokirali put

— Više od godinu kasnije i nekoliko sporadičnih protesta ispred zgrade Parlamenta i Vlade FBiH, stotine demobilisanih boraca Armije RBiH pješice iz različitih krajeva zemlje dolazi na proteste u Sarajevo 12. juna 2017. Odbijaju da prisustvuju sastanku sa vlastima na kojima se govori o boračkim pitanjima. Noć provode pred zgradom Vlade FBiH.

Sarajevo: Demobilisani borci i dalje pred Vladom

— Pred zgradom Vlade FBiH, nezadovoljni borci, podigli su šatorsko naselje.

Demobilisani borci već osmi dan pred Vladom FBiH

— Dvadeset prvog avgusta 2017. bivši borci počinju štrajk glađu. Već tri mjeseca su u šatorskom naselju ispred zgrade Vlade FBiH. Tvrde da im se za to vrijeme niko od predstavnika vlasti nije obratio.

Štrajkom glađu do boračkih prava

— Na Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine, 1. marta 2018., nekadašnji pripadnici Armije RBiH i HVO-a blokiraju sve značajnije puteve i granične prijelaze u državi. To je bila najveća blokada tokom dvogodišnjih protesta.

Blokada petlje Šićki Brod u Tuzli

​

Blokada kod Doboja, 2. mart

— Novi protesti u nekoliko gradova organizovani su početkom aprila 2018. Nezadovoljni demobilisani borci Armije RBiH i HVO-a, okupili su se u 9. aprila tačno u 12 sati u nekoliko bosanskohercegovačkih gradova.

Blokada graničnog prijelaza Bijača, fotoarhiv

— Osamnaestog aprila bivši borci dobijaju obećanje nadležnih. Parlament FBiH u narednih 30 dana treba da zakaže tematsku i vanrednu sjednicu na kojoj će razmatrati zahtjeve ratnih veterana. To je dogovoreno na sastanku demobilisanih boraca Armije RBiH i HVO-a sa predstavnicima Odbora za pitanja boraca Parlamenta FBiH.

Sa protesta se zahtijeva uspostavljanja registra boraca, Sarajevo

— Mjesec kasnije nakon još jednog cjelodnevnog protesta pred zgradom Parlamenta FBiH, borci odlaze zadovoljni. Parlament je usvojio zaključke tematske sjednice Predstavničkog doma o stanju i aktuelnoj problematici u oblasti boračko-invalidske zaštite.

Za vrijeme protesta, u zgradi Parlamenta i ispred nje bilo je pojačano prisustvo policije s pancirima i šljemovima.

— Dvadeset šestog jula novi protesti demobilisanih boraca i blokade ulica u Sarajevu. Protesti su okončani nakon što je Parlament FBiH usvojio Prijedlog zakona o pravima demobilisanih boraca i članova njihovih porodica.

Tekst ovog Prijedloga zakona dva doma Parlamenta usvojila su u različitim verzijama. Čekalo se na usaglašavanje parlamentarne komisije. Tokom protesta predstavnici boraca fizički nasrnuli na novinare portala Klix.ba i snimatelja televizije Al Jazeera Balkans.

Blokada centra Sarajeva

— Nekoliko dana kasnije, nezadovoljni što tekst zakona nije usaglašen, borci ponovo blokiraju gradske saobraćajnice i granične prijelaze.

"Ovo će biti opomena svima da se više ne igraju s nama. Nemamo više živaca, nemamo strpljenja", kazao je tada jedan od demobilisanih boraca, Hamza Krkalić.

— Nezadovoljni, jer skoro tri mjeseca nije održana sjednica komisije za usaglašavanje teksta Prijedloga zakona o pravima demobilisanih boraca, i njihovih porodica, bivši borci ponovo izlaze na ulice. Zbog namjere da ponovo blokiraju prometnice u glavnom gradu, prvi put interveniše policija.

Sukob bivših boraca i policije u Sarajevu

— Međunarodni monetarni fond (MMF) je početkom avgusta otkazao narednu tranšu kredita od 38 miliona eura, jer, prema njihovim procjenama, nova izdvajanja iz budžeta Federacije će ugroziti finansijsku stabilnost tog bh. entiteta. Rezidentni predstavnik MMF-a u BiH Francisco Parodi pojasnio je tada kako bi usvajanje Prijedloga zakona o pravima demobilisanih boraca i članova njihovih porodica u predloženoj formi ugrozilo finansijsku stabilnost ovog entiteta.

Sukob bivših boraca i policije na protestu u Sarajevu