Gideon Rahman (Gideon Rachman), Financial Times (prevela Biljana Jovićević)
Evropska unija ima o čemu da brine: rastući dug, banke na klimavi nogama, opadanje uticaja, rat u Avganistanu.
Ali na posljednjem samitu prije nekoliko dana napravili su pauzu u bavljenju ozbiljnim stvarima i upustili se u vatrenu raspravu o sudbini evropskih Cigana.
Tokom ljeta Francuska je rasformirala više od 400 kampova u kojima su živjeli Romi migranti, te deportovla njih oko 8.000 nazad u centralnu Evropu.
Kontroverzna politika izazvala je oštre kritike, preko pape, SAD , UN, čak i u samoj Francuskoj, ali je situacija kulminirala nakon što se Evropska komisija oštro umješala.
Kada je Vivien Reding (Vivienne Redding), evropska komesarka za pravdu, saopštila da Francuske mjere predstavljaju neku vrstu progona etničkih manjina za koji je mislila da se u “Evropi više neće ponoviti nakon Drugog svjetskog rata”, isprovocila je furiozan odgovor.
Nikolas Sarkozi (Nicholas Sarkozy), predsjednik Francuske, žalio se da je komentar gopođe Reding ”uvredljiv, povređujući, ponižavajući i sraman “. Ukratko, nije mu se dopao.
Bilo bi jednostavno preći preko svih ovih smiješnih razmirnica. Populistički političar sukobljava se sa sporednim komesarom, pa šta? Ali zapravo politička i moralna pitanja koja uzrokuju romski migranti i teška su i opasna za EU.
Otpilike 12 miliona Roma živi u Evropi , i sve dok se EU nije proširila na zemlje bivšeg sovjetskog bloka , većina ih je živjela van EU, u zemljama kao što su Rumunija, Češka, Bugarska i Slovačka.
Romi su siromašni, marginalizovani, često i nepismeni, i suočeni sa užasnom sudbinom prognnaka u Evropi.
Problem za nas, ali i za vas
Bili su potlačeni u Rumuniji i predmet otvorenog lova na ljude u Danskoj u 19. vijeku. Oko pola miliona Roma ubijeno je u nacističkom holokaustu.
Nasilje i diskriminacija nad Romima održali su se do danas. Jobbik, ekstremno desna Mađarska partija, antiromski orijentisana, napravila je predizborni spot u kojem su Romi predstavljeni kao “ciganske ubice i kriminalci”.
Uz sve ovo, zašto se Romi iz centralne Evrope ne bi preselili u bogatije i liberalnije zemlje zapadne Evrope. Zar ne bi i vi?
Unija može jasno vidjeti da problem stiže. Sjećam se da sam jednom prilikom pratio jednog evropskog komesara u posjeti romskom kampu u Bugarskoj, par godina prije nego što se ova zemlja pridružila EU.
On je savjesno izabrao da obiđe škole na otvorenom po blatnjavim putevima, razgovrajući neusiljeno sa stanovnicima. Bugarski zvaničnici koji su ga pratili bili su nezadovoljni, osjećali se neprijatno očajnički želeći da pobjegnu.
Kasnije mi je jadan od njih rekao, “Morate shvatiti da je ovo veliki problem za nas”, a onda smješeći se, dodao, “Uskoro možda i veliki problem za vas takođe”.
Tako da je jedina stvar koja me iznenađuje u sadašnjem problemu oko migracija Roma iz centralne Evrope u ostatak EU to što je trebalo toliko vremena da dođe do ovoga, kao i tako mali broj Roma o kojem se radi.
Rumunija i Bugarska su u EU skoro već četri godine. I imajući u vidu svu aktuelnu usplahirenost, riječ je o samo oko 15.000 Roma u Francuskoj.
Poređenje nasilja nad Romima danas od strane Viviene Reding sa nacističkim deportacijama bilo je histerično. Ali je ispravno da prvi instinkt Komisije bude hvatanje za evropski zakon, slobodu kretanja i manjinska prava.
"Evropsko rješenje"
U svakom slučaju Komisija mora veoma dobro da razmotri sljedeći korak. Gospodin Sarkozi je direktno izabran nacionalni lider, sa mnogo većim osjećajem za to šta žulja običan narod, nego neizabrani komesar.
Pretpostavlja se da su romski kampovi postali malo više vidljvi u Francuskoj protekle godine i da je to ljude zabrinulo.Proveo sam mesec dana ovog ljeta u Francuskoj i bio zaprepašten koliko često je ta tema bila u focusu.
To nije bila samo tema ekstremne desnice. Jedan liberalni francuski ljekar rekao je da je imao mnogo pacijenata Roma “ali naravno nikad ne plate troškove liječenja”.
Parižani se žale da se mali romski kampovi šire svuda po gradu. Javno mnjenje je neprekidno pokazivalo da većinski podržava Sarkozijevu represiju. Čak je i javna uprava koju čine socijalisti učestvovala u razbijanju romskih naselja.
Jedino prihvatlljivo dugoročno rješenje je da se problem Roma posmatra na nivou cijele Evrope, i to u oblastima zapošljavanja, obrazovanja i obuke. Ali niko ne treba da se zavarava da će poboljšanje uslova za Rome biti biti brzo i jeftino.
Kao australijski Aboridžani ili američki starosjedioci u SAD, centralnoevropski Romi su grupa koju nije lako uklopiti u modernno društvo. Istorija neprekidnog progona ima mnogo uticaja na to. Ali kao što mi se jedan Francuski poznanik požalio:
"Zašto bi mi trebali da platimo cijenu za ono što su Rumuni i Bugari uradili. Francuska ima ozbiljnih problema sa živim novcem, stopu nezaposlenosti oko 10 procenata i budžetski deficit od 8 posto bruto društvenog proizvoda."
Ako se Komisija opredijeli za dijeljenje lekcija Francuskoj o njihovom moralu i pravnoj odgovornosti prema Romima, to će izazvati opasano zatezanje odnosa. Dugročno to može uticati na željena prava za slobodnim kretanjem ljudi u EU, dovodeći ponovo na dnevni red pitanje prava nacionalnih država da povrate kontrolu svoje granice i zaštite benefite državljanstva.
Evropska Komisija voli da priča o “Evropskim rješenjima”. Sad je vrijeme da nađe jedno!
Evropska unija ima o čemu da brine: rastući dug, banke na klimavi nogama, opadanje uticaja, rat u Avganistanu.
Ali na posljednjem samitu prije nekoliko dana napravili su pauzu u bavljenju ozbiljnim stvarima i upustili se u vatrenu raspravu o sudbini evropskih Cigana.
Tokom ljeta Francuska je rasformirala više od 400 kampova u kojima su živjeli Romi migranti, te deportovla njih oko 8.000 nazad u centralnu Evropu.
Kontroverzna politika izazvala je oštre kritike, preko pape, SAD , UN, čak i u samoj Francuskoj, ali je situacija kulminirala nakon što se Evropska komisija oštro umješala.
Kada je Vivien Reding (Vivienne Redding), evropska komesarka za pravdu, saopštila da Francuske mjere predstavljaju neku vrstu progona etničkih manjina za koji je mislila da se u “Evropi više neće ponoviti nakon Drugog svjetskog rata”, isprovocila je furiozan odgovor.
Nikolas Sarkozi (Nicholas Sarkozy), predsjednik Francuske, žalio se da je komentar gopođe Reding ”uvredljiv, povređujući, ponižavajući i sraman “. Ukratko, nije mu se dopao.
Bilo bi jednostavno preći preko svih ovih smiješnih razmirnica. Populistički političar sukobljava se sa sporednim komesarom, pa šta? Ali zapravo politička i moralna pitanja koja uzrokuju romski migranti i teška su i opasna za EU.
Otpilike 12 miliona Roma živi u Evropi , i sve dok se EU nije proširila na zemlje bivšeg sovjetskog bloka , većina ih je živjela van EU, u zemljama kao što su Rumunija, Češka, Bugarska i Slovačka.
Romi su siromašni, marginalizovani, često i nepismeni, i suočeni sa užasnom sudbinom prognnaka u Evropi.
Problem za nas, ali i za vas
Bili su potlačeni u Rumuniji i predmet otvorenog lova na ljude u Danskoj u 19. vijeku. Oko pola miliona Roma ubijeno je u nacističkom holokaustu.
Nasilje i diskriminacija nad Romima održali su se do danas. Jobbik, ekstremno desna Mađarska partija, antiromski orijentisana, napravila je predizborni spot u kojem su Romi predstavljeni kao “ciganske ubice i kriminalci”.
Uz sve ovo, zašto se Romi iz centralne Evrope ne bi preselili u bogatije i liberalnije zemlje zapadne Evrope. Zar ne bi i vi?
Unija može jasno vidjeti da problem stiže. Sjećam se da sam jednom prilikom pratio jednog evropskog komesara u posjeti romskom kampu u Bugarskoj, par godina prije nego što se ova zemlja pridružila EU.
Poređenje nasilja nad Romima danas od strane Viviene Reding sa nacističkim deportacijama bilo je histerično. Ali je ispravno da prvi instinkt Komisije bude hvatanje za evropski zakon, slobodu kretanja i manjinska prava
On je savjesno izabrao da obiđe škole na otvorenom po blatnjavim putevima, razgovrajući neusiljeno sa stanovnicima. Bugarski zvaničnici koji su ga pratili bili su nezadovoljni, osjećali se neprijatno očajnički želeći da pobjegnu.
Kasnije mi je jadan od njih rekao, “Morate shvatiti da je ovo veliki problem za nas”, a onda smješeći se, dodao, “Uskoro možda i veliki problem za vas takođe”.
Tako da je jedina stvar koja me iznenađuje u sadašnjem problemu oko migracija Roma iz centralne Evrope u ostatak EU to što je trebalo toliko vremena da dođe do ovoga, kao i tako mali broj Roma o kojem se radi.
Rumunija i Bugarska su u EU skoro već četri godine. I imajući u vidu svu aktuelnu usplahirenost, riječ je o samo oko 15.000 Roma u Francuskoj.
Poređenje nasilja nad Romima danas od strane Viviene Reding sa nacističkim deportacijama bilo je histerično. Ali je ispravno da prvi instinkt Komisije bude hvatanje za evropski zakon, slobodu kretanja i manjinska prava.
"Evropsko rješenje"
U svakom slučaju Komisija mora veoma dobro da razmotri sljedeći korak. Gospodin Sarkozi je direktno izabran nacionalni lider, sa mnogo većim osjećajem za to šta žulja običan narod, nego neizabrani komesar.
Pretpostavlja se da su romski kampovi postali malo više vidljvi u Francuskoj protekle godine i da je to ljude zabrinulo.Proveo sam mesec dana ovog ljeta u Francuskoj i bio zaprepašten koliko često je ta tema bila u focusu.
To nije bila samo tema ekstremne desnice. Jedan liberalni francuski ljekar rekao je da je imao mnogo pacijenata Roma “ali naravno nikad ne plate troškove liječenja”.
Parižani se žale da se mali romski kampovi šire svuda po gradu. Javno mnjenje je neprekidno pokazivalo da većinski podržava Sarkozijevu represiju. Čak je i javna uprava koju čine socijalisti učestvovala u razbijanju romskih naselja.
Jedino prihvatlljivo dugoročno rješenje je da se problem Roma posmatra na nivou cijele Evrope, i to u oblastima zapošljavanja, obrazovanja i obuke
Jedino prihvatlljivo dugoročno rješenje je da se problem Roma posmatra na nivou cijele Evrope, i to u oblastima zapošljavanja, obrazovanja i obuke. Ali niko ne treba da se zavarava da će poboljšanje uslova za Rome biti biti brzo i jeftino.
Kao australijski Aboridžani ili američki starosjedioci u SAD, centralnoevropski Romi su grupa koju nije lako uklopiti u modernno društvo. Istorija neprekidnog progona ima mnogo uticaja na to. Ali kao što mi se jedan Francuski poznanik požalio:
"Zašto bi mi trebali da platimo cijenu za ono što su Rumuni i Bugari uradili. Francuska ima ozbiljnih problema sa živim novcem, stopu nezaposlenosti oko 10 procenata i budžetski deficit od 8 posto bruto društvenog proizvoda."
Ako se Komisija opredijeli za dijeljenje lekcija Francuskoj o njihovom moralu i pravnoj odgovornosti prema Romima, to će izazvati opasano zatezanje odnosa. Dugročno to može uticati na željena prava za slobodnim kretanjem ljudi u EU, dovodeći ponovo na dnevni red pitanje prava nacionalnih država da povrate kontrolu svoje granice i zaštite benefite državljanstva.
Evropska Komisija voli da priča o “Evropskim rješenjima”. Sad je vrijeme da nađe jedno!