Šta nakon evakuacije jevrejskih kolonija?

Palestinci proslavljaju izraelsko povlačenje iz kolonija u pojasu Gaze. Predsjednik Mahmud Abas, obraćajući se u petak hiljadama sunarodnika na napuštenom aerodromu, nadomak izbjeglickog logora Rafa, sazeo je raspoloženje u jednostavnu poruku:

“Živimo dane istorijske radosti zbog uklanjanja jevrejskih naselja u pojasu Gaze.”

Abas je istakao da je izraelsko povlačenje rezultat žrtvovanja i strpljenja palestinskog naroda i obećao ubrzanu izgradnju infrastrukture razorene tokom petogodišnjih sukoba. Sibli Telami, palestinski ekspert na američkom Brukings institutu upozorava da Izrael i nakon povlačenja može blokadom granica i luka zadržati čvrstu kontrolu u Gazi:

“Dok god Izrael kontroliše granične prelaze, to nije konačni kraj okupacije i ta činjenica komplikuje ekonomsku i političku situaciju.”

Telami napominje da je ekonomija Gaze uništena, a bezbjednosne službe su slabe, što otvara prostor Hamasu. Ovaj pokret ne smije dati povoda Izraelcima da zapečate granice Gaze, ističe ovaj ekspert. Martin Indik, nekadašnji američki ambasador u Izraelu, a sada direktor u Brukings Institutu u Vašingtonu, ističe da je palestinski predsjednik Mahmud Abas omogućio učešće Hamasa u donošenju odluka na nivou palestinske uprave. Abas ili Abu Mazen, kako ga zovu sunarodnici, želi da izbjegne bitku za kontrolu Gaze, gdje su njegovi potezi, bez podrške Hamasa, uzaludni:

“U mjeri u kojoj podjela vlasti doprinese da Hamas pronađe interes u ekonomskom razvoju Gaze, a ne da to područje koristi za dalje terorističke napade na Izrael, jevrejska država će biti voljna da dopusti slobodan protok roba i dobara u Gazu iz Izraela i izraelskih luka.”

Činjenica da tokom izraelskog povlačenja nisu registrovani napadi palestinskih militantnih grupa ohrabruje, kaže Indik i dodaje:

“Iznenađen sam ponašanjem Palestinaca, očekivao sam više nasilja. To što ga nije bilo je dobar signal. Abasova odluka da sjedište palestinske uprave iz Ramale na Zapadnoj obali premjesti u Gazu sugeriše da je postignut sporazum sa Hamasom o pitanjima bezbjednosti, što za ekonomiju može biti veoma dobro.”
U već pomenutom govoru na napuštenom aerodromu u Gazi Abas je poručio da će se s vremenom Izrael povući i sa ostalih palestinskih teritorija:

“Ovo je prvi korak koji će biti okončan u Dženinu, na zapadnoj Obali i u Jerusalimu s Bozijom voljom.”

Perspektiva o kojoj govori palestinski lider je i daleka i veoma optimistična. Kakva će biti sudbina ostalih teritorija koje je Izrael zauzeo u ratu 1967., zavisi u određenoj mjeri od stanja u Gazi nakon okupacije. Hamas, Islamski džihad i Brigade mučenika Al-Akse i ostale ratoborne grupe moraju odustati od oružane borbe i angažovati se u političkom procesu. Ukoliko se nasilje nastavi, umjesto talaca izraelske okupacije, oko 1,3 miliona Palestinaca u Gazi postaće taoci sopstvenih ekstremista. To će san o palestinskoj državi učiniti nedostižnim.