Predsjednik Jevrejske zajednice u Bosni i Hercegovini Jakob Finci:
„To je radosna vijest. Sinagoga je nedavno otvorena i u Doboju. Položen je kamen temeljac jevrejskog kulturnog centra sa sinagogom u Mostaru. Život se, ipak, dalje odvija i jevrejsko prosustvo u BiH se vidi i osjeća.“
U Jevrejskoj opštini Banjaluka smatraju da je gradnja jedne sinagoge samo početak u rješavanju problema povrata imovine jevreja. Jevrejska opština je formirana daleke 1848. godine, a pred II svjetski rat je brojala između 800 i 1.000 jevreja. Danas ta brojka ne prelazi stotinu, kaže predsjednik banjalučke jevrejske opštine Cadik Danon:
„Ove godine izlazi knjiga o Jevrejima Banjaluke ,Hronika Jevrejske opštine‘, koju smo izdali kao početak kampanje povrata zemljišta odnosno dobara Jevrejske opštine. To je izraz dobre volje grada da se nešto vrati. Nama je uzeto mnogo više u ovom gradu, međutim, ovo je za početak veliki iskorak. Sve konfesije u Banjaluci su dobile svoje – sagrađene su crkve, džamije i sve ostalo, jedino Jevreji nisu dobili ništa.“
Veliki dio jevrejskog vlasništva, koji nije uništen u toku II svjetskog rata, nacionalizovan je u periodu postojanja socijalističke Jugoslavije. Tako je, na primjer, na prelazu između sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog vijeka uništeno jevrejsko groblje u banjalučkom naselju Borik, da bi na tom mjestu bila izgrađena teniska igrališta. Oko te parcele, Jevreji su uspjeli postići kompromis sa današnjim gradskim vlastima. Cadik Danon:
„Grad nam je izašao u susret i pristao da nam se da zamjenska parcela za izgradnju jevrejskog kulturnog centra. Radi se o 5.000 kvadratnih metara. A ostalo čeka zakon o restuticiji.“
Jevreji u Banjaluci danas žive kao i svi drugi građani. Suočavaju se sa identičnim problemima nezaposlenosti i besparice. Ključna uloga sinagoge i kulturnog centra biće u tome da se iz zaborava vrati sjećanje na veliku ulogu jevrejske zajednice u stvaranju današnje Banjaluke, kaže Jakob Finci:
„Mislim da će se stvoriti mogućnost da se bogata jevrejska kulturna tradicija pokaže svim građanima, i Banjaluke i Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, u punom svom sjaju. Mislim da ima šta da se pokaže, kako kultura koju su Jevreji donijeli sa sobom dolazeći u ove krajeve prije gotovo 500 godina, tako i kultura koja se ovdje stvarala u proteklih 500 godina.“
„To je radosna vijest. Sinagoga je nedavno otvorena i u Doboju. Položen je kamen temeljac jevrejskog kulturnog centra sa sinagogom u Mostaru. Život se, ipak, dalje odvija i jevrejsko prosustvo u BiH se vidi i osjeća.“
U Jevrejskoj opštini Banjaluka smatraju da je gradnja jedne sinagoge samo početak u rješavanju problema povrata imovine jevreja. Jevrejska opština je formirana daleke 1848. godine, a pred II svjetski rat je brojala između 800 i 1.000 jevreja. Danas ta brojka ne prelazi stotinu, kaže predsjednik banjalučke jevrejske opštine Cadik Danon:
„Ove godine izlazi knjiga o Jevrejima Banjaluke ,Hronika Jevrejske opštine‘, koju smo izdali kao početak kampanje povrata zemljišta odnosno dobara Jevrejske opštine. To je izraz dobre volje grada da se nešto vrati. Nama je uzeto mnogo više u ovom gradu, međutim, ovo je za početak veliki iskorak. Sve konfesije u Banjaluci su dobile svoje – sagrađene su crkve, džamije i sve ostalo, jedino Jevreji nisu dobili ništa.“
Veliki dio jevrejskog vlasništva, koji nije uništen u toku II svjetskog rata, nacionalizovan je u periodu postojanja socijalističke Jugoslavije. Tako je, na primjer, na prelazu između sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog vijeka uništeno jevrejsko groblje u banjalučkom naselju Borik, da bi na tom mjestu bila izgrađena teniska igrališta. Oko te parcele, Jevreji su uspjeli postići kompromis sa današnjim gradskim vlastima. Cadik Danon:
„Grad nam je izašao u susret i pristao da nam se da zamjenska parcela za izgradnju jevrejskog kulturnog centra. Radi se o 5.000 kvadratnih metara. A ostalo čeka zakon o restuticiji.“
Jevreji u Banjaluci danas žive kao i svi drugi građani. Suočavaju se sa identičnim problemima nezaposlenosti i besparice. Ključna uloga sinagoge i kulturnog centra biće u tome da se iz zaborava vrati sjećanje na veliku ulogu jevrejske zajednice u stvaranju današnje Banjaluke, kaže Jakob Finci:
„Mislim da će se stvoriti mogućnost da se bogata jevrejska kulturna tradicija pokaže svim građanima, i Banjaluke i Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, u punom svom sjaju. Mislim da ima šta da se pokaže, kako kultura koju su Jevreji donijeli sa sobom dolazeći u ove krajeve prije gotovo 500 godina, tako i kultura koja se ovdje stvarala u proteklih 500 godina.“