Dnevno@RSE na početku svakog radnog dana donosi vam pregled najvažnijih vijesti sa Zapadnog Balkana i svijeta. Za vas biramo najave za ključne događaje kao i jedinstvene sadržaje RSE. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!
Dobro jutro poštovani čitaoci,
Piše vam Jasmina Đikoli, novinarka Radija Slobodna Evropa.
Ovog jutra za vas smo izabrali:
Važno za danas
- Srbija se ponovo nije uskladila sa posljednjim odlukama Evropske unije (EU) što se tiče restriktivnih mjera protiv Rusije, koje su odgovor na agresiju na Ukrajinu. U pitanju su dvije odluke koje se odnose na proširenje liste osoba i entiteta koji podrivaju i prijete teritorijalnom integritetu, suverenitetu i nezavisnosti Ukrajine, kao i odluke koja se odnosi na ograničenje cijena naftnih derivata.
- Evropski komesar za proširenje Oliver Varhelyi je ocijenio da su u Crnoj Gori neophodni izbori kako bi se formirala stabilna vlada koja bi nastavila sa reformskim procesom koji je neophodan za proces evropskih integracija.
- Moldavija je u utorak zatvorila svoj vazdušni prostor na više od dva sata navodeći kao razlog bezbjednost, saopštile su vlasti, usred tenzija između bivše sovjetske republike i Rusije.
- Prvi konvoj pomoći UN ušao je u utorak 14. februara u sjeverozapadnu Siriju koju drže pobunjenici iz Turske preko novootvorenog prelaza Bab al-Salam.
- Ujedinjene nacije saopštile su da je gotovo devet miliona ljudi u Siriji pogođeno prošlosedmičnim razornim zemljotresom, dok je iz Unicefa poručeno da su "djeca i porodice u Turskoj i Siriji suočeni sa nezamislivim poteškoćama nakon tih razornih zemljotresa". Dešavanja pratimo na blogu Radija Slobodna Evropa.
RSE intervju
Stefan Lehne, bivši predstavnik Evropske unije u razgovorima o statusu Kosova, ne vjeruje da bi plan Evropske unije za normalizaciju odnosa Kosova i Srbije okončao sporove među njima. Govoreći o pitanju Zajednice opština sa srpskom većinom, Lene kaže da to "ne bi donijelo čuda" odnosima Kosova i Srbije, već bi deblokiralo proces evrointegracija obe zemlje.
Balkan na RSE
Više od stotinu bh. spasilaca već danima pomažu turskim kolegama pri spašavanju ljudi iz ruševina, nakon razornog zemljotresa 6. februara. Spasioci sa kojima je razgovarao Radio Slobodna Evropa su u oblastima pogođenim zemljotresom spasili 12 osoba. Kažu da svakodnevno svjedoče užasnim scenama, ali i erupcijama euforije, kada uspiju pronaći i spasiti preživjele.
Miroljub Nešović i njegov sin Dejan preživjeli su prije 13 godina snažan zemljotres u Kraljevu, na jugozapadu Srbije, u kojem su poginule dvije osobe, desetine ljudi ozlijeđeno i počinjena velika materijalna šteta. Nešovići, koji su u zemljotresu ostali bez kuće, danas svakodnevno prate potresne izvještaje iz ugroženog područja u Turskoj i Siriji i uz poruke suosjećanja smatraju da cijeli svijet treba da vidi razmjere prirodne katastrofe i da pomogne koliko može.
Srbija i Crna Gora zatražile su od Moldavije dodatna pojašnjenja o navodima predsjednice Maje Sandu o postojanju plana Rusije za rušenje rukovodstva ove zemlje koji uključuje i građane Srbije i Crne Gore. Zvaničnici u Beogradu i Podgorici izjavili su da nemaju takve informacije zahtijevajući od moldavskih vlasti detalje o iznijetim navodima. U danu kada je predsjednica Moldavije objavila ove navode, iz Moldavije su vraćeni navijači fudbalskog tima Partizan iz Beograda.
Državna izborna komisija Crne Gore dobila je 14. februara odgovor od nadležnih organa Srbije da Milojko Spajić, koji je najavio kandidaturu za predstojeće predsjedničke izbore, ima prebivalište u Beogradu. Istovremeno je saopšteno da lider prosrpskog Demokratskog fronta Andrija Mandić nije prijavljen u Beogradu. Odgovori su dostavljeni na zvanični zahtjev Državne izborne komisije Crne Gore koja je ovo pitanje aktuelizovala nakon što je Mandić predao, a Spajić, lider pokreta Evropa sad, najavio kandidaturu za predsjedničke izbore 19. marta.
Sud u Zambiji odobrio je puštanje na uslovnu slobodu uz kauciju osmero hrvatskih državljana osumnjičenih za trgovinu ljudima u pokušaju i krivotvorenje dokumenata, koji su 7. decembra prošle godine uhapšeni u Ndoli, nedaleko od granice sa Demokratskom republikom Kongo. Oni su usvojili četvero djece iz Konga, koja su im nakon hapšenja oduzeta i nalaze se na nepoznatoj lokaciji. Slučaj je izazvao burne reakcije u Hrvatskoj, pogotovo u desnim i klerikalnim krugovima, koji traže da se izvrši revizija sva 94 slučaja usvajanja djece iz Konga unazad deset godina.
U Ljubav, tragedija i historija iz bh. vinograda pogledajte šta vinogradari sve rade da bi imali dobru godinu i slatko grožđe za vina nazvana po banjalučkim znamenitostima.
Rat u Ukrajini
Ukrajini je hitno potrebna veća vojna pomoć i podrška Zapada se neće smanjivati, obećale su u utorak, 14. februara, Sjedinjene Države i vojna alijansa NATO-a, suočeni sa novom ruskom ofanzivom oko prve godišnjice rata. Ministri odbrane zemalja članica sastali su se na dvodnevnom sastanku u Briselu kako bi razgovarali o novim nabavkama oružja Kijevu, koji traži jače naoružanje, kao i o održavanju postojećih zaliha, uključujući granate čija proizvodnja teško može da prati rat.
Britanija je u utorak saopštila da će 24. februara minutom šutnje na nacionalnom nivou obilježiti prvu godišnjicu ruske invazije na Ukrajinu, u znak solidarnosti sa Kijevom. Taj datum označava početak onoga što je Rusija nazvala "specijalnom vojnom operacijom" u Ukrajini, tekućeg sukoba koji je odnio desetine hiljada života i raselio milione Ukrajinaca.
Svijet
Nuđenjem političke i diplomatske podrške, pozivanjem na antikolonijalni narativ i korištenjem plaćenika iz paravojne grupe Vagner Rusija širi svoj uticaj među afričkim zemljama. Ovim potezima Kemlj je izolovanom predsjedniku Vladimiru Putinu omogućio projekciju moći, ali i obezbijedio podršku, pošto su mnoge afričke zemlje odbile da osude rusku invaziju na Ukrajinu, pišu svjetski mediji.
Tražimo odgovore
Diskriminacija LGBTQ+ osoba i dalje je veoma rasprostranjena u Gruziji, zemlji južnog Kavkaza, iako je ova država u svoje zakone ugradila zaštitu ovih osoba dok je tražila bliže veze za Evropskom unijom. Prema novim izvještajima, najranjivije su transrodne osobe, koje su direktne udare osjetile u jeku pandemije COVID-19. To znači da su mnoge transrodne osobe bile odsječene od pomoći tokom krize korona virusa.
U rubrici ZAŠTO, koju možete pronaći i na Facebook stranici, pročitajte Kako konzervativna Gruzija gleda na transrodne osobe?
Za kraj pročitajte kako su nedavne internet glasine o 'zavjeri' oko insekata u hrani uzbunile Bugarsku. Dezinformacije su, između ostalog, uključivale komentare o opakim namjerama EU koja nastoji da prisili ljude da konzumiraju insekte. Čini se da trenutnu kampanju uglavnom vode pojedinci i organizacije koji su u najmanju ruku naklonjeni Rusiji.
Toliko za danas, pišite nam i podijelite vaše priče sa nama na slobodnaevropa@rferl.org
Srdačan pozdrav do sutra ujutru,
Jasmina Đikoli
Dnevno@RSE dolazi besplatno u vaš inbox. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!