Izvor: Reuters (priredila Biljana Jovićević)
Rusija je saopštila da će na njenoj meti biti američke rakete, brodove ili avioni u slučaju napada na Siriju koji bi predstavljao prijetnju životima ruskog vojnog osoblja koja je tamo stacionirano.
Evo kakvi su ruski vojni kapaciteti u Siriji:
RAKETE
‘TRIJUMF’ S-400 rakete zemlja-vazduh
Riječ je o naprednom, na kamionima pokretnom sistemu, za koji se zna da ga je Rusija rasporedila radi zaštite njihove Hmejmim vazdušne baze u sirijskoj provinciji Latakija i pomorske utvrde u Tartusu. Mobilna priroda ovog sistema omogućava mu brzo i lako raspoređivanje bilo gdje. Dizajniran za obaranje vojnih aviona, raketa i dronova, njihov radar može detektovati metu na 600 kilometara udaljenosti. Svaki kamion nosi četri rakete različitog dometa. Takođe simultano može pratiti više meta.
Ovaj sistem NATO tretira veoma ozbiljno, no S-400 nikada nije testiran u borbi do sada. Sposoban je i da presretne američke krstareće rakete tomahavk, ali je upitno da li Moskva ima dovoljno raketa za presretanje u Siriji, da bi mogli da uzvraćaju na veliki broj raketa istovremeno. U takvoj situaciji možda bi mogli da obore neke, ali ne sve dolazeće rakete. Rusija takođe ima i stariju verziju istih raketa - S-300s, raspoređenih u Siriji.
BASTION - pomorski odbrambeni raketni sistem
Sistem Bastion, za koji se smatra da je raspoređen u blizini ruske pomorske baze Tartus, je unaprijeđeni mobilni odbrambeni protivbrodski sistem zemlja-zemlja i raspolaže sa dvije rakete. Ruski ministar odbrane Sergej Šojgu je rekao da sistem može pogoditi mete na moru na udaljenosti od 350 kilometara, kao i mete na kopnu na razdaljini od 450 kilometara. Rusija je koristila ovaj sistem za koordinirani napad protiv pobunjenika u Siriji 2016. Vjeruje se i da je sirijska armija kupila sistem Bastion od Rusije.
PANCIR - S1
Ovo je takođe pokretni sistem na kamionu koji nosi rakete kratkog i srednjeg dometa zemlja-vazduh i antiraketni artiljerijski sistem, a posjeduju ga i ruske i sirijske vladine snage u toj zemji. Poznato je da ga je Rusija rasporedila u blizini njihove Hmejmim zračne baze i u pomorskom postrojenju Tartus. Ispaljivan je u Siriji više puta na dronove i rakete. Ovaj sistem može da obara krstareće rakete.
RATNI BRODOVI
Rusija ima između 10 i 15 ratnih brodova i dodatnih brodica za pomoć, raspoređenih na Mediteranu. To uključuje i fregate Admiral Grigorovič i Admiral Esen, koje su naoružane krstarećim raketama, kao i podmornicama. Prema visokom ruskom političkom zvaničniku ali i satelitskim snimcima, većina brodova su napustila rusku pomorsku bazu Tartus u Siriji „radi sopstvene sigurnosti“.
Ruski dnevnik Komersant je objavio da ti brodovi učestvuju u ratnoj igri sa bojevom municijom u blizini sirijske obale sa namjerom da pokažu svoju snagu. Navedeno je i da je Rusija takođe rasporedila avion za lovljenje podmornica II-38N.
VOJNI AVIONI
Procjenjuje se da Rusija ima desetine vojnih aviona i helikoptera u njihovoj vazdušnoj bazi Hmejmim u provinciji Latakija, uključujući i borbene, bombardere i avione za različite namjene. Takođe je objavljeno da koriste još jednu sirijsku vazdušnu bazu za njihove helikoptere. Moskva je u stanju da mobilizuje moćne strateške bombardere iz Rusije koji nose bombe, a takođe su u prošlosti ispaljivali rakete sa brodova u Kaspijskom moru.
SIRIJSKA VAZDUŠNA ODBRANA
Poznato je da Sirija ima različite ruske protivvazdušne sisteme, uključujući i Pancir -S1 i Buk M2 zemlja-vazduh, raketni sistem predviđen za obaranje krstarećih raketa, aviona i dronova.
PRESEDAN
Sjedinjene Američke Države su 7. aprila 2017. ispalile 59 tomahavk krstarećih raketa na sirijsku vazušnu bazu Šajrat u aprilu prošle godine, koja je, kako je naveo Pentagon, imala veze sa hemijskim napadom na Kan Šajkun, u provinciji Idlib, 4. aprila prošle godine.
Rusko ministarstvo odbrane je dovodilo u pitanje efikasnost napada SAD u to vrijeme, poručivši da su samo 23 rakete pogodile mete. Nejasno je gdje je drugih 39 raketa sletjelo, naveli su, obećavajući da će sirijska vazdušna odbrana sada biti ojačana. Upozoreni unaprijed iz Vašingtona o napadu, Rusi su osigurali da njihov vojni personal i imovina budu van dometa. Rusija tada nije pokušala da obori niti jednu raketu.
Šta Rusija želi izbjegći u bilo kakvom udaru Zapada?
Načelnik ruskog Generalštaba Valeri Gersimov upozorio je u martu da je Rusija protiv bilo kakvog američkog vazdušnog udara na vladine četvrti u Damasku, gdje su, kako je rekao, stacionirani ruski vojni savjetnici i njhova vojna policija, kao i ruski posmatrači za nadgledanje primirija. Ruski vojni izvori rekli su za Komersant ove sedmice da bi američki udar na ruske vazdušne ili pomorske beze u Siriji imao katastrofalne posljedice.
Šta kažu stručnjaci?
Penzionisani general potpukovnik američke vojske i bivši komandant američkih snaga u Evropi Ben Hodges kaže da očekuje da bi u slučaju napada ruska vojska upotrijebila različite vrste odbrane da zaštiti svoje avione i drugu imovinu u Siriji i da je sasvim jasno da imaju tehničke sposobnosti da odbiju američki napad.
"Ono što su Rusi uvijek radili veoma dobro, još od Drugog svjetskog rata do danas, je da se zaštite sa protivvazdušnom odbranom. Ključ dobre zračne odbrane je da je slojevita. Nema jednog sistema koji može oboriti sve. Kada imate slojevit pristup ili sistem koji je integrisan i koji povezuje sve različite radare koji su tu u komandnom sistemu i kontrolnoj mreži, u tome je trik", kaže Hodges.
Neimenovani zapadni vojni zvaničnik kaže da je Rusija uvijek naglašavala svoju sposobnost da obori tomahavk rakete, promovišući S-400 protivvazdušni odbrambeni sistem, i da je vjerovatno testirala tu sposobnost prije nego što su rasporedili ovaj sistem.
Ovaj zvaničnik, koji je želio da ostane anoniman, kaže da je Rusija snažno povećala svoje prisustvo u istočnom Sredozemlju i da bi mogla koristiti brodski radarski sistem da locira i prati svaku raketu ispaljenu na Siriju i potom prebacivati te informacije na vazdušne odbrambene sisteme kao što je S-400.
"Sistem S-400 je očigledno kreiran da bi bio u stanju da odvrati tomahavk", rekao je ovaj zvaničnik Reutersu, dodajući da bi vjerovatno američke snage ispaljivale nekoliko raketa istovremeno.