Koalicija za REKOM pozvala je danas lidere zemalja nastalih na prostoru nekadašnje Jugoslavije da na samitu u Londonu, koji se u julu održava u okviru Berlinskog procesa, potpišu Sporazum o osnivanju Regionalne komisije za utvrđivanje činjenica o ratnim zločinima i drugim teškim povredama ljudskih prava na teritoriji nekadašnje SFRJ u periodu od 1. januara 1991. do 31. decembra 2001. godine (REKOM) i da tako konačno omoguće formiranje platforme za glas žrtava ratova, prenosi Beta.
Koalicija za REKOM je u u publikaciji "Kako Evropska unija može doprineti pomirenju postjugoslovenskih zemalja" podsetila da je Strategija Evropske komisije za Zapadni Balkan za verodostojnu perspektivu proširenja iz februara kao jednu od tri oblasti u kojima su neophodne "sveobuhvatne i uverljive reforme", pored vladavine prava i konkurentnosti, prepoznala i pomirenje i regionalnu saradnju.
Koalicija za REKOM je zatražila od evropskih institucija da, pored strategije, definišu i indikatore napretka u oblasti pomirenja i regionalne saradnje i da ih strogo preciziraju kroz akcione dokumente.
"Regionalna međuvladina komisija za utvrđivanje činjenica o žrtvama u vezi sa ratom i okolnostima njihovog stradanja, svojim pečatom treba da onemogući političke manipulacije i interpretacije koje ugrožavaju povezivanje i saradnju. To bi suzilo prostor za laži, poricanje, proizvodnju nacionalističkih narativa o ratu i doprinelo humanizaciji drugih, stabilnosti i bezbednosti regiona i održivosti ekonomske saradnje, a ujedno i omogućilo i reforme programa obrazovanja u delovima koji se tiču nedavne istorije", navodi se u analizi u koju je Beta imala uvid.
Upozorili su da je tokom 2017. godine procesuiranje zločina u zemljama bivše Jugoslavije dodatno marginalizovano, što se može zaključiti zbog malog broja podignutih optužnica, malog broja optuženih, uglavnom direktnih počinilaca, sa malim brojem obuhvaćenih žrtava, što je praćeno odustajanjem svedoka da neposredno svedoče, zbog starosti i lošeg zdravstvenog stanja, ali najviše zbog nepoverenja u sud države koju smatraju odgovornom za svoje patnje.
Problemi u procesuiranju ratnih zločina vide se i kroz ukidanja prvostepenih presuda kojima je obuhvaćen veliki broj žrtava, česta odlaganja glavnih pretresa, sve jaču anonimizaciju sudskih presuda i optužnica, kao i ograničeno pristupanje informacijama, snimcima, fotografijama i drugim dokazima u posedu sudova, a u vezi sa izvršenim ratnim zločinima.
Nevladine organizacije s područja nekadašnje Jugoslavije su 2008. godine osnovale Koaliciju za REKOM, koja danas okuplja vise od 2.100 organizacija i pojedinaca.