Vlada Haitija proglasila je u nedjelju 72-časovno vanredno stanje nakon što su naoružane bande upale u veliki zatvor Port-au-Prince, što je dovelo do ubistva najmanje 12 ljudi i bijega oko 4.000 zatvorenika.
Vođe bandi kažu da žele da iznude ostavku premijera Ariela Henrija, koji je trenutno u inostranstvu.
Grupe koje imaju za cilj da ga zbace kontrolišu oko 80 posto Port-au-Princea.
Nasilni ratovi bandi ubili su hiljade ljudi u zemlji od 2020.
U saopštenju vlade navodi se da su dva zatvora - jedan u glavnom gradu, a drugi u obližnjem Croix des Bouquetsu - napadnuta tokom vikenda.
Rečeno je da su djela "neposlušnosti" prijetnja nacionalnoj sigurnosti i da se kao odgovor odmah uvodi noćni policijski čas, koji je počeo u 20:00 po lokalnom vremenu (1:00 GMT u ponedjeljak).
Među zatvorenicima u Port-au-Princeu bili su članovi bande optužene u vezi s ubistvom predsjednika Jovenela Moïsea 2021. godine.
Najnoviji porast nasilja počeo je u četvrtak, kada je premijer otputovao u Najrobi kako bi razgovarao o slanju multinacionalnih snaga sigurnosti pod vodstvom Kenije na Haiti.
Vođa bande Jimmy Chérizier (nadimak "Roštilj") objavio je koordinirani napad kako bi ga uklonio.
"Svi mi, naoružane grupe u provincijskim gradovima i naoružane grupe u glavnom gradu, smo ujedinjeni", rekao je bivši policajac, za koga se smatra da stoji iza nekoliko masakra u Port-au-Prenceu.
Policijski sindikat Haitija zatražio je od vojske da pomogne u jačanju glavnog zatvora u glavnom gradu, ali zatvor je napadnut kasno u subotu.
U nedjelju su vrata zatvora i dalje bila otvorena i nije bilo tragova policajaca, javila je agencija Reuters. Trojica zatvorenika koji su pokušali da pobjegnu ležala su mrtva u dvorištu, navodi se u izvještaju.
Jedan dobrovoljni zatvorski radnik rekao je novinskoj agenciji Reuters da je 99 zatvorenika - uključujući bivše kolumbijske vojnike zatvorene zbog ubistva predsjednika Moïsea - odlučilo ostati u svojim ćelijama iz straha da će biti ubijeni u unakrsnoj vatri.
Nasilje je rasprostranjeno od ubistva predsjednika Moïsea. Nije zamijenjen i izbori nisu održani od 2016. godine.
Prema političkom dogovoru, izbori su trebali biti održani, a neizabrani Henry je trebalo da se povuče do 7. februara, ali to se nije dogodilo.
UN je u januaru saopštio da je više od 8.400 osoba bilo žrtve nasilja bandi na Haitiju prošle godine, uključujući ubistva, povrede i otmice - što je više nego dvostruko od broja zabilježenog 2022. godine.
