Ministri spoljnih poslova Višegradske grupe i zemalja Zapadnog Balkana potpisali su u petak u Pragu sporazum o osnivanju Fonda za Balkan.
Kako su za RSE saopštili učesnici skupa, iz tog Fonda, čiji je početni osnivački budžet 800.000 eura, biće finasirani projekti i programi iz različitih oblasti, a za novac će moći da konkurišu svi – od države do NVO, studenata i stručnjakai iz cijelog regiona.
Ideja je da se na taj način pomogne državama regije da usvajaju novi, evropski sistem vrijednosti i budu još bolje povezane.
Svečanosti u Černinskoj palati, gdje je i formalno potpisan sporazum o osnivanju Fonda za Zapadni Balkan čije će sjedište, kako najavljuju osnivači biti u Tirani, prethodila je sesija o značaju pune integracije zemalja regije u EU.
Među učesnicima i gostima, osim šefova diplomatija zemalja Zapadnog Balkana kao i zemalja članica Višegradske grupe – Češke, Slovačke, Mađarske i Poljske bio je i premijer Kosova Hašim Tači, kao i bivši evropski komesar za proširenje Štefan File.
Osnivanjem posebnog Fonda za Balkan članice Višegradske grupe žele da zemljama Zapadnog Balkana dodatno pomognu na njihovom putu daljeg usvajanja evropskih standarda i modela saradnje kao i članstvu u EU.
Šef crnogorske diplomatije Igor Lukšić ističe u izjavi za RSE da je višegradski model saradnje najsličniji i najbliži onom modelu saradnje koji priželjkuju zemlje Zapadnog Balkana.
„Mislim da je ovo veoma važan događaj i mislim da je veoma pametno za zemlje Zapadnog Balkana da se organizuju u pokušaju da na krajnje prkatičan način i što je više moguće iskoriste iskustva zemalja Višegradske četvorke. To su iskustva znanja i ideja, inovacija i na taj način treba pokušati sa preslikavanjem tog iskustva kako bi se ubrzao naš evropski put. Mislim da teško možemo naći bolji primjer jer su svi ostali drugačiji i onaj kojim su povezane zemlje Beneluksa i onaj kojim su uvezane zemlje Nordijskog savjeta. Sve druge regionalne asocijacije su drugačije. Ovaj model je, čini mi se u smislu izazova na evropskom putu najbliži nama i zato i formiramo balkanski fond po ugledu na višegradski“, ocijenio je Lukšić.
Šef diplomatije BiH Igor Crnadak je nakon svečanog potpisivanja sporazuma o osnivanju Fonda za Zapadni Balkan za RSE kazao da zemlje regiona imaju velika očekivanja od Fonda:
„U suštini, Fond bi trebalo da obezbijedi dodatna sredstva i okvir za razne oblike saradnje unutar naše regije, da doprinese dodatnom povezivanju ovih šest zemalja, da doprinese dodatnom spajanju ljudi i ideja i projekata sa kojima bi se u drugoj fazi mogli pojaviti kod nekih većih Fondova, odnosno za one projekte koji bi bili preveliki za pojedinačne zemlje a mogli bi biti primijenjeni na područje regiona. Sve u svemu, ovo je izuzetno pozitivno iz ugla BiH i sami sastanci i zaključni a i formiranje ovog Fonda su za nas vrlo važni i smatramo da je ovo jedan vrlo uspješan događaj“, konstatovao je Crnadak.
U pismu ministara vanjskih poslova članica Višegradske grupe uoči osnivanja Fonda za Zapadni Balkan navedeno je da ideja mirnog ujedinjenjaEvrope nikada nije bila nešto što treba uzeti zdravo za gotovo, što je ne tako davna prošlost i pokazala kada su stanovnici Evrope bili suočeni sa brojnim preprekama i problemima.
Uz uključenost zemalja Zapadnog Balkana u taj proces kraj tog dugog putovanja je bliži nego što je ikada bio, zaključuju potpisnici pisma, ministri vanjskih poslova Češke, Slovačke, Poljske i Mađarske.
Ministri četir članice Višegradske grupe odali su prizanje zemljama Zapadnog Balkana za njihov doprinos u rješavanju migranske krize i njihovom odnosu prema tom trenutno gorućim pitanjem i izazovom sa kojim se Evropa suočava.
