Kandić: Presudom smo bliži potpunijoj istini o odgovornosti Srbije
Utvrđivanje onog što se događalo u Bosanskom Šamcu je najjači utisak za Natašu Kandić, kooridnatorku REKOM-a nakon izricanja prvostepene presude Stanišiću i Simatoviću.
Ona kaže da je sud, utvrđujući da je izvršavanje progona, ubistava, deportacija i prisilnog premeštanja u Bosanskom Šamcu bilo organizovano, glavnu odgovornost pripisao Službi državne bezbednosti Srbije.
"Sada nema izgovora da se Slobodan Milošević ne nalazi na listi među učesnicima udruženog zločinačkog poduhvata i da su Stanišić i Simatović doprineli ostvarenju ciljeva udruženog zločinačkog poduhvata - stvaranju homogenih srpskih teritorija bez stanovništva koje pripada nekim drugim nacionalnim grupama", rekla je Kandić za RSE.
"Sa ovim činjenicama smo bliže toj jednoj potpunijoj istini i tome šta se događalo i u Bjeljini, Zvorniku, Sanskom Mostu i Doboju, a posebno u Bosanskom Šamcu", dodala je ona.
Šta se dogodilo u Bosanskom Šamcu 1992. godine?
Prvostepena presuda Stanišića i Simatovića tereti za pomaganje i podržavanje progona, ubistva, deportacije i prisilnog premeštanja Muslimana i Hrvata iz Bosanskog Šamca u proleće 1992. godine.
Tokom izricanja presude Stanišiću i Simatoviću, sud je opisao zločine koji su počinjeni na teritoriji opštine Bosanski Šamac, nakon što su srpske snage, uključujući i paravojne formacije, zauzele tu opštinu u aprilu 1992. godine.
"Širom opštine počinjena su brojna zlodela protiv nesrpskog stanovništva, uključujući pljačkanja, silovanje i uništavanje verskih objekata i spomenika kulture. Srpske snage su proizvoljno zatvarale bosanske Muslimane i bosanske Hrvate, u najmanje šest zatočeničkih objekata u opštini Bosanski Šamac, gde su zatočenici držani u nehumaniim uslovima, podvrgavani prisilnom radu i teškim zlostavljanjima, čestim premlaćivanjima i mučenju i ubijani", navedeno je.
Takođe je pomenut i ratni zločin počinjen početkom maja 1992. godine u selu Crkvina, gde je ubijeno 16 bosanskih Muslimana i Hrvata.
"Većina nesrpskog stanovništva je bila prinuđena da napusti opštinu", navedeno je.
Bez reakcije zvaničnika Srbije
Zvanični Beograd za sada je bez reakcija na osuđujuću prvostepenu presudu bivšim čelnicima Službe državne bezbednosti Srbije. Zvaničnici Srbije se nisu oglašavali ni uoči izricanja presude Stanišiću i Simatoviću.
Puhovski za RSE: Postupak završen "nekom vrstom kompromisa"
Sudski postupak Simatoviću i Stanišiću je "završio nekom vrstom kompromisa", ocena je političkog analitičara iz Zagreba Žarka Puhovskog.
"Kako je rečeno na sudu – Stanišić i Simatović su bili svjesni zločinačkog poduhvata, ali sami u njemu nisu sudjelovali, iako su ga pomagali i pripremali. Oni (sud) govore o zajedničkom zločinačkom poduhvatu koji su proveli srpski funkcioneri – ne navodeći imena", rekao je Puhovski.
On je skeptičan oko mogućeg učinka presude na stanje odnosa u regiji.
"Više-manje, ništa što je ovo sudište učinilo nije bilo korak prema pomirenju, pa neće biti ni to", procjenjuje Puhovski.