Podrška filharmonija Fondaciji za muzičke umjetnosti

Muzička umjetnost, kao i sve ostale umjetničke grane u Bosni i Hercegovini, zavrijeđuje više pažnje nego što joj društvo trenutno daje. Upravo zbog toga, u Sarajevu je nedavno promovisana Fondacija za muzičke umjetnosti čija je namjera da podrži razvoj muzičke umjetnosti, a prije svega one iz područja klasične muzike. Podršku Fondaciji su iskazali i direktori Slovenačke, Zagrebačke, Beogradske i Sarajevske filharmonije.

U Evropi vlada besparica i rezanje budžeta. Gase se umjetničke trupe i institucije kulure. Ništa bolje ne prolaze ni bh. umjetnici. Sarajevska filharmonija osnovana je prije 88 godina. Budžet svake godine biva sve manji, što otežava rad ove institucije.

„Ma to je strašno. Jedan normalan orkestar koji može izvesti sve moguće programe broji do 110 ljudi, hajdemo reći da je 80 optimalan broj muzičara, a nas ima 50“, kaže direktorica Filharmonije Samra Gulamović.

Šesnaest godina nakon rata, Bosna i Hercegovina još nije obnovila kadar prijeko potreban za orkestarski sastav.

„Deficitarni smo po pitanju duvačkih instrumenata. Ja sam napravila jedan projekat sa Američkim univerzitetom u BiH. Stigla su nam četiri nova umjetnika na godinu dana iz Amerike na mjestima oboa, fagot, horna i trombon“, pojašnjava Gulamović.

S duge strane, uposlenici Zagrebačke filharmonije spadaju među deset posto najplaćenijih ljudi u Hrvatskoj. Važno je ulagati u proizvod i u marketing, ističe direktor Filharmonije Miljenko Puljić.

„Mi za ovu plaću koju imamo moramo gradu osigurati 42 premijere. Najbitiniji je proizvod, odnosno što nudite publici. Mi imamo pet ciklusa: crveni, bijeli, plavi, regionalni i zvijezdani, pa imate i jazz glazbe, crossovere, imate salse, ali u obradi za naš orkestar. I sad, od svakih tih abonomana gledamo marketinški što kako prolazi“.

Umjetnost treba brendirati, ističe Puljić:

„Definitivno smo zaključili da kad kažete crveno, vatra, strast - publika to kupuje. Ovaj smo prodali 1.500, a onaj samo tisuću karata, a potpuno isti program. Zašto vam to govorim?! Koji je način da brendiramo proizvod? Mi, u Zagrebačkoj filharmoniji, ga želimo brendirati na taj način da je dolazak na naše koncerte ‘in’.”

Konkurencija u evropskom prostoru

Već deset godina Ivan Tasovac je na čelu Beogradske filharmonije. Kad je došao na poziciju direktora, zatekao je ovu instituciju na klimavim nogama. Sada, vještim marketinškim vođenjem, Tasovac je krenuo u nove projekte, među njima je i podizanje nove zgrade Beogradske filharmonije. Ukupna investicija košta 75 miliona eura.

Ključ je u privatno-državnom partnerstvu, smatra Tasovac:

„To je razlog zašto smo prvo u Beogradu formirali Fondaciju Beogradske filharmonije ‘Zubin Mehta’, a sada smo i u New Yorku formirali Fondaciju prijatelja Beogradske filharmonije u Sjedinjenim Američkim Državama. Time fondacija može da deluje da svi koji ulažu u tu fondaciju imaju oslobađanje od poreza u Americi. To je, recimo, jedna od tema koju bismo mi mogli da pokrenemo, a to je šta možemo ponuditi našim sponzorima koji ulažu u kulturu, a to su, recimo, te poreske olakšice koje nigde na ovim prostorima ne postoje.”

Uvezivanje je također alternativan način promovisanja muzičkog stvaralaštva. Stoga je osnovana i inicijativa „Pika Točka Tačka”, odnosno udruženi projekat Slovanačke, Zagrebačke i Beogradske filharmonije. Za RSE govori direktor Slovenačke filharmonije Damjan Damjanovič:

„Mislim da je taj ciklus koji smo mi napravili pobudio veliko zanimanje u svim našim zemljama. Hoćemo da damo svima na znanje da su institucije našeg kova one koje trebaju najviše pozornosti. Ne tražimo mi od njih samo novce, nego da nas priznaju, ono zbog čega su nas, zapravo, i napravili.”

Slovenačka filharmonija ima najdužu tradiciju u regionu - 310 godina. To što je ova država članica Evropske unije ne garantuje veći pristup fondovima za pomoć muzičarima, pojašnjava Damjanovič:

„To što smo mi u Europskoj uniji možda je čak i mali minus, jer je konkurencija u europskom prostoru sa Berlinskom, Bečkom i ostalim fenomenalnim orkestrima toliko veća i teža.”

U Sarajevu je nedavno startala Fondacija za muzičke umjetnosti, čija je namjera da pomaže profesionalnim orkestrima, priređuje koncerte i festivale klasične muzike, i najvažnije - da podržava mlade i talentovane muzičare, kaže predsjednik i osnivač Fondacije Ninoslav Verber:

„Fondacija će pružati pomoć talentovanim muzičarima, stipendirat će ih na prestižnim školama u Europi i regiji, pokrenut će zaboravljeni SVEM, odnosno Sarajevske večeri muzike. Fondacija će se koncentrirati za pomoć stasanju Sarajevske filharmonije.“

Iz prve fondacije ovakvog tipa u Bosni i Hercegovini poručili su da će mladim bh. muzičkim talentima pružiti šansu da idu na obuku u Zagrebačku, Slovenačku i Beogradsku filharmoniju, što su potvrdili i direktori ovih institucija.