Kompanija Disney zahvalila se u odjavnoj špici filma Mulan sigurnosnoj agenciji kineske vlade koju optužuju za narušavanje ljudskih prava u provinciji Sinđijan što je izazvalo pozive na bojkot filma i kritike javnosti.
Procjenjuje se da je u provinciji Sinđijan prisilno zatvoreno oko jedan milion ljudi, uglavnom muslimana Ujgura. Kina tvrdi da su kampovi, koje nazivaju radnim ili kampovi za preškolovavanje, neophodni iz sigurnosnih razloga. Američka Kongresna komisija za Kinu opisala je kampove kao "mjesta najvećeg masovnog zatvaranja manjinskog stanivništva na svijetu".
Kina kaže da se bori sa "tri zle sile" – separatizmom, terorizmom i ekstremizmom u Sinđijan provinciji i da su kampovi škole na dobrovoljnoj bazi u kojima se obajvlja antiekstremistička obuka.
Izvještaj o ljudskim pravima američkog State Departmenta iz 2018. godine detaljno bilježi slučajeve mučenja, seksualnog zlostavljanja, represivnih mjera nadzora, prisilnog jedenja svinjskog mesa i pijenja alkohola (što se kosi sa vjerskim propisima islama), oduzimanja svete knjige Kuran, pa čak i smrti u zarobljeništvu.
Komapanija Disney još nije komentarisala kritike na njen račun.
Film Mulan se i prije našao na udaru i pozivima na bojkot kada je glavna glumica Liu Jifei podržala policiju Hongkonga koja je kritikovana zbog upotrebe sile protiv prodemokratskih demonstranata.
Nakon što je film postao dostupan na Disney plus streaming servisu, korisnici društvenih mreža i aktivisti u Aziji objavili su da se u odjavnoj špici Disney zahvaljuje vladinim tijelima iz provincije Sinđijan među kojima je i Biro za sigurnost u gradu Turpanu.
"Biro za javnu sigurnost u Turpanu ima zadatak da vodi kineske kampove za ‘preškolovavanje’ gdje se Ujguri prisilo drže. (…) Ovo odjeljenje je odgovorno za produkciju propagandnih filmova u ovoj regiji", rekao je stručnjak za Kinu za britanski BBC.
Hongkonški aktivist Džošua Vong (Joshua Wong) na Twitteru je pozivao na bojkot filma navodeći kao razloge produkciju i snimanja u provinciji Sinđijan.
"Samo se pogoršava! Kad gledate Mulan, ne samo da zatvarate oči pred policijskom brutalnošću i rasnom nepravdom (za šta se i glavni glumci zalažu), već ste i potencijalni saučesnik u masovnom zatvaranju muslimanskih Ujgura ", napisao je na Twitteru Vong.
Niki Caro, novozelandska rediteljka koja je režirala film Mulan je 2017. na svom Instagram profilu objavila fotografije pustinje u blizini glavnog grada Sinđijan provincije, Urumakija – jedan od članova produkcije je rekao u intervjuu za Architectural Digest da je tim proveo mjesece u provinciji Sinđijan u traganju za lokacijama.
Sada mnogi kritikuju i produkciju filma jer je snimala u regiji koja se povezuje sa tako ozbiljnim kršenjima ljudskih prava.
"Ovaj film je snimljen uz pomoć kineske policije dok je u isto vrijeme ta policija činila zločine nad Ujgurima u Turpanu. (…) Svaka velika kompanija u Americi mora da razmisli tome da li njihovo poslovanje pomaže kineskoj vladi u njihovim pritiscima na narod Ujgura", rekao je za New York Times Tahir Imin, ujgurski aktivista koji živi u Washingtonu.
Film Mulan, jedan je od najvećih naslova ove godine iz produkcije kompanije Disney sa budžetom od 200 miliona američkih dolara, je igrani akcioni film rađen kao rimejk animiranog filma iz 1998. o mladoj djevojci Mulan koja zauzima mjesto svog oca u vojsci.
Izlazak Disneyevog originalnog animiranog filma Mulan bilo je odgođeno na godinu dana u Kini jer je Peking kažnjavao kompaniju zbog filma Kundun. Film Kundun iz 1997. koji je režirao proslavljeni Martin Scorsese priča priču o 14. Dalai Lami. Kinezi su zamjerili jer sa simpatijama oslikava portret tibetanskog duhovnog vođe.
Kina nije popustila sve dok Disney nije otkupio prava na distribuciju dva kineska igrana filma, zaposlio kinesku trupu izvođača koja je učestvovala u evropskoj promociji animiranog filma Mulan i pokrenuo ideju da otvori tematski zabavni park u Kini – nakon čega je konačno odobreno prikazivanje filma u februaru 1999. Kasnije, iste godine, Disney je najavio planove da izgradi zabavni park u Hongkongu.
Tokom avgusta, dok je Disney pojačavao promociju novog filma, pristalice hongkonških protesta proglasili su 23-godišnju aktivistkinju Anjes Čau (Agnes Chow), koja je nedavno uhapšena prema novom kineskom zakonu o nacionalnoj sigurnosti, kao svoju "pravu" Mulan.
