Poslanici crnogorske opozicije podnijeli su 15. februara Specijalnom državnom tužilaštvu krivičnu prijavu protiv predsjednika Skupštine Andrije Mandića zbog sumnje da je počinio krivično djelo zloupotreba službenog položaja.
Povod za prijavu je što šef parlamenta tokom zvaničnih susreta ističe zastavu Srbije.
Naime, iz crnogorske opozicije ističu da je zastava u Mandićevom kabinetu identična sa onom koju je Srbija zakonom definisala kao svoju narodnu zastavu. Radi se o crveno-plavo-bijeloj horizontalnoj trobojci.
"Zvanice sa kojima je upriličio sastanke nisu bili predstavnici države Srbije. Time je izložio poruzi državu, njenu zastavu kao i Skupštinu, koja je predstavnički dom svih građana Crne Gore", kazao je poslanik Demokratske partije socijalista Andrija Nikolić na konferenciji za novinare.
Srpska trobojka se prošlog mjeseca našla na sastanku predsjednika parlamenta, između ostalog, sa šeficom Delegacije Evropske unije (EU) u Podgorici Kristinom Oanom Popom.
Pozicionirana je na počasnom, glavnom mjestu, dok se državna crnogorska nalazi sa lijeve strane.
Istog dana kada je opozicija podnijela prijavu, trobojka je bila na počasnom mjestu i tokom sastanka sa ambasadorom Kipra.
Nikolić očekuje da tužilaštvo povodom pijave sasluša Mandića kao i predstavnike skupštinskog protokola.
Iz Mandićeve partije su krivičnu prijvu ocijenili kao neosnovanu.
Mandić politički blizak Vučiću i Dodiku
Inače, crnogorski Zakon o državnim simbolima ne zabranjuje isticanje zastava drugih država u kabinetima zvaničnika Crne Gore. Dodatno, u članu 10 Ustava, piše da je "u Crnoj Gori slobodno sve što Ustavom i zakonom nije zabranjeno".
Ustav i zakoni, koji uređuju upotrebu državnih simbola, zastave, himne i grba, donijeti su u vrijeme tridesetogodišnje vladavine DPS-a Mila Đukanovća.
Ta partija je izgubila vlast avgusta 2020. od dominantno prosrpskih snaga koje su Andriju Mandića - lidera prospske i proruske Nove srpske demokratije, stranke bivšeg Demokratskog fronta - izabrale za predsjednika Skupštine 30. oktobra prošle godine.
Mandić je politički blizak sa predsjednicima Srbije Aleksandrom Vučićem i bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska Miloradom Dodikom, dok ruskog predsjednika Vladimira Putina doživljava kao svog predsjednika.
"Mandić ima ulogu da mijenja karakter Crne Gore, i da to radi sa interesom da je isporuči onima kojima godinama služi. I svi se prave da to ne vide", kazao je poslanik DPS-a Nikolić na konferenciji u parlamentu.
Zastave od plavetne do plave
Oponirajući tvrdnjama opozicije da je na centralno mjesto u kabinetu stavio narodnu zastavu Srbije, Mandić je rekao je da je trobojka istorijska zastava Kraljevine Crne Gore.
Međutim, zastava Kraljevine Crne Gore je crveno-plavetno (svjetlo plava) - bijela sa grbom na sredini.
U dijelu Zakona o državnim simbolima koji tretira istorijske simbole se kaže da "državni i vojni simboli Knjaževine Crne Gore i Kraljevine Crne Gore… uživaju zaštitu, kao i važeći državni simboli", ali se njihova upotreba u smislu isticanja ne pominje.
Crveno-plavo-bijelu trobojku posljednjih dvadesetak godina pristalice prosrpskih partija nose na partijskim skupovima, mitinzima, prilikom proslava izbornih rezultata.
Do promjene vlasti 2020. iscrtavali su je po javnim površinama kao vid političke borbe.
Ta zastava se vijori ispred sjedišta Mandićeve partije
Osim što je zvanična narodna zastava Srbije i Republike Srpske, takva trobojka je i u osnovi zastave Srpske pravoslavne crkve koja dodatno ima krst sa četiri ocila.
Ćutanje kao odobravanje
Krivičnu prijavu potpisala su 22 poslanika opozicije od ukupno 81 u Skupštini Crne Gore.
Među potpisnicima nema opozicionog Građanskog pokreta URA bivšeg premijera Dritana Abazovića ni Bošnjačke stranke.
Poslanik Socijaldemokrata Branislav Nenezić pozvao je predstavnike vladajuće koalicije da se izjasne po pitanju postupanja Mandića.
Nijedna od partija vlasti, Spajićev Pokret Evropa sad, Demokrate, prosrpska Socijalistička narodna partja i albanske partije, nije osudila Mandićev potez.
"Ćutanje u ovom slučaju je odobravanje. Ne može se zarad političke kalkulacije, političkog šićarenja i funkcionerskih fotelja igrati sa ugledom države".
Upitan o isticanju srpske trobojke u kabinetu predsjednika Skupštine, premijer i lider Evrope sad Milojko Spajić je 31. januara rekao da ga to ne interesuje.
Prema ocjeni Nenezića, to pokazuje Spajićevu "političku nezrelost, nemoć i zavisnost u odnosu na Mandića".
Inače, prijava je podnijeta dan nakon što je opština Pljevlja, na sjeveru Crne Gore, svečanom akademijom obilježila nacionalni praznik i istorijske datume kojima susjedna Srbija slavi Dan državnosti 15. i 16. februara.
Na skupu u pljevaljskom Centru za kulturu je intonirana zvanična himna Srbije "Bože pravde".
Na čelu grada je Mandićev partijski kadar - Dario Vraneš.
Inače, Pljevlja su multietnički i multivjerski grad.
Prema posljednjem popisu iz 2011. godine, u ovom gradu živi oko 57 odsto Srba, dok je onih koji se izjašnjavaju kao Bošnjaci skoro sedam odsto, a kao Muslimani oko šest odsto, od ukupnog stanovništva.
Iz DPS-a su kazali da će analizirati da li u djelovanju Vraneša ima elemenata krivičnog djela.
Međutim, poručuju da u ovom slučaju po službenoj dužnosti treba da reaguje crnogorsko pravosuđe, jer ova "provokacija dolazi iz iz reda njenih institucija".
Oni su skup u Pljevljima okarakterisali kao "antidržavni performans".
