Osama bin Laden je mrtav
(FOTOGALERIJA: Osama bin Laden)
Nedim Dervišbegović
Gotovo desetljeće nakon 11. septembra 2001. godine i terorističkih napada u Sjedinjenim Državama, Osama bin Laden je mrtav. Ubijen je u svom skrovištu u Pakistanu - dvorcu koji se nalazi oko 60 kilometara sjeverno od Islamabada.
Lider Al Kaide je ubijen u nedjelju u američkom napadu u Pakistanu, potvrdio je predsjednik Sjedinjenih država Barack Obama.
Obama je rekao da je bin Laden, glavni organizator napada na New York i Washington u kojima je poginulo blizu 3.000 ljudi, ubijen u operaciji u gradu Abbotabad, sjeverno od Islamabada, i da američke snage imaju njegovo tijelo.
"Sjedinjene države su izvele operaciju u kojoj je ubijen Osama bin Laden, vođa Al Kaide i terorista koji je odgovoran za ubistvo hiljada muškaraca, žena i djece. Pravda je izvršena," rekao je Obama u dramatičnom obraćanju novinarima u Bijeloj kući u noći sa nedjelje na ponedjeljak.
New York Times je objavio da je bin Ladenovo tijelo prvo bilo preneseno u Afganistan a zatim je sahranjen u moru.
(VIDEO: Predsjednik SAD Barack Obama objavljuje vijest o ubistvu Osame bin Ladena)
Medijski izvještaji kažu da su američki specijalci napali vilu oko 100 kilometera sjeverno od Islamabada, uključujući i helikoptere i upustile se u borbu sa pratiocima bin Ladena, koji je osnovao globalnu organizaciju odgovornu za mnogobrojne terorističke napade protiv SAD i drugih zemalja.
Obama je rekao da nije bilo žrtava među američkim snagama i civilima ali CNN citira da su poginuli neki članovi bin Ladenove porodice.
Bin Laden, koji je rođen u Saudijskoj Arabiji, se skrivao na nepoznatim lokacijama od kraja 2001. godine kada su SAD napale Afganistan i bili blizu njegovog hvatanja u planinskom području Tora Bora.
On je ubijen zahvaljujući obavještajenim podacima od augusta prošle godine na osnovu kojih je Obama izdao naredbu da bin Laden bude ubijen.
Bin Laden je na Zapadu bio personifikacija zla. U muslimanskom svijetu je takođe bio kritikovan zbog smrti nevinih civila u brojnim napadima Al Kaidinih militanata. Neki su ga muslimanske vođe optužili da je propagandom jednu mirnu religiju preokrenuo u nasilni selafijski džihad.
Međutim, bin Laden je bio i vrlo cijenjen. Pridružili su mu se mnoge islamske vođe koje su prihvatili njegovu viziju nezavršenog „svetog rata“ protiv Sjedinjenih američkih država i arapskih vlada koje je bin Laden smatrao nevjernicima.
Al-Zawahri vjerovatni nasljednik
Obama je rekao da su pakistanski obavještajni zvaničnici pomogli američkim snagama da dođu do bin Ladena i zahvalio je pakistanskom predsjedniku Asif Ali Zardariju na saradnji.
"Smrt bin Ladena je najznačajniji uspjeh u našoj borbi da porazimo Al Kaidu ali to ne znači da je to kraj naših napora," rekao je Obama.
"Nema sumnje da će Al Kaida nastaviti sa napadima protiv nas. Moramo ostati na oprezu i kod kuće i u inostranstvu," rekao je on.
Analitičari očekuju da će bin Laden zamijeniti Ayman al-Zawahri, njegov dugogodišnji zamjenik i glavni operativac Al Kaide.
Hiljade Amerikanaca se okupilo ispred Bijele kuće mašući zastavama i skandirajući "SAD, SAD".
(VIDEO: Amerikanci slave vijest o ubistvu Osame bin Ladena ispred Bijele kuće)
Obama je rekao da SAD nisu u ratu protiv islama: "Bin Laden nije bio vođa muslimana, on je bio masovni ubica muslimana. Al Kaida je ubila mnoge muslimane, uključujući i u njegovoj zemlji i stoga bi nj njegov odlazak trebalo da bude pozdravljen od svih onih koji vjeruju u mir i ljudsko dostojanstvo."
Britanski preijer Dejvid Kameron rekao je da je smrt Bin Ladena, "veliko olakšanje za svet".
Francuska "pozdravlja istrajnost SAD", a smrt Bin Ladena je "veliki događaj u globalnoj borbi protiv terorizma", rekao je predsednik Francuske Nikola Sarkozi.
Nemački ministar inostranih poslova Gido Vestervele ocenio je u ponedeljak ujutru da je smrt šefa terorističke mreže Al Kaida Osame bin Ladena "dobra vest za sve ljude na svetu koji vole mir".
Franko Fratini, ministar inostranih poslova Italije, ocenio je da smrt Bin Ladena "predstavlja veliku pobedu za SAD i za čitavu međunarodnu zajednicu koja se bori protiv Al Kaide i terorizma".
Krvavi put Osame bin Laden
Krvavi put Osame bin LadenaNajtraženiji terorista sveta rođen je 1957. godine u Rijadu (Saudijska Arabija). Osama bin Laden je jedno od 52 dece Muhameda bin Ladena, jednog od najbogatijih građevinskih preuzetnika u Saudijskoj Arabiji i neke od njegovih nebrojenih žena.
Kada je Sovjetski Savez intervenisao u Avganistanu 26. decembra 1979. godine bin Laden je bio jedan od hiljada muslimana koji su se odazvali pozivu na džihad.
Otputovao je u Pešavar, pogranični grad u Pakistanu koji je bio logističko središte snaga koje su se odupirale sovjetskoj invaziji.
Sa finansijskim sredstvima porodične kompanije (prema pisanju Washington Posta, na 300 miliona dolara) organizovao je i finansirao snage koje su se odupirale Sovjetima. Osama bin Laden je učestvovao u nekoliko bitaka, uključujući krvavu opsadu Džalabada koja je označila kraj sovjetske okupcije Avganistana 1989. godine. Zbog svojih zasluga Laden je slavljen kao heroj i u Avganistanu i u svojoj domovini.
Godine 1991. godine Osama Bin Laden je napustio Saudijsku Arabiju i preselio se u Sudan gde je militantna islamska vlada preuzela vlast. Sa svojim nasledstvom, procenjenim na 250 miliona dolara investirao je u ovoj siromašnoj zemlji.
Započeo je nekoliko legalnih poslova, uključujući tu i veliku građevinsku kompaniju.
Istovremeno je počeo da širi organizaciju Al Kaida (na arapskom: baza), mrežu mudžahedinskih veterana i drugih islamskih militarista, koju je osnovao pred kraj avganistansko-sovjetskog konflikta. Preko Al Kaide povezao se sa sličnim terorističkim grupama. Uskoro su Sjedinjene Države postale njegov glavni cilj.
Dana 3. oktobra 1993. godine osamnaest američkih vojnika je ubijeno u pucnjavi u glavnom gradu Somalije Mogadišu. Ovo krvoproliće dovelo je do toga da su se američke trupe povukle iz Somalije.
Do sredine 1990-ih ime Osame bin Ladena bilo je povezano s većinom značajnih terorističkih aktivnosti, uključujući tu i postavljanje bombe u Svetskom trgovinskom centru u Njujorku 1993. godine. Tom prilikom poginulo je šest ljudi.
Godine 1994. vlada Saudijske Arabije oduzela mu je državljanstvo i zamrznula njegovu imovinu. Takođe najuža porodica javno se odrekla Osame bin Ladena. U avgustu 1995. Osama je pisao kralju Fahdu pozivajući ga na gerilski rat protiv američkih trupa stacioniranih u Saudijskoj Arabiji.
U novembru iste godine izveden je bombaški napad na kamion američke vojske u Rijadu. Za napad su optužene četiri osobe koje su izjavile kako su na ovaj čin bile inspirirane Osamom bin Ladenom. Nakon ovog incidenta američka vlada je uz saudijsku podršku, vršila pritisak na vladu Sudana da kontroliše Osamu bin Ladena. Kao rezultat ovog pritiska Osama se skrasio u Avganistanu gde je imao jaku podršku. Bin Laden je pomogao talibanima, minornim radikalima da preuzmu vlast u zemlji zaslužujući tako njihovu lojalnost.
Godine 1998. bacio je fatvu pozivajući na smrt svih Amerikanaca bez obzira da li se radi o vojnim ili civilnim osobama. I bez obzira radi li se o muškarcima, ženama ili deci.
Dana 7. avgusta 1998. godine, tačno osam godina nakon što su američke snage stigle u Saudijsku Arabiju, za vreme Zalivskog rata dva kamiona bombe eksplodirala su ispred američke ambasade u Najrobiju u Keniji te Dar es Salamu u Tanzaniji. Eksplozija u Najrobiju ubila je 213 ljudi, a ranila 4.500. U Dar es Salamu ubijeno je 11 ljudi i 85 je ranjeno. Kao i u pređašnjim napadima Osama je porekao svoju upletenost. No, odali su ga faksovi koje je slao terorističkim ćelijama u Londonu.
Dve nedelje nakon napada na ambasade, američki predsednik Bil Klinton naredio je napade projektilima na mesta za koja se pretpostavljalo da su teroristički kampovi u Avganistanu kao i na farmaceutsko postrojenje koje je proizvodilo hemijsko oružje u Kartumu (Sudan).
U novembru 1998. godine američka vlada je ponudila pet miliona dolara nagrade za bilo kakvu informaciju koja bi vodila hapšenju Osame bin Ladena. Naredne 1999. godine FBI smestio ga je na listu deset najtraženijih zločinaca. Osamin teroristički niz je nastavljen - bomba u vazdušnoj luci u Los Anđelesu i bombaški napad na američki ratni brod U.S.S. Cole u jemenskoj luci Aden.
Najteži napad odigrao se 11. septembra 2001. kada su teroristi oteli četiri aviona na komercijalnim letovima i s dva aviona zaleteli se u Svetski trgovinski centar.
Treći avion strmoglavio se na Pentagon u Vašingtonu dok se četvrti avion srušio u Pensilvaniji jer su putnici pružili otpor teroristima. Kao po pravilu Osama bin Laden porekao je svoju upletenost u ove događaje, ali ih je pozdravio.
Nedugo nakon napada na Svetski trgovinski centar, američki predsednik Džorž Buš zatražio je od avganistanskih vlasti da predaju Osamu bin Ladena. Oni su to odbili i usledio je američki oružani odgovor početkom oktobra 2001. godine. To je dovelo do pada talibanske vlasti u Avganistanu.