Premijer Kosova Aljbin (Albin) Kurti je poručio da je Policija Kosova u petak započela smanjenje svog prisustva unutar i okolo opštinskih zgrada u Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku za dodatnih 25 odsto, ali da se ona neće povući sa severa.
"Vladavina prava i javni red se bolje održavaju. Prošlo je oko mesec i po dana da nismo imali značajnijih incidenata ili nasilnih protesta. Zahvaljujemo policiji i građanima na saradnji i korektnosti", napisao je Kurti na svom Facebook nalogu.
Istakao je da se pripadnici specijalne jedinice postepeno povlače iz opštinskih zgrada na osnovu dogovora sa EU o deeskalaciji, ali da to ne znači da će se povući sa severa, gde živi većinsko srpsko stanovništvo.
Poslednje tenzije na severu su podignute krajem maja, kada su gradonačelnici uz pomoć policije ušli u opštinske zgrade, čemu se usprotivilo lokalno srpsko stanovništvo.
Srbi su bojkotovali poslednje aprilske izbore i ne prihvataju rezultate, odnosno nove gradonačelnike koji dolaze iz redova albanske zajednice.
Oni svakodnevno protestuju ispred opštinskih zgrada u Zvečanu, Leposaviću i Zubinom Potoku sa zahtevom da gradonačelnici ne dolaze na posao i da se sa severa povuče specijalna jedinica Policije Kosova.
Premijer Kurti je u petak ocenio da i dalje postoji izazov oko sprovođenja vladavine prava na severu.
EULEX: Potpuno povlačenje zavisi od Kosova
Dodatno smanjenje policijskih snaga iz opštinskih zgrada dolazi nakon bezbedonosne procene policije Kosova, EU za vladavinu prava (EULEX) i Misije NATO-a na Kosovu (KFOR) u okviru dogovora o deeskalaciji situacije na severu.
Dogovor su 10. juna postigli specijalni izaslanik za dijalog Miroslav Lajčak i zamenik premijera Kosova Besnik Bisljimi (Bislimi).
Kosovo je prethodno već povuklo 25 odsto specijalaca unutar i oko opština na severu, kako je predviđeno sporazumom o deeskalaciji, što znači da je do sada ukupno smanjeno 50 odsto prisustva policije.
U međuvremenu, iz EULEX-a su za Radio Slobodna Evropa naveli da je situacija na severu Kosova "pozitivna", te da je zato odlučeno da se dodatno smanji prisustvo policije.
"Na osnovu našeg monitoringa, već smo primetili smanjeno prisustvo Specijalne jedinice kosovske policije unutar i oko zgrada opština na severu", dodaju dalje.
S druge strane, navode da potpuno povlačenje specijalnih jedinica sa severa Kosova zavisi od kosovskih institucija.
Dodaje se da EULEX pažljivo prati sve događaje koji utiču na bezbednost Kosova, kao i na bezbednost svih zajednica na Kosovu kroz prisustvo svojih pripadnika.
"Viši policijski savetnici EULEX-a na severu Kosova daju savete policiji Kosova za region sever policijskim stanicama pod njihovom komandom oko brojnih pitanjima vezanih za pružanje policijskih usluga, izgradnju poverenja i rad u multietničkoj životnoj sredini", navode iz Misije EU za vladavinu prava na Kosovu.
Osim smanjenja prisustva policije, sporazum o deeskalaciji između Kosova i EU predviđa i održavanje novih lokalnih izbora.
Ministar administracije lokalne samouprave u Vladi Kosova Eljbert Krasnići (Elbert Krasniqi) je u četvrtak rekao da se za septembar priprema administrativno uputstvo na osnovu kog će građani na severu Kosova putem peticije zatražiti smenu aktuelnih gradonačelnika.
Prema Zakonu o lokalnoj samoupravi, vanredni izbori se mogu održati ukoliko aktuelni gradonačelnik podnese ostavku, u slučaju da građani zatraže razrešenje gradonačelnika kroz peticiju koju je potpisalo 20 odsto birača jedne opštine, kao i u slučaju da se gradonačelnik, bez razloga, mesec dana ne pojavljuje na radnom mestu.
