Kulturna olimpijada objedinila Balkan: Muzika je univerzalni jezik

Sedam dana prije paljenja olimpijske baklje u Londonu održaće se i Kulturna olimpijada na kojoj će nastupiti i muzičari sa prostora Balkana. Sarajevska pjevačica Amira Medunjanin, poznata ne samo po izvođenju bosanskih sevdalinki već i tradicionalnih pjesama sa prostora bivše Jugoslavije, koja je bila koordinator ovog projekta, otkrila nam je više detalja o tom, ali i svoje viđenje muzike.

U Londonu na Trafalgar skveru 21. jula, kao dio evropskog stejdža Kulturne olimpijade, biće predstavljen i Balkan. Poznata sarajevska pjevačica sevdalinki i tradicionalnih pjesama sa prostora bivše Jugoslavije Amira Medunjanin, nakon svog nastupa na Sevdah Festu u Banjoj Luci, otkrila nam je da će ovo biti veoma zanimljiv projekat koji će predstaviti muzičku tradiciju zapadnog Balkana. Ono što političarima nikako ne polazi za rukom, umjetnici, čini se, rade bez problema.

„Ja stalno potenciram koliko je muzika ta spona koja nas veže, bez obzira na granične podjele. Zato je produkcijski tim Olimpijskog komiteta u Londonu, koji organizuje festival koji će se desiti sedmicu dana pred zvanično otvaranje Olimpijade, i koji se zove Kulturna olimpijada koja se dešava 21. i 22. jula, mene odabrao za koordinatora projekta za deset zemalja Balkana. Ja sam okupila sjajnu ekipu muzičara iz Turske, Bugarske, Rumunije, Alabanije, Makedonije, Srbije, Hrvatske, Crne Gore i BiH i napravili smo jedan krasan projekat koji predstavlja tradiciju ovih prostora. Nastupamo 21. jula na Trafalgar skveru kao dio evropskog stejdža, što mi je pravo drago, jer konačno priznaju da smo u Evropi", kaže Medunjanin.

Amira Medunjanin, koja će nastupiti u Londonu, već je prepoznatljiva
u Evropi po svom načinu interpretiracije, koji predstavlja kombinaciju tradicije i džeza. Ljubav prema tradicionalnoj pjesmi i muzici dala joj je majka, a o tome kako kako je došlo do spoja različitih muzičkih žanrova sa sevdahom, Medunjanin kaže:

„A u to vrijeme odrastanja slušam Nika Kejva, Katarinu Veliku, Miladina Šobića, Štulića - i sve te nekakve muzike se meni u glavi vrte, ali u isto vrijeme u svima njima ja čujem sevdah. I pitala se zašto ne bih mogla da napravim kombinaciju različitih muzičkih žanrova sa sevdahom, s tim da vokal uvijek ostane vjeran tradiciji, bez nekakvih pretjeranih izleta, a sa aranžmanima mogu se čuda praviti. Toliko je jaka i široka muzička forma da dozvoljava bilo kakvu vrstu improvizacije, što je, recimo, tipično za džez.“

Glad za istinskim i drugačijim

Poredeći način na koji se Amira igra sa pjesmom nalazeći novi kontekst i formu u tradiciji staroj stotinama godina, muzički novinar Garth Cartwright je naziva "bosanskom Billie Holiday".

Sve veću zainteresovanost za tradicionalnu muziku Balkana Amira Medunjanin vidi u zasićenosti evropske publike komercijalnom muzikom:

„Sve je industrija, sve je novac, novac, novac - tako da su ljudi u neka doba počeli bivati gladni i željni nečega drugačijeg, nečega što je istinsko, što dolazi iz srca, što je egzotično i za što nisu prije čuli. I imali smo sreću. Ekipa Mostar sevdah reunion koja je počela raditi i kompletnu ovu priču graditi davne 1999. sa prvim albumom, prije toga Biljana Krtsić, pa još prije toga Dertum u Sloveniji - su oni koji su pokušali približiti zapadnoevropskom uhu našu tradiciju i zahvaljući njima vrata su se nekako otškrinula i nama koji smo kasnije nastavili to raditi“, navodi Medunjanin.

Osjećaji tuge, čežnje i melankolije koju nosi čistoća Amirinog vokala u pjesmama, za mnoge kritičare je sličan onima koje daju portugalski saudade ili španski duende. Jezik uopšte nije problem jer ljudi shvataju o čemu sevdalinka i naše pjesme govore, kaže Medunjanin.

„Ja sam prije nekoliko dana došla iz Londona - 90 posto koncerata mi je van našeg govornog područja - i ljudi razumiju i aposlutno se potvrđuje potvrđuju da je muzika univerzalni jezik, ona ruši sve barijere, pregrade, ograde. I ljudi reaguju tačno na onim mjestima gdje bi i naš čovjek reagovao sa nekakvim uzdahom ili ushićenjem, bez obzira što ne razumiju jezik. To samo pokazuje kolika je snaga ove muzičke forme. I ne samo sevdalinke nego i muzičke tradicije bivše Jugoslavije. I ono što ja pokušavam ustvari pokazati jeste koliko je sevdah kao stanje duha, kao nekakva čežnja, ljubav prisutan u svim tim muzičkim tradicijama“, kaže Medunjanin.